Ուրումչի

Ուրումչի
Բնակավայր
	Ուրումչի
	չինարեն՝ 乌鲁木齐市; ئۈرۈمچى شەھىرى
Երկիր	Չինաստան
Ներքին բաժանում	Tianshan District?, Saybagh District?, Xinshi District?, Shuimogou District?, Toutunhe District?, Dabancheng District?, Midong District? և Ürümqi County?
Մակերես	13 783,1 կմ²
ԲԾՄ	800 մետր
Բնակչություն	▲4 054 369 մարդ (2020)
Ժամային գոտի	UTC+8 և Xinjiang Time?
Հեռախոսային կոդ	991
Փոստային դասիչ	830000
Ավտոմոբիլային կոդ	新A
Պաշտոնական կայք	urumqi.gov.cn
	Ուրումչի (Չինաստան)
	Ուրումչի (Չինաստան)
	Ուրումչի Վիքիպահեստում

Ուրումչի ( չինարեն հեշտ. 乌鲁木齐市 , պինին: Ürümqi), Չինաստանի Սինծիան շրջանի կենտրոնը։ Բնակչությունը կազմում է 3,112,555 մարդ՝ 2010 թվականի տվյալներով, իսկ տարածքը՝ 10,989.6 քառ. կմ։

Կլիմա խմբագրել

Ուրումչիում կլիման ցամաքային է։ Քաղաքը գտնվում է միջերկրածովյան դաշտերի և անապատային գոտում` ծովի մակերևույթից 800 մ բարձրության վրա։ Հուլիսի միջին ջերմաստիճանը + 24 °C (75 °F), հունվարին՝ -12 °C (10 °F): Ամառը տաք և չոր է, ձմեռները ցուրտ են, ցրտաշունչ, քիչ ձյունով։ Տարեկան միջին ջերմաստիճանը + 7,4 °C (45,3 °F) է, տեղումների միջին քանակը՝ 300 մմ։

Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Ուրումչիում
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	տարին
բացարձակ առավելագույնը (°C)	−34,1	−41,5	−33,4	−14,9	−2,4	4,6	8,8	5	−5	−12,4	−36,6	−38,3	−41,5
միջին առավելագույնը (°C)	−7,2	−4,5	4,1	16,4	23,2	27,9	29,9	29	23,1	13,6	2,9	−4,7	12,8
միջին ջերմաստիճանը (°C)	−12,1	−9,3	−0,5	10,4	17	21,8	23,9	22,7	17	8,4	−1,5	−9,4	7,4
միջին նվազագույնը (°C)	−15,9	−13	−4	5,4	11,8	16,6	18,7	17,2	11,6	3,8	−4,9	−12,9	2,9
բացարձակ նվազագույնը (°C)	9,9	13,5	23,7	32,5	37	40,9	41	42,1	37	30,5	19,2	15,6	42,1
տեղումների քանակը (մմ)	8	8	18	29	28	36	20	16	24	22	17	10	236

Բնակչություն խմբագրել

Բնակչության 2010 թվականի մարդահամարի տվյալներով, քաղաքի բնակչությունը կազմել է 3,112,559 մարդ, որը Նախորդ՝ 2000թվականի մարդահամարի արդյունքներից 49,51% -ով (2,081,834-ից) ավելի է։

Բնակչության տարեկան միջին աճը կազմում է 4,10%։ 2013 թ.-ի դրությամբ, Ուրումչի մշտական բնակչությունը 3,5 միլիոն մարդ է։

Ուրուգիրի բնակչությունը սկսեց արագորեն աճել 1960-ական թվականներից ի վեր, երբ տարածաշրջանում մեծ զանգվածային գործընթաց էր սկսվել` Չինաստանի (Հան) արևելյան շրջաններից վերաբնակեցնելու նպատակով` տարածաշրջանի ինտեգրումը Չինաստանի ժողովրդի տաղանդավոր մարդկանց մշակութային եւ լեզվական միջավայրում։ Հաշվի առնելով ՉԺՀ հսկայական ժողովրդագրական ներուժը, այս ծրագիրը հանգեցրեց քաղաքի և տարածաշրջանի բնակչության էթնիկական պատկերացումների զգալի փոփոխությունների։ Եթե ավելի վաղ Urumqi- ը փոքրիկ Ուժի բնակավայր էր, ապա այժմ դա իրական չինական մեգապոլիս է։ 2000 թ. Մարդահամարի տվյալներով, քաղաքի ժամանակակից էթնիկ կազմի մեջ չինացիները գերակշռում են երկրի արևելքի բնակիչներից՝ 1-3-րդ սերնդի 75.3% -ը (1.567 մլն մարդ), քաղաքի ամենախոշոր փոքրամասնությունը թուրքերեն լեզվով խոսող տոհմիկ ույգուրներն են, սակայն նրանք կազմում են քաղաքի բնակչության ընդամենը 12.8 % -ը (266 հազար մարդ), որին հաջորդում են դունգանները (8.0 % կամ 166 հազար), ղազախները (2.3% կամ 48 հազար մարդ), մնացած 1.6 % -ը (33 հազ. Մարդ) օյրաթներ (կալմիկներ), այդ թվում՝ 2603 ռուս (0,13 %) և 767 թաթար (0,04 %)։ Քաղաքի բնակիչների շրջանում ազնվականները հիմնականում աթեիստներ են (հիմնականում չինացիները), երկրորդ տեղում է իսլամը, որին հարում են ույգուրներըr, դոնգանսներն ու կազակները (միայն քաղաքի բնակչության քառորդ մասը)։

Անցյալ դարի կեսերի համեմատ զգալիորեն փոփոխվել է նաև խոսակցական լեզուն. քաղաքը բացարձակապես տիրապետում է չինարեն լեզվին, առանց որի իմացության թուրքերեն լեզվով խոսող տեղացիներն ու ղազախականները դժվարանում են ծառայողական պաշտոնյաների հետ շփվել։ Ուրումչիում կալմիկական լեզվով տպագրվում են թերթեր և ամսագրեր, եթեր են հեռարձակում հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդումներ։

Տարի	Բնակչություն
2010	3 112 559 մարդ	^[2]
2020	4 054 369 մարդ	^[1]

Վարչական բաժանում խմբագրել

Ուրումչի քաղաքը բաժանված է 7 շրջանների, 1 թաղամասի։

#	Կարգավիճակ	անվանում	Հիերոգիֆներ	Պինին	լեզու (Արաբերեն տառատեսակ)	լեզու (լատինական տառատեսակ)	Բնակչություն (2003 գին.)	Տարածք (км²)	Խտություն բնակչության թիվը (/կմ²)

Ուրբանիզացիոն կենտրոն
1	Շրջան	Տյանշան	天山区	Tiānshān Qū	تىيانشان رايونى	Tiyanshan Rayoni	490,000	171	2,865
2	Շրջան	Սայբագ	沙依巴克区	Shāyībākè Qū	سايباغ رايونى	Saybagh Rayoni	450,000	422	1,066
3	Շրջան	Սինշի	新市区	Xīnshì Qū	يېڭىشەھەر رايونى‎	Yéngisheher Rayoni	390,000	143	2,727
4	Շրջան	Շիիմոգու	水磨沟区	Shuǐmògōu Qū	بۇلاقتاغ رايونى	Bulaqtagh rayoni	180,000	92	1,957
քաղաքատիպ ավաններ
5	Շրջան	Տոուտունխե	头屯河区	Tóutúnhé Qū	تۇدۇڭخابا رايونى	Tudungxaba Rayoni	120,000	276	435
6	Շրջան	Դաբանչան	达坂城区	Dábǎnchéng Qū	د اۋانچىڭ رايونى	D Avanchyng Rayoni	40,000	5,188	8
7	Շրջան	Միդուն	米东区	Mǐdōng Qū	میدونگ رايونى	Midong Rayoni	290,000	3,594	56
գյուղական բնակավայրեր
8	Վարչաշրջան	Ուրումչի	乌鲁木齐县	Wūlǔmùqí Xiàn	ئۈرۈمچى ناھىيىسى	Ürümchi Nahiyisi	80,000	4,332	18