Ռիխարդ Ավենարիուս
Ռիխարդ Ավենարիուս (նոյեմբերի 19, 1843[2][3][4][…], Փարիզ[5][1] - օգոստոսի 18, 1896[2][5][6][…], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[5][1]), շվեյցարացի իդեալիստ փիլիսոփա, էմպիրիոկրիտիցիզմի հիմնադիրներից։
![]() | |
Ծնվել է | նոյեմբերի 19, 1843[2][3][4][…] Փարիզ[5][1] |
Մահացել է | օգոստոսի 18, 1896[2][5][6][…] (52 տարեկան) Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[5][1] |
Գերեզման | Զիլֆելդի գերեզմանատուն[7] |
Բնակության վայր(եր) | Hottingen? |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Մասնագիտություն | փիլիսոփա, համալսարանի դասախոս և գրող |
Հաստատություն(ներ) | Ցյուրիխի համալսարան[5][8] և Լայպցիգի համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | փիլիսոփայություն[1] և empirio-criticism?[1] |
Ալմա մատեր | Լայպցիգի համալսարան[1], Ցյուրիխի համալսարան[1] և Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան[1] |
Գիտական աստիճան | պրոֆեսոր[1] (1876) և դոկտորի աստիճան[1] (1868) |
Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն[2][5] |
Ամուսին(ներ) | Maria Avenarius?[8] |
Հայր | Eduard Avenarius?[9] |
Մայր | Cäcilie Avenarius?[9] |
Ուսուցիչ | Carl Ludwig?[1] և Friedrich Karl Theodor Zarncke?[1] |
Աշակերտներ | Arnold William Friedrich Carstanjen? |
![]() |
Կենսագրություն Խմբագրել
Ծնվել է նոյեմբերի 19-ին։ Նրա փիլիսոփայության մեջ կարևորագույնը փորձ հասկացությունն է, որով, ըստ նրա, լուծվում է մատերիայի ու գիտակցության, ֆիզիկականի ու հոգեկանի հակադրության պրոբլեմը։ Բայց, փաստորեն հանգեցնում է գիտակցության առաջնայնության ընդունմանը, քանի որ փորձն առանց սուբյեկտի և գիտակցության հնարավոր չէ։
Ավենարիուսի սուբյեկտիվ իդեալիզմը դրսևորվեց հատկապես նրա «սկզբունքային կոորդինացիայի» ուսմունքում, ըստ որի՝ «առանց սուբյեկտի չկա օբյեկտ և առանց օբյեկտի չկա սուբյեկտ»։ Ավենարիուսի օբյեկտիվ Ճշմարտությանը հակադրում էր «ուժերի նվազագույն ծախսմամբ» կատարվող ճանաչողության և մտածողության կենսաբանական արժեքավորությունը։
Ծանոթագրություններ Խմբագրել
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 Carstanjen F. Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog (գերմ.) / Hrsg.: A. Bettelheim — B: 1897. — Vol. 1, 1896. — S. 5—12.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (ֆր.) — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 188. — ISBN 978-2-221-06888-5
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Nationalencyklopedin (շվեդերեն) — 1999.
- ↑ https://www.stadt-zuerich.ch/content/dam/stzh/prd/Deutsch/Bevoelkerungsamt/rund-um-den-tod/wissen---faq/prominente-friedh%c3%b6fe/1462-P_FH%20Sihlfeld%20D%20und%20Urnenhain_Prominente.web.pdf
- ↑ 8,0 8,1 Carstanjen F. Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog (գերմ.) / Hrsg.: A. Bettelheim — B: 1897. — Vol. 1, 1896. — S. 7.
- ↑ 9,0 9,1 Carstanjen F. Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog (գերմ.) / Hrsg.: A. Bettelheim — B: 1897. — Vol. 1, 1896. — S. 6.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 610)։ |