Ռիխարդ Ավենարիուս
Ռիխարդ Ավենարիուս (նոյեմբերի 19, 1843[1][2][3][…], Փարիզ[4][5] - օգոստոսի 18, 1896[1][4][6][…], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4][5]), շվեյցարացի իդեալիստ փիլիսոփա, էմպիրիոկրիտիցիզմի հիմնադիրներից։
![]() | |
Ծնվել է | նոյեմբերի 19, 1843[1][2][3][…] Փարիզ[4][5] |
Մահացել է | օգոստոսի 18, 1896[1][4][6][…] (52 տարեկան) Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4][5] |
Գերեզման | Զիլֆելդի գերեզմանատուն[7] |
Բնակության վայր(եր) | Hottingen? |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Մասնագիտություն | փիլիսոփա, համալսարանի դասախոս և գրող |
Հաստատություն(ներ) | Ցյուրիխի համալսարան[4][8][9][…] և Լայպցիգի համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | փիլիսոփայություն[5] և empirio-criticism?[5] |
Ալմա մատեր | Լայպցիգի համալսարան[5], Ցյուրիխի համալսարան[5] և Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան[5] |
Գիտական աստիճան | պրոֆեսոր[5] (1876) և դոկտորի աստիճան[5] (1868) |
Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն[10][4] |
Ամուսին(ներ) | Maria Avenarius?[8] |
Հայր | Eduard Avenarius?[11] |
Մայր | Cäcilie Avenarius?[11] |
Ուսուցիչ | Carl Ludwig?[5] և Friedrich Karl Theodor Zarncke?[5] |
Աշակերտներ | Arnold William Friedrich Carstanjen? |
![]() |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է նոյեմբերի 19-ին։ Նրա փիլիսոփայության մեջ կարևորագույնը փորձ հասկացությունն է, որով, ըստ նրա, լուծվում է մատերիայի ու գիտակցության, ֆիզիկականի ու հոգեկանի հակադրության պրոբլեմը։ Բայց, փաստորեն հանգեցնում է գիտակցության առաջնայնության ընդունմանը, քանի որ փորձն առանց սուբյեկտի և գիտակցության հնարավոր չէ։
Ավենարիուսի սուբյեկտիվ իդեալիզմը դրսևորվեց հատկապես նրա «սկզբունքային կոորդինացիայի» ուսմունքում, ըստ որի՝ «առանց սուբյեկտի չկա օբյեկտ և առանց օբյեկտի չկա սուբյեկտ»։ Ավենարիուսի օբյեկտիվ Ճշմարտությանը հակադրում էր «ուժերի նվազագույն ծախսմամբ» կատարվող ճանաչողության և մտածողության կենսաբանական արժեքավորությունը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (ֆր.) — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 188. — ISBN 978-2-221-06888-5
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 Carstanjen F. Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog (գերմ.) / Hrsg.: A. Bettelheim — B: 1897. — Vol. 1, 1896. — S. 5—12.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Nationalencyklopedin (շվեդերեն) — 1999.
- ↑ https://www.stadt-zuerich.ch/content/dam/stzh/prd/Deutsch/Bevoelkerungsamt/rund-um-den-tod/wissen---faq/prominente-friedh%c3%b6fe/1462-P_FH%20Sihlfeld%20D%20und%20Urnenhain_Prominente.web.pdf
- ↑ 8,0 8,1 Carstanjen F. Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog (գերմ.) / Hrsg.: A. Bettelheim — B: 1897. — Vol. 1, 1896. — S. 7.
- ↑ Geschichte der Pädagogik an der Universität Zürich (գերմ.) — 2018.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 11,0 11,1 Carstanjen F. Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog (գերմ.) / Hrsg.: A. Bettelheim — B: 1897. — Vol. 1, 1896. — S. 6.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 610)։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռիխարդ Ավենարիուս» հոդվածին։ |