Ջերոլամո Կարդանո
| Ուշադրություն։ Այս հոդվածը կարող է պարունակել անձնական տեսություններ, վարկածներ կամ կարծիքներ։ Հոդվածից պետք է հեռացնել բոլոր այն պնդումները, որոնք հիմնված չեն վստահելի աղբյուրների վրա։ Մանրամասների համար տես քննարկման էջը։ |
Ջերոլամո Կարդանո (իտալ.՝ Gerolamo Cardano, սեպտեմբերի 24, 1501[1][2][3][…], Պավիա, Միլանի դքսություն[4][5][6] - սեպտեմբերի 21, 1576[1][2][7][…], Հռոմ, Պապական մարզ[1][2][4][…]), իտալացի փիլիսոփա, մաթեմատիկոս, բժիշկ։ Վերածննդի դարաշրջանի բնափիլիսոփայության ներկայացուցիչ։
Ջերոլամո Կարդանո Gerolamo Cardano | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 24, 1501[1][2][3][…] Պավիա, Միլանի դքսություն[4][5][6] |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 21, 1576[1][2][7][…] (74 տարեկան) Հռոմ, Պապական մարզ[1][2][4][…] |
| Գերեզման | Սանտ Անդրեա ալ Քուիրինալե[8] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Միլանի դքսություն |
| Դավանանք | Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի |
| Մասնագիտություն | փիլիսոփա, մաթեմատիկոս, աստղագուշակ, գյուտարար, ճարտարագետ և բժիշկ |
| Հաստատություն(ներ) | Բոլոնիայի համալսարան[8], Պավիայի համալսարան[8], Պավիայի համալսարան[8] և Scuole Piatti?[8] |
| Գործունեության ոլորտ | մաթեմատիկա |
| Ալմա մատեր | Պավիայի համալսարան (1522)[8] և Պադովայի համալսարան (1526)[8] |
| Տիրապետում է լեզուներին | լատիներեն[7] և իտալերեն[9] |
| Եղել է գիտական ղեկավար | Lodovico Ferrari? |
| Հայտնի աշակերտներ | Gasparo Tagliacozzi? և Simone Simoni? |
| Ազդվել է | Արքիմեդես |
| Ամուսին(ներ) | Lucia Banderini?[10] |
| Երեխա(ներ) | Giovanni Battista Cardano? |
| Հայր | Fazio Cardano? |
| Մայր | Chiara Micheri?[11] |
 Gerolamo Cardano Վիքիպահեստում | |
Կարդանոյի աշխարհայացքին բնորոշ պանթեիզմը և հիլոզոիզմը ներծծված է մատերիալիստական միտումներով, դիալեկտիկայի, բայց միաժամանակ միստիկայի տարրերով։ Բոլոր իրերի հիմքը, ըստ նրա, կազմում է երբեք չառաջացող և չոչնչացող միասնական մատերիան, իսկ նյութի ստեղծումը և ոչնչացումը համաշխարհային ոգու գոյության և գործունեության արդյունք է։ Կենդանական աշխարհի, դրանով և ողջ բնության բարձրագույնը մարդն է, որն ունակ է նպատակադիր գործունեության և ունի անփոփոխ ու անմահ բանական հոգի կամ խելք։ Կարդանոն խելքը տարբերում է ինտելեկտից, որը համարում է մարդկային գիտակցության ակտիվ տարր։ Մարդու բանական գործունեության հիմքը աստվածայինն է։ Մաթեմատիկան, ըստ Կարդանոյի, իմացության բարձրագույն ձևն է, ինտելեկտի արդյունքը։ Կարդանոն զբաղվել է աստղագիտության, ալքիմիայի, բժշկագիտության, ֆիզիկայի, մաթեմատիկայի, ինժեներության և այլ հարցերով։ Կարդանոյի անվան հետ են կապում ոչ լրիվ խորանարդային հավասարման լուծումը, որը կոչվում է Կարդանոյի բանաձև։ Զբաղվել է նաև շարժման փոխանցման, լծակների տեսության (կարդանային փոխանցում) հարցերով։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 Gliozzi G. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 1976. — Vol. 19.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Gliozzi G. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 1976. — Vol. 19.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Գիտական կենսագրության ամբողջական բառարան — Detroit: Charles Scribner's Sons, 2008. — ISBN 978-0-684-31559-1
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 https://www.storiadimilano.it/repertori/croncardano.htm
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ https://www.storiadimilano.it/Personaggi/Milanesi%20illustri/cardano.htm
- ↑ Pas L. v. Genealogics — 2003.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 315)։ 
|
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջերոլամո Կարդանո» հոդվածին։ |
|
Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |