Ջոն Կիցմիլլեր
Ջոն Կիցմիլլեր (անգլ.՝ John Kitzmiller դեկտեմբերի 4, 1913[1][2][3], Բեթլ Քրիք, Քալհուն շրջան, Միչիգան, ԱՄՆ - փետրվարի 23, 1965[1][2][3], Հռոմ, Իտալիա[4]), ամերիկացի և իտալացի կինոդերասան, 1957 թվականի Կաննի կինոփառատոնի լավագույն տղամարդկային դեր անվանակարգի հաղթող։
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 4, 1913[1][2][3] |
| Ծննդավայր | Բեթլ Քրիք, Քալհուն շրջան, Միչիգան, ԱՄՆ |
| Մահացել է | փետրվարի 23, 1965[1][2][3] (51 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Հռոմ, Իտալիա[4] |
| Կրթություն | Միչիգանի համալսարան և Battle Creek Central High School? |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն | դերասան և կինոդերասան |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  |
Ապրելով կարճ կյանք, դերասանը խաղացել է ավելի քան 45 լիամետրաժ ֆիլմերում, որոնց մեծամասնությունը նկարահանվել է այդ ժամանակների ազդեցիկ եվրոպացի ռեժիսորների կողմից։ Չնայած ամերիկյան քաղաքացիությանը, դերասանը փառքի արժանացավ միայն Իտալիայում։ 1951 թվականին Ebony ամսագիրը գրել է․ «Ջոն Կիցմելլերը դեռևս անհայտ է Ամերիկայում․․․ Նա իտալացիներին այնքանով է հայտնի, որքան ամերիկացիներին՝ Գրեգորի Պեկը»։
Վաղաժամ մահվան պատճառը լյարդի ցիռոզն էր, որով նա երկար ժամանակ տառապում էր։
Կենսագրություն խմբագրել
Ջոն Կիցմիլլերը ծնվել է 1913 թվականի դեկտեմբերի 4-ին (այլ տվյալներով 1915 թվականին), Միչիգան քաղաքի Բեթլ Քրիք քաղաքում։ Սովորել է, որպես ինժեներ, իսկ երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկսվելուն պես զորակոչվել է ԱՄՆ-ի բանակ և մասնակցել է Իտալիայի շրջափակմանը։ Ռազմական գործողությունների ավարտից հետո Կիցմիլլերը արժանացել է Հաղթանակի մեդալի՝ իր արիության համար, որը արտահայտվել է մարտերի ժամանակ։ Մոտավորապես այդ ժամանակ էլ Լիվորնո քաղաքի մոտակայքում ծանոթացել է կինոռեժիսոր Լուիջի Զամպայ և պրոդյուսեր Կարլո Պոնտիի հետ, ովքեր էլ այդ ժամանակ նկարահանում էին «Ապրել խաղաղության մեջ» ֆիլմը։ Հենց նրանք էլ Ջոի դերը նրան առաջարկեցին, և բնականաբար Կացմիլլերը համաձայնվեց։
Դերասանի առաջին ֆիլմը քննադատների կողմից ընդունվեց, որպես ինտելուկտալ և էսթետիկ վերածնունդ իտալական կինեմատոգրաֆիայում՝ ֆաշիստներից հետո։ Կինոնկարը պարզ նկարագրում էր նեոռեալիզմի մութ էջերը։ Կիցմիլլերը կատարում էր Ջոյի՝ աֆրոամերիկացի զինվորի դերը, ով ամբողջ խմբով ներխուժում է գերմանակա ճամբար և ձևանում գերմանացի զինվոր։ Կինոնկարը քննադատների կողմից արժանացել է դրական կարծիքի, իսկ մարդաբան Միշել Ռոլֆ Տրույոն այն անվանեց «լռության ֆորմուլա»։
«Ապրել խաղաղության մեջ» ֆիլմի պրեմերիայից հետո, Կիցմիլլերը նկարահանվել է ևս մի քանի կինոնկարում, որից հետո, 1950 թվականին ռեժիսոր Ֆեդերիկո Ֆելլինին նրան հրավիրեց նկարահանվել նրա առաջին «Վարյետիի կրակները» կինոնկարում, որտեղ Կիցմիլլերը կատարել է փողհար Ջոնիի դերը։ Մոտ 10 տարի Կիցմիլլերը շարունակում է նկարահանվել Իտալիայում և միայն 1950-ականներին տեղափոխվում է Հարավսլավիա՝ «Խաղաղության հովիտ» ռազմական դրամայի նկարահանումների համար, ֆիլմը Ֆրանցե Շտիգլիցի աշխատանքն է։ Դերասանը խաղացել է սերժանտ Ջիմի դերը, ով ֆաշիստներից փրկում է տղային և աղջկան։ Նրա կյանքի այդ դրվագը ամենահաջողն էր՝ Կաննի կինոփառատոնին դերասանը արժանացավ «Լավագույն տղամարդկային դեր» մրցանակին, իսկ հենց ֆիլմը արժանացավ «Ոսկե արմավենու ճյուղ» մրցանակին[5]։
Մրցանակին արժանանալուց հետո, նա վերջապես սկսեց նկարահանվել ԱՄՆ-ում։ Նա նկարահանվել է Վինսենտ Շերման «Մերկ հող» ֆիլմում, իսկ նրա վերջին դերերից մեկը «Դոկտոր Նոու» ֆիլմի առաջին մասում Կուորելլայի դերն էր, որի շնորհիվ ձեռք բերեց համաշխարհային ճանաչում։ Վերջին անգամ Կիցմիլլերը էկրաններին հայտնվել է 1965 թվականին՝ «Քեռի Թոմասի խրճիթը» գերմանական դրամայում, որը նկարահանվել է նույնանուն վեպի հիման վրա։ Մեկ ամիս անց ֆիլմի պրեմերիայից հետո, դերասանը մահացել է Հռոմի հյուրանոցներից մեկում՝ լյարդի ցիրոզից[6]; Նա երբեք ամուսնացած չի եղել և երեխաներ չի ունեցել։
Ֆիլմագրություն խմբագրել
- 1947 —Ապրել խաղաղության մեջ/Vivere in pace — Ջո
- 1947 — Սև դրախտ/Tombolo, paradiso nero — Ջեք
- 1948 — Ոչ մի խղճահարություն/Senza pietà — Ջերրի
- 1950 — Վարիետեյի կրակները/Luci del varietà — փոխհար Ջոննի
- 1952 — Գայլերը գիշերն են որսի ելնում/Les loups chassent la nuit — ստրուկ Միգել
- 1952 — Սպանդ/Massacre en dentelles — Ռոքի Սեդլի
- 1952 — Ճակատագրի ուժը/La forza del destino - Ներո
- 1953 — Երգ քեզ համար/Canto per te — Անգենորո
- 1953 — Օտարազգի լեգիոն/Legione straniera — Դյալմար
- 1953 — Ֆրինա՝ արևմուտքի կուրտիզանուհի/Frine, cortigiana d'Oriente — Նաբուս
- 1954 — Մենք չենք ցանկանում մահանալ/Non vogliamo morire — Ջոն
- 1954 — Շիկահերների ափափողոցը/Quai des blondes — Միշել
- 1954 — Արևային երազանք/Desiderio 'e sole — Սիրովիչ
- 1954 — Մեղքերի կղզի/La peccatrice dell'isola — ձկնորս
- 1954 — Դառը ջրերը/Acque amare — Մեցանոտե
- 1955 — Մեր օրինակը/Il nostro campione — Ռայմոնդո
- 1957 — Խաղաղության հովիտը/Dolina miru — սերժանտ Ջիմ
- 1957 — 20 տարի միևնույն երազանքը/A vent'anni è sempre festa — Ջոն Միլլեր
- 1957 — Փարիզյան գաղտնիքներ/I misteri di Parigi — Լո Սկվարտատորե
- 1958 — Մերկ հողը/The Naked Earth — Դեյվիդ
- 1958 — Ափրոդիտա՝ սիրո աստվածուհի/Afrodite, dea dell'amore — Տոմորո
- 1959 — Անտեղի կորցրած կյանք/Vite perdute — Լուկա
- 1959 — «Էդելվեյս» պենսիոն/Pensione Edelweiss — Բուգրոն
- 1960 — Խաբեբաները տրոպիկներում/Gli avventurieri dei tropici — Սալվադոր
- 1960 — Ափի ծովահանները/I pirati della costa — Ռոկ
- 1961 — Կրակե թագը/La corona di fuoco — Ակիմ
- 1961 — Վարձկանների ապստամբությունը/La rivolta dei mercenari — Թարգո
- 1962 — Մարս՝ պատերազմի աստված/Marte, dio della guerra — Աֆրոս
- 1962 — Կապիտան Բլադի որդին/Il figlio del capitano Blood — Մոզես
- 1962 — Դոկտոր Նոու/Dr. No — Կուորել
- 1962 — Յոթ ծովերի վագրը/La tigre dei sette mari — Սերպենտե
- 1964 — Կանաչ աչքերի անեծքը/Der Fluch der grünen Augen — Ջոն
- 1965 — Քեռի Թոմասի խրճիթը/Onkel Toms Hütte — քեռի Թոմ
Գրականություն խմբագրել
- Саверио Джоваччини, Роберт Склар — Global Neorealism: The Transnational History of a Film Style — University Press of Mississippi, 2012.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 filmportal.de — 2005.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #102025677X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ {{citeweb —url=http://www.festival-cannes.fr/ru/archives/1957/awardCompetition.html —title=Awards 1957 —publisher=Cannes Film Festival —lang=en —accessdate=2014-11-7}}
- ↑ {{citeweb —url=http://news.google.com/newspapers?id=reQmAAAAIBAJ&sjid=wQIGAAAAIBAJ&pg=4768,1014187&dq=john-kitzmiller+1965&hl=en —title=American actor dies in Rome —publisher=The Afro American —date=27 февраля 1965 —lang=en —accessdate=2014-11-7}}
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն Կիցմիլլեր» հոդվածին։ |