Սինծիան
Սինծիան (Ույղուրերեն։ شىنجاڭ; Լատինատառ։ Xinjang; (Չինարեն՝ 新疆 ,Xīnjiāng), պաշտոնապես "Սինծիանի Ույղուրական ինքնավար շրջան"[4] (XUAR), Չինաստանի հյուսիս-արևմուտքում Չինաստանի ինքնավար մարզ է, ինչպես նաև այն իր տարածքով ամենամեծ շրջանն է Չինաստանում և ութերորդ մարզը ամբողջ աշխարհում՝ զբաղեցնելով ավելի քան 1,6 միլիոն կմ2։ Սինծիանի մեջ է մտնում, վիճելի տարածք հանդիսացող Ակսայ Չինը, որը մտնում է Չինաստանի կազմում, իսկ Հնդկաստանը այդ տարածքի նկատմամբ ունի հավակնություններ։ Սինծիանը սահմանակցում է Մոնղոլիային, Ռուսաստանին, Ղազախստանին, Տաջիկստանին, Աֆղանստանին, Պակիստանին և Հնդկաստանին։ Սինծիանը սահմանակցում է նաև Տիբեթի ինքնավար շրջանին և Գանսույի և Ցինհայի շրջաններին։ Հայտնի Մետաքսի ճանապարհը անցել է այս շրջանով սկսելով շրջանի արևելքից մինչև իր հյուսիսարևմտյան սահման։ Վերջին տասնամյակներում Սինծիանում հայտնաբերվել է առատ քանակությամբ նավթի և հանքանյութերի պաշարներ, և այժմ այն համարվում է Չինաստանի ամենախոշոր բնական գազ արտադրող շրջանը։
 | |
|---|---|
 | |
| Երկիր |  Չինաստան |
| Կարգավիճակ | ինքնավար մարզ |
| Մտնում է | Չինաստան |
| Վարչկենտրոն | Ուրումչի |
| Ամենաբարձր կետ | Չոգորի |
| Օրենսդրական մարմին | Xinjiang Uyghur Autonomous Regional People's Congress?[1] |
| Բնակչություն | ▲25 852 345 մարդ (2020)[2] |
| Տարածք | 1 664 897,17 կմ²[3] |
_(%2Ball_claims_hatched).svg) | |
| Հիմնադրված է | հոկտեմբերի 1, 1955 թ. |
| Սահմանակցում է | Ցինհայ, Գանսու, Տիբեթի ինքնավար շրջան, Ալթայի հանրապետություն, Օշի մարզ, Նարինի մարզ, Իսիք Քուլի մարզ, Խովդի շրջան և Բայան Ուլգի |
| Ժամային գոտի | UTC+8 |
| Փոխարինեց | ՉԺԿ-ի Սինծիան շրջան |
| ISO 3166-2 կոդ | CN-XJ |
| xinjiang.gov.cn | |
Այն տարբեր էթնիկ խմբերի հայրենիքն է, ներառյալ ույղուրների, հաների, ղազախների, տիբեթցիների, հույերի, տաջիկների, ղրղզների, մոնղոլների, ռուսների և սիբեների[5]։ Ազգային փոքրամասնությունների համար Սինծիանում կա վելի քան մեկ տասնյակ ինքնավար երկրներ և մարզեր։ Հաճախ այս տարածքը հղվում է որպես "Չինական Թուրքեստան"[6]: Սինծիանի տարածքի ընդամենը 9.7%-է պիտանի մարդկանց բնակության համար, քանի որ Սինծիանի հիմնական տարածքի պատված է լեռնաշղթաներով[7]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ National Database of Laws and Regulations — 2021.
- ↑ 2,0 2,1 http://www.stats.gov.cn/english/PressRelease/202105/t20210510_1817188.html
- ↑ 3,0 3,1 http://www.gov.cn/test/2013-04/07/content_2371589.htm
- ↑ «______». The Government of Xinjiang Uygur Autonomous Region of China. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 19-ին.
- ↑ «Regions and territories: Xinjiang». BBC News. 2011 թ․ մայիսի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 20-ին.
- ↑ «Turkestan». Catholic Encyclopedia. Vol. XV. New York: Robert Appleton Company. 1912. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
- ↑ 新疆绿洲面积已从4.3%增至9.7% [Xinjiang oasis area has increased from 4.3% to 9.7%]. 人民网 [People's Network] (չինարեն). 2015 թ․ օգոստոսի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 27-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սինծիան» հոդվածին։ |