Ջրասամույր
| Ջրասամույր | |
 Ջրասամույր | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Կենդանիներ (Animalia) |
| Տիպ/Բաժին | Քորդավորներ (Chordata) |
| Ենթատիպ | Ողնաշարավորներ (Vertebrata) |
| Դաս | Կաթնասուն (Mammalia) |
| Կարգ | Գիշատիչներ (Carnivora) |
| Ընտանիք | Կզաքիսներ (Mustelidae) |
| Ցեղ | Lutra |
| Տեսակ | Ջրասամույր (L. lutra) |
| Միջազգային անվանում | |
| Lutra lutra | |
| Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Վտանգման սպառնացող վիճակին մոտ գտնվող տեսակ  Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Ջրասամույր (լատին․՝ Lutra lutra), կզաքիսների ընտանիքին պատկանող գիշատիչ կաթնասուն կենդանի։ Մարմինը ճկուն է, մկանոտ, երկարությունը՝ մինչև 70 սմ, պոչի երկարությունը՝ 45 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 6-10 կգ։ Թաթերը կարճ են, մատները՝ լողաթաղանթով միացած։ Լավ լողում ու սուզվում է։ Մազածածկը մեջքի մասում մուգ գորշ գույնի է, փորի կողմից՝ բաց արծաթավուն։ Սնվում է հիմնականում ձկներով, գորտերով, երբեմն՝ բադերով։ Սեռահասուն է դառնում կյանքի 2-3-րդ տարում։ Հղիությունը 8-10 ամիս է, էգն ունենում է 2, հազվադեպ՝ 4 ձագ։ Տարածված է Եվրոպայում, Ասիայում, Հյուսիսային Ամերիկայում, Աֆրիկայում։ Ջրասամույր հանդիպում է Հայաստանի շրջանների մեծ գետերում ու լճերում։ Ջրասամույրի մորթին շատ արժեքավոր է․ անխնա ոչնչացման հետևանքով որսը շատ երկրներում արգելված է։
Տարածվածություն խմբագրել
Տեսակը տարածված է Եվրոպայում, Ասիայում և Աֆրիկայում։ Հայաստանում հանդիպում է բոլոր շրջաններում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Ապրում են մաքուր ջրով և ձկնապաշարներով հարուստ լճերում, գետերում և գետակներում, բազմացումը սկսում է ձմռանը-գարնանը, երկու տարին մեկ անգամ ունենում են 1-5, ավելի հաճախ՝ 2-3 ձագ[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Գրանցված էր նախկին ԽՍՀՄ-ի Կարմիր գրքում։ ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես վտանգված տեսակ։
Թվաքանակը և դրա փոփոխման միտումները հայտնի չեն։ Թվաքանակը կրճատվում է բիոտոպերի՝ գետերի աղտոտման, և հիդրոտեխնիկական կառույցների ստեղծման հետևանքով։
Վտանգման հիմնական գործոններն են բրիտոպերի ոչնչացումը, ջրերի աղտոտումը և ձկների գերորսը։
Պահպանվում է «Սևան», «Արևիկ» և «Արփի լիճ» ազգային պարկում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Հայաստանի Կարմիր գիրք։ Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն։ 2010։ ISBN 978-99941-2-420-6
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|