Ռեգիոնալ ընտրություններ Սաուդյան Արաբիայում (2015)

Սաուդյան Արաբիայում ընտրությունները տեղի են ունեցել 2015 թվականի դեկտեմբերի 12-ին[1][2]։ Սրանք խորհուրդների մունիցիպալ ընտրություններ էին, որոնք ունեն տեղական խնդիրների վերաբերյալ որոշումներ կայացնելու սահմանափակ լիազորություններ, ինչպիսիք են աղբահանությունը և փողոցների սպասարկումը[3][4][5]։ Նախորդ երկու ընտրություններում՝ 2005 և 2011 թվականներին, պատգամավորներն ընտրվել են ավագանիների տեղերի միայն կեսով, և այդ ընտրությունները բաց էին միայն տղամարդկանց համար, ինչպես ընտրողների, այնպես էլ թեկնածուների համար։ 2015 թվականին ընտրվել են 284 մունիցիպալ խորհուրդների պատգամավորների երկու երրորդ տեղերը[6], ընդ որում, առաջին անգամ կանանց թույլատրվել է ընտրվել և քվեարկել[2][7]«Saudis vote in municipal elections, results on Sunday»Արխիվացված 2013-04-25 Wayback Machine [8]: Այսպիսով, այս ընտրությունները, շատ դիտորդների կարծիքով, պատմական են դարձել Սաուդյան Արաբիայի համար[9][10]։

Ռեգիոնալ ընտրություններ Սաուդյան Արաբիայում (2015)
Municipal election, Local elections in Saudi Arabia Խմբագրել Wikidata
ԵրկիրՍաուդյան Արաբիա Խմբագրել Wikidata
Նախորդ2005 Saudi Arabian municipal elections
2011 Saudi Arabian municipal elections

Ռեգիոնալ ընտրություններ Սաուդյան Արաբիայում (2015) Խմբագրել Wikidata

Թվական12 Դեկտեմբերի 2015 Խմբագրել Wikidata
Office contestedcouncil member, քաղաքապետ Խմբագրել Wikidata

Նախապատմություն

խմբագրել

Սաուդյան Արաբիայի մունիցիպալ խորհուրդների տեղերի կեսն ընտրվել է միայն տղամարդկանց ընտրություններում 2005 և 2011 թվականներին։ Հաղորդվում է, որ քաղաքային խորհուրդները «փոքր իշխանություն» ունեն Սաուդյան Արաբիայում՝ բացարձակ միապետություն[11][12]։ Սաուդյան Արաբիայի կանայք քարոզարշավ են իրականացրել 2011 թվականի ընտրություններին մասնակցելու իրավունքի համար[13][14]՝ կազմակերպելով «Բալադի» (Իմ երկիրը) և Սաուդյան Արաբիայի կանանց հեղափոխության[15] արշավների միջոցով կանանց մասնակցության իրավունքի համար[13]։ Մի քանի կանայք փորձել են գրանցվել որպես ընտրողներ Ջիդդայում[8], Ռիադում և Դամմամում[16]։ 2011 թվականի ընտրություններից մի քանի օր առաջ Աբդուլլահ թագավորը հայտարարեց, որ կանայք կարող են մասնակցել որպես ընտրողներ և թեկնածուներ 2015 թվականի ընտրություններին[7][17]։

2015 թվականի ավագանու ընտրություններում ավագանու մանդատների երկու երրորդը ընտրվել է պաշտոններում, և կանանց թույլատրվել է թեկնածություն դնել և ընտրել[6]։

Նախապատրաստություններ

խմբագրել

Ընտրողների գրանցումը սկսվել է 2015 թվականի օգոստոսի 16-ին Մադինայում և Մեքքայում, իսկ այլուր՝ օգոստոսի 22-ին կամ ավելի ուշ՝ 21-օրյա ժամանակահատվածու[1]մ։

Օգոստոսի 16-ի դրությամբ Մադինայում և Մեքքայում գրանցվել են երկու կին ընտրողներ[2]։ Իրավապաշտպան Խաթուն Ալ-Ֆասսին, որպես «Բալադի» արշավի մաս, ասաց, որ մտադիր է կազմակերպել ընտրողներին կրթելու դասընթացներ, սակայն այս նախաձեռնությունը արգելափակվել է քաղաքապետարանների և գյուղական գործերի նախարարության կողմից[1]։

Մոտ 131,000 կին և մոտ 1,35 միլիոն տղամարդ գրանցվել են քվեարկելու համար[6]։

Թեկնածուներ

խմբագրել

Տղամարդիկ

խմբագրել

Որպես թեկնածու գրանցվել է 5938 տղամարդ[6][18]։

Կանայք

խմբագրել

Որպես թեկնածու գրանցվել է 978 կին[6][18]․ սակայն, նրանցից շատերը իշխանությունների կողմից հանվել են գրանցումից։ Հեռացման պատճառները չէին հայտարարվել, սակայն դիտորդները նշել են, որ նրանցից շատերը թագավորության կանանց իրավունքների ընդլայնման կողմնակիցներ ե[5]ն։ Թեկնածուներից մեկն էր Հայֆա Ալ-Հաբաբին, ով 2015 թվականի օգոստոսի դրությամբ 36 տարեկան էր։ Նա հայտարարել է. «Փոխե՛ք համակարգը։ Փոփոխությունը կյանք է։ Կառավարությունը մեզ տվել է այս գործիքը, և ես մտադիր եմ օգտագործել այն»[2]։ Երկու թեկնածու որակազրկվել է. մեկը երկու ամսով կալանավորվել է 2015 թվականի դեկտեմբերին Արաբական Միացյալ Էմիրություններից Սաուդյան Արաբիա մեքենա վարելու համար. երկրորդը՝ Ալ Քաթիֆ քաղաքից շիա իրավապաշտպանը, նույնպես որակազրկվել է[6][19]։

Քանի որ Սաուդյան Արաբիայում կանանց արգելված է շփվել տղամարդկանց, ովքեր իրենց հարազատները չեն, թեկնածուները կարող են քարոզչություն իրականացնել միայն կին ընտրողների շրջանում։ Տղամարդկանց լսարանում նրանք պետք է խոսեին միջնորմի հետևից, կամ նրանց հաղորդումը հնչեցվել էր տղամարդու կողմից[18]։ Շատ կանայք նույնպես հայտարարել են, որ նրանք չեն կարող իրենց թույլ տալ նախընտրական քարոզարշավի բարձր ծախսերը[20]։

Արդյունքներ

խմբագրել

Ընտրություններին մասնակցությունը կազմել է 25 տոկոս[21]։

Ասսոշեյթեդ պրեսի հրապարակած արդյունքների համաձայն՝ շուրջ 2100 մունիցիպալ խորհուրդներում ընտրվել է 20 թեկնածու[22]։ Սալմա բինթ Հիզաբ ալ-Օթեիբին Սաուդյան Արաբիայում առաջին ընտրությունների արդյունքում ընտրված կին քաղաքական գործիչն է, որոնցում նա հաղթել է երկրի արևմուտքում Մեքքայից ոչ հեռու գտնվող Մադրաք քաղաքի խորհրդի տեղերից մեկը[23][24]։

Ծանոթագրություն

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 «First Saudi women register to vote» Արխիվացված 2015-08-20 Wayback Machine.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Withnall, Adam (2015 թ․ օգոստոսի 18). «Saudi women are registering to vote in elections across the country for the first time ever». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 21-ին.
  3. «Saudi Arabia elects its first female politicians» Արխիվացված 2015-12-15 Wayback Machine.
  4. "Women elected to power in Saudi Arabia. Արխիվացված 2015-12-25 Wayback Machine
  5. 5,0 5,1 «Saudi Arabian women vote for first time in local elections». Reuters. 2015 թ․ դեկտեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 «Two disqualified as first Saudi women begin campaign for election». The Guardian. AFP. 2015 թ․ նոյեմբերի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 30-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
  7. 7,0 7,1 «Saudis vote in municipal elections, results on Sunday». Oman Observer/AFP. 2011 թ․ սեպտեմբերի 30. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 19-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  8. 8,0 8,1 «Voters register for Saudi municipal elections». Al Jazeera English. 2011 թ․ ապրիլի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ ապրիլի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 25-ին.
  9. Photograph Tasneem Alsultan, National Geographic. «In a Historic Election, Saudi Women Cast First-Ever Ballots». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  10. Stewart, Ellen (2015 թ․ դեկտեմբերի 13). «Women win seats in the Saudi election for the first time in history». i100. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  11. «Saudi Arabia to hold elections next month after year and a half delay». Toronto: Toronto Star/AP. 2011 թ․ մարտի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 22-ին.
  12. «Women remain barred from voting as Saudi Arabia announces elections». The National (Abu Dhabi)/AP/Bloomberg. 2011 թ․ մարտի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 22-ին.
  13. 13,0 13,1 Abu-Nasr, Donna (2011 թ․ մարտի 28). «Saudi Women Inspired by Fall of Mubarak Step Up Equality Demand». Bloomberg L.P. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 2-ին.
  14. «In aim to start casting their votes Saudi women aim to create their own municipal council». Al Arabiya. 2011 թ․ մարտ. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 2-ին.
  15. Kareem, Mona (2011 թ․ մարտի 18). «The Saudi Women Revolution Statement». Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 6-ին.
  16. Shaheen, Abdul Nabi (2011 թ․ ապրիլի 26). «Saudi women defy ban to register for polls». Gulf News. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 25-ին. Shaheen, Abdul Nabi (2011 թ․ ապրիլի 26). «Saudi women defy ban to register for polls». Gulf News. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 25-ին.
  17. «Saudi king: Women can vote in 2015 elections – USATODAY.com». USATODAY.COM.
  18. 18,0 18,1 18,2 «Saudi Arabia's women vote in election for first time - BBC News». BBC News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  19. Cynthia Gorney (2015 թ․ դեկտեմբերի 12). «In a Historic Election, Saudi Women Cast First-Ever Ballots». National Geographic. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  20. «Saudi women vote, run for office for first time in history». www.cbsnews.com. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  21. «Low turnout in Saudi Arabia's first poll open to women». www.aljazeera.com. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  22. «Saudi Voters Elect 20 Women Candidates for the First Time». AP. 2015 թ․ դեկտեմբերի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին – via The New York Times.
  23. «Saudi Arabia: First women councillors elected». BBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  24. «Saudi Arabia elects its first female politicians». www.aljazeera.com. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել