Բացարձակ միապետություն
Կառավարման համակարգն իրենից ներկայացնում է տվյալ երկրում իշխանության ձևավորման և ժողովուրդ -իշխանություն փոխհարաբերությունների համակարգ։ Ըստ կառավարման համակարգի՝ պետությունները լինում են՝
Միապետական կառավարման համակարգի պարագայում իշխանությունը փոխանցվում է ժառանգաբար, ժողովուրդն այստեղ իշխանության ձևավորման գործընթացում էական ազդեցություն չի ունենում։ Միապետությունները բաժանվում են 2 խմբի՝
- բացարձակ,
- սահմանափակ։
Բացարձակ միապետական կառավարման համակարգերում իշխանությունն ամբողջովին կենտրոնացած է միապետների ձեռքին, որը իրականացնում է ինչպես օրենսդիր, այնպես էլ գործադիր գործառույթներ։ Բացարձակ միապետություններ գոյություն ունեն աշխարհի մոտ 10 պետություններում։ Դրանցից ամենախոշորը Սաուդյան Արաբիան է, Օմանը, Կատարը։ Միապետությունը, պետության կառավարման համակարգ է, երբ իշխանության գլուխ կանգնած է մեկ անձնավորություն՝ միապետը։ Հաճախ միապետությունը ժառանգական է, հետևաբար տվյալ պետության իշխանությունը պատկանում է մեկ դինաստիայի։ (Արաբական էմիրություն, Քուվեյթ, Մարոկկո, Հորդանան)։ Դեմակրատական քաղաքական համակարգն հայտնի է երկու՝ նախագահական հանրապետություն, խորհրդարանական հանրապետություն և կիսանախագահական հանրապետություն։ Նախագահական կառավարման ձևը արդի քաղաքական ռեժիմների ցանկում բավականին տարածված ձև է։ Նախագահական կառավարման ձևի առաջացման և տարածման մեջ ամենանշանակալի ավանդն է ունեցել ԱՄՆ-ն և այդ երկրի առաջին նախագահ Ջորջ Վաշինգտոն։Նախագահական երկրներում ի տարբերություն մյուս կառավարման ձև ունեցող պետությունների նախագահը կանգնած է երկրի գլխին, կառավարության ղեկավարն է և իրավունք ունի դնել պառլամենտում քննարկվող հարցերի կամ պառլամենտի կողմից կայացված որոշումների վրա, նախագահները հիմնականում ընտրվում են ժողովրդի կողմից ուղղակի ընտրությունների միջոցով, սակայն կան երկրներ որտեղ նախագահը ընտրվում է պառլամենտի կողմից։
Ներկա շրջան
խմբագրել2020 թվականի դրությամբ աշարհում մնացել է թվով վեց բացարձակ միապետություն.
Երկիր | Լուսանկար | Ղեկավար | Ծննդյան թիվ (տարիք) | Կառավարում է |
---|---|---|---|---|
Բրունեյ[1][2][3] | Հասանալ Բոլկիահ | 1946 հուլիսի 15 (78 տարի, 140 օր) |
(57 տարի, 59 օր) | |
Օման[4][5][6] | Հայսամ բին Թարիք Ալ Սաիդ | 1954 հոկտեմբերի 13 (70 տարի, 50 օր) |
(4 տարի, 326 օր) | |
Կատար[7][8][9] | Թամիմ բեն Համիդ ալ-Թանի | 1980 հունիսի 3 (44 տարի, 182 օր) |
(11 տարի, 160 օր) | |
Սաուդյան Արաբիա[10][11] | Սալման Բին Աբդուլ Ազիզ Ալ-Սաուդ | 1935 դեկտեմբերի 31 (88 տարի, 337 օր) |
(9 տարի, 314 օր) | |
Վատիկան[12][13] | Ֆրանցիսկոս | 1936 դեկտեմբերի 17 (87 տարի, 351 օր) |
(11 տարի, 264 օր) | |
Արաբական Միացյալ Էմիրություններ[14][15] | Խալիֆա իբն Զայիդ ալ-Նահյան | 1948 սեպտեմբերի 7 (76 տարի, 86 օր) |
(20 տարի, 29 օր) |
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «БРУНЕЙ • Большая российская энциклопедия - электронная версия». bigenc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ Милославская Татьяна Павловна Бруней-Даруссалам «Малайская исламская монархия» // Юго-Восточная Азия: актуальные проблемы развития. — 2010. — В. 15. — ISSN 2072-8271.
- ↑ Government of Brunei. «Prime Minister». The Royal Ark. Office of the Prime Minister. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ «ОМАН • Большая российская энциклопедия - электронная версия». bigenc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ Nyrop, Richard F. Area Handbook for the Persian Gulf States. — Wildside Press LLC[en], 2008. — С. 341. — ISBN 978-1-4344-6210-7
- ↑ «Haitham bin Tariq sworn in as Oman's new sultan». Аль-Джазира. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 11-ին.
- ↑ «Информация о Государстве Катар». Посольство Российской Федерации в Государстве Катар. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ «What Type Of Government Does Qatar Have?» (անգլերեն). WorldAtlas. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ Government of Qatar. «H.H. The Amir's Biography». Diwan of the Amiri Court. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ «САУДОВСКАЯ АРАВИЯ • Большая российская энциклопедия - электронная версия». bigenc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ «Saudi Arabia's King Abdullah dies». BBC News. 2015 թ․ հունվարի 23. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 23-ին.
- ↑ «Государство Ватикан» (ռուսերեն). РИА Новости. 20140607T1100+0400Z. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ «Argentina's Jorge Mario Bergoglio elected Pope». BBC News. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 13-ին.
- ↑ «Vatican to Emirates, monarchs keep the reins in modern world». Times of India. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
- ↑ Объединённые Арабские Эмираты состоят из семи эмиратов — абсолютных монархий.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 341)։ |