Սարկոսոմա գնդաձև
| Սարկոսոմա գնդաձև | |
 Սարկոսոմա գնդաձև | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Սնկեր (Fungi) |
| Տիպ/Բաժին | Պայուսակավոր սնկեր (Ascomycota) |
| Ենթատիպ | Pezizomycotina |
| Դաս | Pezizomycetes |
| Կարգ | Pezizales |
| Ընտանիք | Sarcosomataceae |
| Ցեղ | Sarcosoma |
| Տեսակ | Սարկոսոմա գնդաձև (S. globosum) |
| Միջազգային անվանում | |
| Sarcosoma globosum | |
| Կարգավիճակ | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Վտանգման սպառնացող վիճակին մոտ գտնվող տեսակ | |
Սարկոսոմա գնդաձև (լատին․՝ Sarcosoma globosum), Sarcosomataceae ընտանիքին պատկանող սունկ, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Պսամոտրոֆ սունկ է, որի 3-12 սմ տրամագծով պտղամարմինը թարմ վիճակում գնդաձև է, թասաձև և բարակ եզրերով, մակերեսը մուգ գորշագույն է, փայլուն և թեթևակի կնճռոտված։ Հիմենիումը սև գորշավուն է։ Խոնավ վիճակում պտղամարմինն անգույն է, ջրջրոտված և դոնդողանման պարունակությամբ։ Երբեմն քաշը հասնում է մի քանի հարյուր գրամի։ Չորանալուց հետո ստանում է տափակ տեսք։ Անգույն և էլիպսաձև սպորները 20-28 × 7-10 մկմ են[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Ընդհանուր արեալն ընդգրկում է Եվրոպան, Հյուսիսային Ամերիկան և Հարավային Կովկասը (Վրաստան, Հայաստան)։ Հայաստանում հայտնաբերված է Սևանի ֆլորիստիկական շրջանում («Սևան» ազգային պարկ)[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Հայաստանում հազվադեպ, եզակի առանձնյակներով հանդիպում է ավազոտ հողերի վրա, հունիս ամսին, 1850-2000 մ բարձրությունների վրա, ինչպես նաև արոսենու տակ, լայնատերև անտառներում, ավազուտներում և կիսաանապատներում[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Հայաստանում պահպանվում է «Սևան» ազգային պարկի համապատասխան էկոհամակարգերի կազմում։ Ընդգրկված է մակրոմիցետների ցուցակի մեջ[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սարկոսոմա գնդաձև» հոդվածին։ |