Սայմոն Անհոլթ (անգլ.՝ Simon Anholt, 1961), պետության ազգային բրենդային իմիջի, ազգային ինքնության և հեղինակության կերտման հարցերով անկախ քաղաքական խորհրդական, այդ ոլորտում ճանաչված առաջատար մասնագետ։ Ազգային բրենդինգի առաջին հետազոտող, ազգային բրենդինգի ոլորտում «Տարածքային բրենդինգ և հանրային դիվանագիտություն» մասնագիտական ամսագրի[1] գլխավոր խմբագիր, ազգային ապրանքանիշի հայեցակարգի ստեղծողը և իր սեփական հետազոտությունների՝ Anholt-GfK Roper Nation Brands Index-ի («Ազգային բրենդների ինդեքս[2]), Anholt-GfK Roper City Brands Index-ի («Քաղաքների բրենդների ինդեքս»[3]) և Anholt State Brands Index-ի («Պետական բրենդների ինդեքս») հիման վրա երկրների վարկանիշի մշակող։

Սայմոն Անհոլթ
Դիմանկար
Ծնվել է1961
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտությունքաղաքագետ և վիճակագրագետ
Կայքgoodcountry.org
 Simon Anholt Վիքիպահեստում

Կարճ ժամանակով եղել է Մեծ Բրիտանիայի կառավարությունում Հանրային դիվանագիտության խորհրդի փոխնախագահ։ Նաև Եվրոպական մշակութային խորհրդարանի պատգամավոր է[4]։ Բացի այդ, Սայմոն Անհոլթը Ապելդորնում[5] անգլո-հոլանդական համաժողովի կազմկոմիտեի մշտական անդամ է։

Տեսություններ և հետազոտություններ

խմբագրել

Տարածքի մարկետինգ

խմբագրել

Սայմոն Անհոլթն առաջին անգամ օգտագործել է տարածքի բրենդինգ տերմինը 2002 թվականին։ Մոտավորապես նույն ժամանակահատվածում անգլիական Brand Management ամսագրում Սայմոն Անհոլթն առաջին անգամ օգտագործել է նաև «ազգային բրենդինգ» արտահայտությունը, որը կարևոր իրադարձություն էր բրենդային շուկայագետների համար։ Մոտ 10 տարի անց, երբ Անհոլթն արդեն մշակել էր ազգային բրենդինգի արդյունքների գնահատման համակարգ, նա հասկացավ, որ Anholt-GfK Roper Nation Brands Index-ի մի քանի տարիների գոյության ընթացքում ազգային բրենդինգի արժեքի դինամիկայի և, այսպես կոչված, ազգային բրենդինգի արշավների ծախսերի միջև հստակ կապեր չկան (եղել են դեպքեր, երբ երկրներն ընդհանրապես չեն իրականացրել ազգային բրենդինգ, բայց միևնույն ժամանակ նրանց պետական իմիջը բարելավվել է, իսկ մյուսները մեծ գումարներ են ծախսել երկրի բրենդինգի վրա, սակայն դա երբեմն նույնիսկ վնաս է հասցրել նրանց իմիջին)։ Իրավիճակը բացատրվում էր «տարածքային բրենդինգ» երևույթի էության ընդհանուր ըմբռնման բացակայությամբ։ Տարածքը գովազդելու ունիվերսալ ընկերությունները միշտ չէ, որ տալիս են պատվիրատուի կողմից ակնկալվող արդյունքները, քանի որ անհրաժեշտ է հետևել տարբեր ոլորտների փորձագետների ներգրավվածությանը, որպեսզի հավասարակշռվի տարածքի շուկայավարման շրջանակը։

Մրցակցային նույնականություն

խմբագրել

Տարածքային բրենդինգի կիրառման բարդ իրավիճակի պատճառով 2007 թվականին Սայմոն Անհոլթը սկսեց իր տեսության մեջ օգտագործել «մրցակցային նույնականության» («competitive identity») նոր հայեցակարգը, որը կարող էր որոշ չափով բացահայտել և ընդլայնել ազգային բրենդինգի ավելի նեղ հասկացությունը։ Այս պարզաբանման էությունն այն էր, որ ոչնչից տարածքային իմիջ չի կարելի կառուցել, արդյունքի հասնելու համար անհրաժեշտ է «սինթեզել կառավարումը հանրային ապրանքանիշի դիվանագիտության հետ, որը պետք է ուղեկցվի առևտրի, ներդրումների, զբոսաշրջության և արտահանման ակտիվ զարգացմամբ»[6]։ Մրցակցային նույնականության նպատակը նորարարության խթանումն է, իսկ առկա նորարարությունները համարվում են միջազգային ասպարեզում տարածքային իմիջը բարելավելու ռազմավարության հիմնական մասը։ Երբ նման նորամուծություններ գոյություն ունեն, դա ապացուցում է այդ տարածքի մրցունակությունը։

Անհոլթը դիտարկում է նաև «մրցակցային նույնականության ցիկլ» հասկացությունը, որը ցույց է տալիս պետության՝ որպես բրենդի մրցունակ ինքնություն դառնալու գործընթացը։ Այս գործընթացը կախված է պետության հստակ ճշգրտված ռազմավարությունից, ինչպես նաև կյանքի բոլոր ոլորտներում (մշակույթի, զբոսաշրջության, կրթության, արդյունաբերության, պետական քաղաքականության) նորարարությունների ներդրումից, ինչը հանգեցնում է պետության մեջ նոր գաղափարների մշտական փոփոխմանը։ Հետագա ներդրումների հոսքը խթանելու, միջազգային ազդեցությունն ամրապնդելու և նորարարական մեթոդներով ոլորտները հետագայում զարգացնելու համար պետությունը պետք է ժամանակին և արդյունավետ կերպով օգտագործի հաղորդակցության ուղիները, որպեսզի կարողանա արժանապատիվ և ընդունելի մակարդակով իր նորամուծությունները ներկայացնել օտարերկրյա և կողմնակի լսարանին (հակառակ դեպքում, կարող են առաջանալ անհամապատասխանություններ պետության արդեն ձևավորված իմիջի կամ բրենդի և իրականության միջև, ինչը կարող է խոչընդոտ դառնալ երկրի կամ տարածաշրջանի բրենդի հաջող զարգացման համար)։ Եթե հաջողություններն ու համապատասխան նորամուծությունները տարածվում են ամենուր և ճիշտ ժամանակին, ապա լրատվամիջոցները ընտելանում են որոշակի երկրից եկող դրական մթնոլորտին և պատմություններին, ինչն իր հերթին ամրապնդում է պետության համբավը և ոգեշնչում նոր նորարարությունների։ Բրենդի իմիջի նման շրջապտույտը դրական է ազդում ինչպես բիզնես կառույցների, այնպես էլ կառավարության հեղինակության վրա։

Good Country Index

խմբագրել

«Լավ երկրների» հայեցակարգը և ինդեքսը մշակել է Սայմոն Անհոլթը[7]։ Այդ ինդեքսը նպատակ ունի սահմանել, թե ցուցակի 125 երկրներից յուրաքանչյուրը որքանով է նպաստում մոլորակի և ողջ մարդկության զարգացմանը։ Երկրները գնահատելիս հաշվի են առնվում այնպիսի ցուցանիշներ, ինչպիսիք են գիտությունն ու տեխնոլոգիան, մշակույթը, միջազգային խաղաղությունն ու անվտանգությունը, աշխարհակարգը, բարեկեցությունն ու հավասարությունը, առողջությունն ու բարեկեցությունը։

  Այսօր, առավել քան երբևէ, մեզ խիստ անհրաժեշտ է լավ երկրներից կազմված աշխարհ։ Նման երկրներ մենք կունենանք միայն վերոհիշյալ պահանջները ներկայացնելով մեր ղեկավարներին, ընկերություններին, հասարակությանը և իհարկե, մեզ։
- Սայմոն Անհոլթ, Good Country Index
 

2014 թվականի ուսումնասիրության արդյունքներով առաջին երեք տեղերը զբաղեցրել են համապատասխանաբար Իռլանդիան, Ֆինլանդիան և Շվեյցարիան, մինչդեռ Ռուսաստանը գտնվում էր համեմատաբար համեստ 95-րդ տեղում։

Պրակտիկա

խմբագրել

Սայմոն Անհոլթն աշխատել է աշխարհի ավելի քան 50 պետությունների ղեկավարների, կառավարությունների և վարչակազմերի հետ՝ այլ երկրների հետ տնտեսական, քաղաքական և մշակութային փոխգործակցության ընդլայնման ռազմավարությունների մշակման և իրականացման ուղղությամբ։ Այս ռազմավարությունները սովորաբար մշակվում են այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են տնտեսական մրցունակությունը, հանրային դիվանագիտությունը, մշակութային քաղաքականությունը և մշակութային կապերը, ազգային ինքնությունն ու հեղինակությունը, կրթական քաղաքականությունը, տարածաշրջանային ինտեգրումը, արտահանման խթանումը, զբոսաշրջությունը, օտարերկրյա ուղղակի ներդրումները, անվտանգությունը և պաշտպանությունը, ներգաղթը և հարակից ոլորտները, սոցիալական քաղաքականությունը, լեզվական քաղաքականությունը, կայուն զարգացումը, տաղանդների ներգրավումը և խոշոր միջազգային իրադարձությունները։ Անհոլթը մշակել է հատուկ, ինտեգրված մոտեցում տարածքների բրենդինգի համար՝ ի տարբերություն մեկ կոնկրետ ոլորտի նկատմամբ (օրինակ՝ զբոսաշրջության) մասնագիտացված և կենտրոնացված մոտեցման։ Այս մոտեցումը հիմնված է Անհոլթի մրցակցային նույնականության հայեցակարգի վրա, որը կարող է ներկայացվել որպես վեցանկյուն (ժամանակակից տարածքի բրենդի 6 տարր՝ զբոսաշրջություն, արտահանման ապրանքանիշեր, քաղաքականություն, բիզնես և ներդրումներ, մշակույթ, մարդիկ)։ Anholt-GfK Nation Brands Index-ը («Ազգային բրենդների ինդեքս») ամենամյա հետազոտություն է, որը հետևում է համաշխարհային հեղինակությանը 50 երկրներում՝ հիմնված ազգերի և ժողովուրդների ընկալումների վրա վեց ոլորտներում՝ արտահանում, կառավարում, մշակույթ, ժողովուրդ, զբոսաշրջություն և ներգաղթ/ներդրումներ։ Ուսումնասիրությունն առանձնանում է իր խորությամբ, որը հիմք է հանդիսանում ապագա վարկանիշի համար։ Օրինակ՝ ներգաղթի/ներդրումների ինդեքսը, որը չափում է երկրի գրավչությունը ուղեղներ և կապիտալ ներդրումներ ներգրավելու համար, հիմնված է կրթության, հավասար հնարավորությունների, կենսամակարդակի, ներդրումային միջավայրի, մարդկանց ապրելու և այդ երկրում աշխատելու ցանկության գլոբալ վարկանիշի վերլուծության վրա։ 2013 թվականի ուսումնասիրության համար ընդհանուր առմամբ անցկացվել է 20455 առցանց հարցազրույց 20 զարգացած և զարգացող երկրներում 18 տարեկանից բարձր մեծահասակների շրջանում։ Հարցումն անցկացվել է 2013 թվականի հուլիսի 25-ից օգոստոսի 15-ը։

Սայմոն Անհոլթը ներդրումային շուկայում ներկա իրավիճակը մեկնաբանում է այսպես․

  Անդրադառնալով ներդրումային ներուժի ցուցանիշին՝ վերջին 12 ամիսների ընթացքում ներդրումային գրավչությունը համաշխարհային մասշտաբով նվազել է։ Այս անկումը այս կամ այն չափով տեղի է ունեցել գրեթե բոլոր 10 զարգացած տնտեսություն ունեցող երկրներում, մասնավորապես ԱՄՆ-ը, Կանադան և Ճապոնիան, լինելով ուժեղ խաղացողներ, այնուամենայնիվ առաջնորդում էին այս անկման միտումը։ BRICS երկրներից Բրազիլիան, Հնդկաստանը և Չինաստանը նույնպես զգալի կորուստներ էին կրել ներդրումային գրավչության առումով, մինչդեռ Ռուսաստանը, որի տնտեսական ցուցանիշները մեծապես կախված են բնական պաշարներից, մնում է BRIC բլոկի միակ երկիրը, որտեղ բարելավվել է այդ ցուցանիշը։  

Սայմոն Անհոլթը 2012 թվականին Մոսկվայի ուրբանիստական ֆորումի առանցքային բանախոսներից է։

Ակադեմիական գործունեություն

խմբագրել

Սայմոն Անհոլթը հումանիտար գիտությունների մագիստրոսի կոչում է ստացել Օքսֆորդի համալսարանից և համարվում է Արևելյան Անգլիայի համալսարանի քաղաքական գիտությունների պատվավոր պրոֆեսոր։ Նա հրավիրյալ դասախոս է Վարշավայի տնտեսագիտության դպրոցում, Ստոկհոլմի տնտեսագիտության դպրոցում, Լյուբլյանայի համալսարանում, Կոպենհագենի բիզնես դպրոցում, Քրանֆիլդի համալսարանի կառավարման դպրոցում, Լոնդոնի բիզնես դպրոցում, Լոնդոնի համալսարանում, Ռոտերդամի Էրազմուս համալսարանում, ինչպես նաև բազմաթիվ այլ համալսարաններում և բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում։ Համարվում է Ռիո դե Ժանեյրոյի Էստասիո դե Սա համալսարանի որոշ դասընթացների հիմնադիր։ Լոնդոնի Պաշտպանական հետազոտությունների թագավորական քոլեջում դասավանդում է միջազգային հարաբերությունների և անվտանգության ուսումնասիրությունների խորացված դասընթաց։

Հրապարակումներ և լրագրողական գործունեություն

խմբագրել

Անհոլթը համարվում է Another One Bites The Grass բեսթսելերային գրքի հեղինակը և եռամսյակային պարբերականությամբ լույս տեսնող «Place Branding and Public Diplomacy» («Տարածքային բրենդինգ և հանրային դիվանագիտություն») պրոֆեսիոնալ ազգային բրենդինգային ամսագրի խմբագիրն ու հիմնադիրը[8]։ Նրա «Brand New Justice» («Նոր արդարություն») գիրքը, որը պատմում է բրենդների դերի մասին տնտեսական զարգացման մեջ, առաջին անգամ հրատարակվել է 2003 թվականին։

Համարվում է նաև Beyond Branding[9] («Բրենդինգից դուրս», Kogan Page հրատարակչություն, 2003), Brands and Branding[10] («Բրենդներ և բրենդինգ», The Economist, 2003), Heritage and Identity — Shaping the Nations of the North» («Ժառանգություն և ինքնություն – հյուսիսային ազգերի ձևավորումը», Donhead, 2002) և «Destination Marketing» («Նպատակային մարկետինգ», Butterworth-Heinemann, 2001/2003/2009) գրքերի համահեղինակ։ Սայմոն Անհոլթի վերջին գրքերից են՝ «Brand America», (Cyan Books 2004, 2009, «Բրենդ Ամերիկա», Բարի գիրք հրատարակչություն, 2010), «Competitive Identity: the New Brand Management for Nations» («Մրցակցային նույնականություն՝ նոր ազգային բրենդ-մենեջմենթ»), «Cities and Regions» («Քաղաքներ և տարածաշրջաններ», Palgrave Macmillan, 2007), ինչպես նաև «Places: Image, Identity and Reputation» («Տարածքներ՝ իմիջ, նույնականություն և համբավ», Palgrave Macmillan, 2010)։

2003 թվականին եղել է հրավիրյալ խմբագիրը «Բրենդի կառավարում»[11] ամսագրի հատուկ թողարկման հրավիրյալ խմբագիրը, որը նվիրված էր ազգային բրենդինգին (Journal of Brand Management, Henry Stewart Publications)։ 2006 թվականից հանդիսանում է «Բրենդի կառավարում» («Journal of Brand Management», Palgrave Macmillan) ամսագրի խմբագրական խորհրդի անդամ, 2008 թվականից՝ «Հանրային դիվանագիտություն» ամսագրի խմբագրական խորհրդի անդամ («Public Diplomacy», Հարավային Կալիֆորնիայի համալսարան)։

Պարգևներ և մրցանակներ

խմբագրել
  • 2009 թվականին Սայմոն Անհոլթն արժանացել է Տրիեստի հեղինակավոր մրցանակին[12] տնտեսական առաջնորդության համար։ Պարգևատրման ժամանակ նշվել են դափնեկրի հետևյալ ձեռքբերումները՝ նորարարական աշխատանք երկրների, քաղաքների և տարածաշրջանների ինքնությունն ու պատկերը հասկանալու և կառավարելու գործում, ինչպես նաև հեղինակության նկատմամբ հատուկ մոտեցում՝ որպես նրանց բարգավաճման և մրցունակության վրա ազդեցության կարևոր լծակ[13]։
  • 2010 թվականին Փարիզում 7-րդ բազմամշակութային ֆորումում Անհոլթը ստացել է առաջին մրցանակ՝ կայուն զարգացման ոլորտում։

Մատենագիտություն

խմբագրել
  • Anholt, Simon (2020-08-11). The Good Country Equation: How We Can Repair the World in One Generation. Berrett-Koehler. 978-1523089611.
  • Anholt, Simon (2010 թ․ հունվարի 23). Places: Identity, Image and Reputation. [Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-23977-7.
  • Anholt, Simon (2007 թ․ հունվարի 23). Competitive Identity: the new brand management for nations, cities and regions. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-50028-0.
  • Anholt, Simon (2003). Brand New Justice: the upside of global branding (paperback ed.). Oxford: Butterworth-Heinemann. ISBN 0-7506-5699-9.
  • Anholt, Simon; Hildreth, Jeremy (2005 թ․ ապրիլի 1). Brand America: The Mother of All Brands. Cyan Communications. ISBN 1-904879-02-0.
  • Anholt, Simon (2000 թ․ հունվար). Another One Bites the Grass: Making Sense of International Advertising. New York: John Wiley & Sons. ISBN 0-471-35488-0.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սայմոն Անհոլթ» հոդվածին։