Ռամսար
Ռամսար (պարս.՝ رامسر), քաղաք Իրանի հյուսիսում՝ Մազանդարան նահանգում։ Ռամսար շահրեստանի վարչական կենտրոնը։ Գտնվում է Կասպից ծովի հարավային ափին։ Բնակչությունը 35 997 մարդ է։ Տնտեսության հիմքը տուրիզմն է։ Ռամսարը գտնվում է Էլբուրսի ստորոտում։ Քաղաքից անցկացված են ճոպանուղիներ։ Մշակութային մեծ արժեք է ներկայացնում նաև Մոհամմադ Ռեզա Փահլավիի պալատը։
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Ռամսար | ||
 | ||
| Երկիր |  Իրան | |
| Հիմնադրված է | 1943 թ. | |
| ԲԾՄ | 21 մետր | |
| Բնակչություն | 35 997 մարդ (2016)[1] | |
| Ժամային գոտի | IRDT? | |
| Պաշտոնական կայք | ramsar.ir(պարս.) | |
| ||
Ռամսարը հայտնի է որպես աշխարհում բնական ճառագայթման ամենաբարձր կոնցենտրացիան ունեցող վայր[2]։ Ստորերկրյա ջրերը ռադիումը լուծում են ստորգետնյա ուրան պարունակող հրային ապարների մեջ և մեկ տասնյակ տաք աղբյուրների տեսքով դուրս են գալիս մակերես (տեղացիների և զբոսաշրջիկների համար օգտագործվում են որպես հանգստավայրեր)։ Ռադիումի մի մասն ընկնում է տրավերտինի մեջ, որն օգտագործվում է տեղական շինարարության մեջ, իսկ մի մասը՝ հողի, խմելու ջրի և հացահատիկի մեջ[3]։ Քաղաքի և նրա շրջակայքի բնակիչները ստանում են տարեկան մոտ 10 միլիգրեյ միջին չափաբաժին[4][5]։ Նման մակարդակները մինչև 80 անգամ ավելի բարձր է, քան համաշխարհային միջին ճառագայթային ֆոնը։
1971 թվականի փետրվարին քաղաքում ընդունվել է ջրաճահճային տարածքների մասին Ռամսարի համաժողովը, որը միջազգային նշանակություն է ունեցել հիմնականում որպես ջրլող թռչունների բնակավայր։
| Ռամսար (1961–1990, extremes 1955–2010)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 31.0 (87.8) |
26.0 (78.8) |
36.8 (98.2) |
35.0 (95) |
34.4 (93.9) |
38.0 (100.4) |
35.2 (95.4) |
35.0 (95) |
35.2 (95.4) |
33.2 (91.8) |
32.0 (89.6) |
29.0 (84.2) |
38.0 (100.4) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 10.8 (51.4) |
10.3 (50.5) |
11.7 (53.1) |
16.5 (61.7) |
21.5 (70.7) |
25.9 (78.6) |
28.6 (83.5) |
28.3 (82.9) |
25.7 (78.3) |
21.3 (70.3) |
17.4 (63.3) |
13.5 (56.3) |
19.3 (66.7) |
| Միջին օրական °C (°F) | 6.9 (44.4) |
6.9 (44.4) |
8.7 (47.7) |
13.1 (55.6) |
18.3 (64.9) |
22.6 (72.7) |
25.2 (77.4) |
24.8 (76.6) |
22.3 (72.1) |
17.7 (63.9) |
13.4 (56.1) |
9.4 (48.9) |
15.8 (60.4) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 3.4 (38.1) |
3.7 (38.7) |
5.9 (42.6) |
9.8 (49.6) |
14.7 (58.5) |
18.8 (65.8) |
21.4 (70.5) |
21.3 (70.3) |
19.0 (66.2) |
14.5 (58.1) |
9.8 (49.6) |
5.7 (42.3) |
12.3 (54.1) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −10.0 (14) |
−6.0 (21.2) |
−3.0 (26.6) |
0.0 (32) |
5.0 (41) |
9.0 (48.2) |
15.0 (59) |
16.0 (60.8) |
10.0 (50) |
5.0 (41) |
−1.0 (30.2) |
−2.0 (28.4) |
−10.0 (14) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 86.5 (3.406) |
73.7 (2.902) |
85.6 (3.37) |
46.9 (1.846) |
47.6 (1.874) |
51.0 (2.008) |
36.4 (1.433) |
77.5 (3.051) |
152.5 (6.004) |
273.1 (10.752) |
172.9 (6.807) |
124.9 (4.917) |
1228,6 (48,37) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) | 9.0 | 8.7 | 11.0 | 8.3 | 7.3 | 4.9 | 3.9 | 6.6 | 8.6 | 11.6 | 9.2 | 8.8 | 97.9 |
| Միջ. ձնառատ օրեր | 1.2 | 1.2 | 0.8 | 0.1 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 0.3 | 3.7 |
| % խոնավություն | 84 | 85 | 88 | 86 | 85 | 81 | 79 | 82 | 84 | 86 | 86 | 85 | 84 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 111.3 | 98.9 | 84.1 | 119.4 | 161.7 | 186.8 | 183.3 | 159.8 | 119.5 | 108.8 | 110.2 | 96.1 | 1539,9 |
| Աղբյուր #1: NOAA[6] | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: Iran Meteorological Organization (records)[7][8] | |||||||||||||
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Հին հյուրանոց Ռամսարում -
Մոհամմադ Ռեզա Փահլավիի գրասեղանը -
Դալախանի անտառ -
Մարմարե պալատ Ռամսարում -
Հյուրանոց Ռամսար -
Ջավահեր Դեհ -
Քայլուղի հին հյուրանոցի դիմաց -
Դալախանի անտառ -
Պալատ Ռամսարում -
Ռամսար կամուրջ -
Ռամսար շուկա
.jpg)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری (перс.)
- ↑ Selinus, Olle; Finkelman, Robert B.; Centeno, Jose A. Medical Geology: A Regional Synthesis. — Springer, 2011. — С. 162—165. — ISBN 978-90-481-3429-8
- ↑ Ghiassi-nejad, M; Mortazavi, SM; Cameron, JR; Niroomand-rad, A; Karam, P.A. Very high background radiation areas of Ramsar, Iran: preliminary biological studies(անգլ.) // Health physics : journal. — 2002. — Т. 82. — № 1. — С. 87—93. — — PMID 11769138.
- ↑ Mortazavi, S.M.J.; P.A. Karamb Apparent lack of radiation susceptibility among residents of the high background radiation area in Ramsar, Iran: can we relax our standards?(անգլ.) // Radioactivity in the Environment : journal. — 2005. — Т. 7. — С. 1141—1147. — ISSN 1569-4860. —
- ↑ The Very High Background Radiation Area in Ramsar, Iran: Public Health Risk or Signal for a Regulatory Paradigm Shift? // МАГАТЭ, RN:34086353, VALDOR. Values in decisions on risk. Proceedings 2001, page 495-502(անգլ.)
- ↑ «Ramsar Climate Normals 1961-1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 7-ին.
- ↑ «Highest record temperature in Ramsar by Month 1955–2010». Iran Meteorological Organization. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 7-ին.
- ↑ «Lowest record temperature in Ramsar by Month 1955–2010». Iran Meteorological Organization. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 7-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռամսար» հոդվածին։ |