Ռիխարդ Ավենարիուս (նոյեմբերի 19, 1843(1843-11-19)[1][2][3][…], Փարիզ[4][5] - օգոստոսի 18, 1896(1896-08-18)[1][4][6][…], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4][5]), շվեյցարացի իդեալիստ փիլիսոփա, էմպիրիոկրիտիցիզմի հիմնադիրներից։

Ռիխարդ Ավենարիուս
Ծնվել էնոյեմբերի 19, 1843(1843-11-19)[1][2][3][…] Փարիզ[4][5]
Մահացել էօգոստոսի 18, 1896(1896-08-18)[1][4][6][…] (52 տարեկան) Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4][5]
ԳերեզմանԶիլֆելդի գերեզմանատուն[7]
Բնակության վայր(եր)Hottingen?
Քաղաքացիություն Պրուսիայի թագավորություն
Մասնագիտությունփիլիսոփա, համալսարանի դասախոս և գրող
Հաստատություն(ներ)Ցյուրիխի համալսարան[4][8] և Լայպցիգի համալսարան
Գործունեության ոլորտփիլիսոփայություն[5] և empirio-criticism?[5]
Ալմա մատերԼայպցիգի համալսարան[5], Ցյուրիխի համալսարան[5] և Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան[5]
Գիտական աստիճանպրոֆեսոր[5] (1876) և դոկտորի աստիճան[5] (1868)
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[1][4]
Ամուսին(ներ)Maria Avenarius?[8]
ՀայրEduard Avenarius?[9]
ՄայրCäcilie Avenarius?[9]
ՈւսուցիչCarl Ludwig?[5] և Friedrich Karl Theodor Zarncke?[5]
ԱշակերտներArnold William Friedrich Carstanjen?
 Richard Avenarius Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է նոյեմբերի 19-ին։ Նրա փիլիսոփայության մեջ կարևորագույնը փորձ հասկացությունն է, որով, ըստ նրա, լուծվում է մատերիայի ու գիտակցության, ֆիզիկականի ու հոգեկանի հակադրության պրոբլեմը։ Բայց, փաստորեն հանգեցնում է գիտակցության առաջնայնության ընդունմանը, քանի որ փորձն առանց սուբյեկտի և գիտակցության հնարավոր չէ։

Ավենարիուսի սուբյեկտիվ իդեալիզմը դրսևորվեց հատկապես նրա «սկզբունքային կոորդինացիայի» ուսմունքում, ըստ որի՝ «առանց սուբյեկտի չկա օբյեկտ և առանց օբյեկտի չկա սուբյեկտ»։ Ավենարիուսի օբյեկտիվ Ճշմարտությանը հակադրում էր «ուժերի նվազագույն ծախսմամբ» կատարվող ճանաչողության և մտածողության կենսաբանական արժեքավորությունը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 610