Ռաշիդ Գիբյատովիչ Նեժմետդինով ( ռուս. ՝ Рашид Гибятович Нежметдинов, դեկտեմբերի 15, 1912(1912-12-15), Ակտոբե, Turgay Oblast, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 3, 1974(1974-06-03), Կազան, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային շախմատիստ և շաշիստ։ Նրան՝ որպես շախմատիստի, համեմատել են Միխայիլ Չիգորինի հետ։

Ռաշիդ Նեժմետդինով
թաթ.՝ Рәшит Һибәт улы Нәҗметдинов
Պետություն(ներ) ԽՍՀՄ
Ծննդյան ամսաթիվդեկտեմբերի 15, 1912(1912-12-15)
ԾննդավայրԱկտոբե, Turgay Oblast, Ռուսական կայսրություն
Մահվան ամսաթիվհունիսի 3, 1974(1974-06-03) (61 տարեկան)
Մահվան վայրԿազան, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Բնակության վայրQ55465005? և Ostrovsky street?, Կազան[1]
Կոչումմիջազգային վարպետ և ԽՍՀՄ շախմատի սպորտի վարպետ
365chessRashid_Nezhmetdinov
Chesstempo համար243617
ICCF համար243617
Պարգևներ և մրցանակներ
«Աշխատանքային գերազանցության համար» մեդալ
և ԽՍՀՄ վաստակավոր մարզիչ
 Rashid Nezhmetdinov Վիքիպահեստում

Միջազգային վարպետ 1954 թվականից։ Հեղինակ է թաթարերեն առաջին շախմատի դասագրքի (Կազան 1953)։ Նա Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միությունում առաջինն էր, որ ստացավ վարպետի կոչում և՛ շախմատում, և՛ շաշկիում (երկու տիտղոսներն էլ ստացել է 1950 թվականին)։

Թաթարական ԻԽՍՀ-ի բազմակի չեմպիոն։ Ռուսաստանի ԽՖՍՀ-ի հնգակի չեմպիոն (1950, 1951, 1953, 1957, 1958)։ Խորհրդային Միության առաջնության եզրափակիչի քառակի մասնակից (լավագույն արդյունքը՝ Կիև, 1954 թ., 7-րդ տեղ[2] ):

Հաջողություններ միջազգային մրցաշարերում. 2-րդ տեղ Բուխարեստում (1954 թ., հաջորդել է Վիկտոր Կորչնոյին)[3], 2-րդ տեղ Ռոստովում (1961թ., հաջորդել է Մարկ Տայմանովին)[4], 3-րդ տեղ՝ Բաքվում (1964 թ., հաջորդել է Վլադիմիր Անտոշինին և Վլադիմիր Բաղիրովին)[5]։ Բազմիցս Նեժմետդինովին է շնորհվել մրցանակը Մրցաշարի ամենագեղեցիկ պարտիա անվանակարգում։

Նա իրեն լավագույն կողմերով է դրսևորել նաև որպես ՌԽՖՍՀ շախմատի հավաքականի մարզիչ՝ բազմիցս նվաճելով չեմպիոնական տիտղոսներ և արժանանալով ԽՍՀՄ վաստակավոր մարզչի պատվավոր կոչման։

Ըստ Chessmetrics-ի հետահայաց համակարգի՝ նրա ամենաբարձր վարկանիշը եղել է 1954 թվականի սեպտեմբերին. 2660 միավորով այն ժամանակ աշխարհում զբաղեցրել է 21-րդ տեղը[6]։

Վարկանիշի փոփոխություն խմբագրել

Էլոյի վարկանիշի փոփոխություններ[7][8]
Տարի Հնվ Փտր Մրտ Ապր Մայ Հուն Հուլ Օգս Սեպ Հոկ Նոյ Դեկտ Տարվա
լավագույն
Տարվա
վատագույն
1971 2450 2450 2450
1972 2450 2450 2450
1973 2455 2455 2455
1974 2455 2455 2455
1975 2455 2455 2455


Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. http://www.kazan.aif.ru/society/persona/85897
  2. XXI первенство СССР по шахматам : Сборник партий. Москва : Физкультура и спорт, 1955
  3. Bucharest 1954
  4. Rostov 1961
  5. International Tournament- Baku November-December 1964
  6. Chessmetrics Player Profile: Rashid Nezhmetdinov
  7. Էլոյի վարկանիշը ՖԻԴԵ ցանկերից։ Աղբյուրներ՝ fide.com, benoni.de, olimpbase.org
  8. Տեխնիկական խնդիրների պատճառով աղյուսակը ժամանակավորապես չի աշխատում։

Գրականություն խմբագրել

  • Баранов Б. Художник шахмат. [К 60-летию со дня рождения междунар. мастера Р. Г. Нежметдинова] // Шахматы в СССР (журнал). — 1972. — № 8. — С. 4—6.
  • Белокопытов В. И. Рашид Нежметдинов: Очерк жизни и творчества. — Татарское книжное издательство, 1983 . — 160 с. — 30 000 экз.
  • Дамский Я. В. Рашид Нежметдинов. — М.: Физкультура и спорт (издательство), 1987. — 175 с. — 100 000 экз.
  • Дамский Я. В. Ровесники Октября. «Вундеркинд из Казани» // Шашки. — 1987. — № 11. — С. 3—5.
    • Дамский Я. В. Ровесники Октября. «Вундеркинд из Казани» (окончание) // Шашки. — 1987. — № 12. — С. 4—6.
  • W. Litmanowicz, J. Giżycki, « Chess from A to Z », հատ II, Վարշավա 1987, էջ 775

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռաշիդ Նեժմետդինով» հոդվածին։