Ռոբերտ Ուայզ
Ռոբերտ Էրլ Ուայզ (անգլ.՝ Robert Earl Wise, սեպտեմբերի 10, 1914[1][2][3][…], Winchester, Ինդիանա, ԱՄՆ - սեպտեմբերի 14, 2005[1][3][4][…], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5]), ամերիկացի ռեժիսոր և պրոդյուսեր, «Օսկար» մրցանակի քառակի դափնեկիր։
| Ռոբերտ Ուայզ | |
|---|---|
 | |
| Ի ծնե անուն՝ | Robert Wise |
| Ծննդյան թիվ՝ | սեպտեմբերի 10, 1914[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր՝ | ԱՄՆ |
| Վախճանի թիվ՝ | սեպտեմբերի 14, 2005[1][3][4][…] (91 տարեկան) |
| Վախճանի վայր՝ | Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5] |
| Քաղաքացիություն՝ |  ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն՝ | ռեժիսոր, կինոարտադրող |
| Կարիերա՝ | 1942—2003 |
| Պարգևներ՝ | |
| IMDb։ | ID 0936404 |
Կենսագրություն խմբագրել
Ռոբերտ Ուայզը ծնվել է 1914 թվականին Ինդիանա նահանգում։ 1940 թվականին նա սկսել է աշխատել RKO Pictures կինոընկերությունում որպես մոնտաժող և 1942 թվականին առաջադրվել է «Օսկար» մրցանակի «Քաղաքացի Քեյնը» ֆիլմի համար՝ «Լավագույն մոնտաժ» անվանակարգում։ Ուայզի ռեժիսորական դեբյուտը 1944 թվականի սարսափ ֆիլմն էր՝ «Կատու մարդկանց անեծքը»։ 1959 թվականի «Ես ուզում եմ ապրել» ֆիլմի համար նա առաջադրվել է «Օսկար» մրցանակի «լավագույն ռեժիսոր» անվանակարգում։
Ուայզը մրցանակ ստացել է 1962 թվականին, երբ «Վեստսայդյան պատմություն» մյուզիքլը, որը նա նկարահանել է Ջերոմ Ռոբինսի հետ համատեղ, արժանացել է «Օսկարի»՝ որպես լավագույն ֆիլմ։ Ուայզն ու Ռոբինսը հաղթել են նաև «լավագույն ռեժիսոր» անվանակարգում։ Ուայզի խոշոր կոմերցիոն հաջողությունը 1965 թվականի «Երաժշտության հնչյունները» երաժշտական ֆիլմն է, որն արժանացել է հինգ «Օսկարի»։ Նրա 1966 թվականի «Հրետանավակ» դրաման առաջադրվել է Ամերիկյան կինոարվեստի ակադեմիայի միանգամից 8 պարգևների, սակայն արդյունքում ոչ մի ոսկե արձանիկ չի ստացել։ Ռեժիսորի հետագա դերերն ավելի քիչ հաջող են եղել, և Ուայզի ամենաակնհայտ ուշ աշխատանքներից մեկը 1971 թվականի գիտաֆանտաստիկ ֆիլմն է՝ ««Անդրոմեդի» շտամմը»՝ Մայքլ Քրայթոնի վեպի հիման վրա, և պատմական աղետ ֆիլմը՝ «Հինդենբուրգը» (1975)։
1971 թվականից մինչև 1975 թվականն Ուայզը զբաղեցրել է Ամերիկայի ռեժիսորների գիլդիայի նախագահի պաշտոնը, իսկ 1985 թվականից մինչև 1988 թվականը եղել է ամերիկյան Կինեմատոգրաֆիական արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի նախագահը[6]։
Ռոբերտ Ուայզը մահացել է 2005 թվականի սեպտեմբերի 14-ին Լոս Անջելեսում, սրտի կաթվածից[7]։
Մրցանակներ խմբագրել
«Օսկար» մրցանակ
- 1962՝ լավագույն ռեժիսոր («Վեստսայդյան պատմություն»), Ջերոմ Ռոբինսի հետ միասին
- 1962՝ լավագույն ֆիլմ («Վեստսայդյան պատմություն»)
- 1966՝ ավագույն ռեժիսոր («Երաժշտության հնչյուններ»)
- 1966՝ լավագույն ֆիլմ («Երաժշտության հնչյունները»)
- 1967՝ Իրվինգ Թալբերգի անվան մրցանակ
Ֆիլմագրություն խմբագրել
- Ռեժիսոր
- 1944՝ Օրիորդ Ֆիֆի / Mademoiselle Fifi
- 1944՝ Կատու մարդկանց անեծքը / The Curse of the Cat People
- 1945՝ Մարմնի գող / The Body Snatcher
- 1948՝ Արյուն լուսնի վրա / Blood on the Moon
- 1948՝ Առեղծված Մեքսիկայում / Mystery in Mexico
- 1950՝ Երեք գաղտնիք / Three Secrets
- 1950՝ Արևմուտքի երկու դրոշներTwo Flags West
- 1951՝ Այն օրը, երբ երկիրը կանգ առավ / The Day the Earth Stood Still
- 1951՝ Տուն հեռագրական բլրի վրա / The House on Telegraph Hill
- 1952՝ Ինչ–որ բան թռչունների համար / Something for the Birds
- 1952՝ Քաղաքը գերության մեջ / The Captive City
- 1953՝ Այնքան մեծ / So Big
- 1953՝ Նպատակ–Գոբի / Destination Gobi
- 1953՝ Անապատի առնետներ / The Desert Rats
- 1954՝ Վարչական իշխանություն / Executive Suite
- 1956՝ Այնտեղ ինչ-որ մեկը սիրում է ինձ / Somebody Up There Likes Me
- 1956՝ Հարգանքի տուրք չարագործին / Tribute to a Bad Man
- 1957՝ Մինչև դրանք չեն լողում / Until They Sail
- 1957՝ Անձրևոտ գիշեր / This Could Be the Night
- 1958՝ Գնա լոռ, գնա խորը / Run Silent, Run Deep
- 1958՝ Ես ուզում եմ ապրել / I Want to Live!
- 1959՝ Գործողություն վաղվա օրվա դեմ / Odds Against Tomorrow
- 1961՝ Վեստսայդյան պատմություն / West Side Story
- 1962՝ Երկուսը ճոճանակի վրա / Two for the Seesaw
- 1963՝ Հետապնդողը / The Haunting
- 1965՝ Երաժշտության հնչյուններ / The Sound of Music
- 1966՝ Հրետանավակ / The Sand Pebbles
- 1968՝ Աստղ / Star!
- 1971՝ «Անդրոմեդի» շտարմը / The Andromeda Strain
- 1973՝ Երկուսը / Two People
- 1975՝ Հինդենբուրգ / The Hindenburg
- 1977՝ Ուրիշի դուստրը / Audrey Rose
- 1979՝ Աստղային ճանապարհ / Star Trek: The Motion Picture
- 1986՝ Իմաստություն / Wisdom
- 2000՝ Ամառային փոթորիկ / A Storm in Summer
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Barson M. Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 filmportal.de — 2005.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119268647 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ «Robert Wise». Classic Movie Guide. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
- ↑ «Ушёл из жизни Роберт Уайз, создатель «Звуков музыки»». КиноКадр. 16.09.2005.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոբերտ Ուայզ» հոդվածին։ |