Պալաֆոքսիանա գրադարան

Biblioteca Palafoxiana
(Պալաֆոքսիանա գրադարան)
Երկիր	Մեքսիկա
Տեսակ	գրադարան
Հիմնվել է	1646
Տեղադրություն	5 oriente No. 5, Centro Histórico
Հավաքածուներ
Չափ	45,058 հին գրքեր; 5,348 ձեռագրեր; 9 ինկունաբուլաներ ; 7 մեքսիկական տպագրեր; 2,000 չամրացված տպագրեր
Հասանելիություն և օգտագործում
Մուտքի պահանջներ	երկուշաբթի-ուրբաթ 10։00-17:00; Շաբաթ-կիրակի 10։00-16.00
Այլ տվյալներ
Կայք	Պաշտոնական կայք

Պալաֆոքսիանա գրադարան (իսպ.՝ Biblioteca Palafoxiana de Puebla), գրադարան Մեքսիկայի Պուեբլա քաղաքում։ Հիմնադրվել է 1646 թվականին։ Եղել է գաղութային Մեքսիկայի առաջին հանրային գրադարանը^[2] և համարվում է առաջին գրադարանը Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկաներում^[3]։ Գրադարանի հավաքածուն ընդգրկում է 15-20-րդ դարերի ավելի քան 45.000 գիրք և ձեռագիր։ 2005 թվականին ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Աշխարհի հիշողություն ցանկում^[4]։

Պատմություն

Պալաֆոքսիանա գրադարանը հիմնադրվել է Պուեբլայի եպիսկոպոս Խուան դե Պալաֆոքս ի Մենդոսայի կողմից և կրում է նրա անունը։ Պալաֆոքսը գրերի սիրահար էր և իր ասույթներից մեկում ասել է.

Նա, ով հաջողության հասնում է առանց գրքերի օգնության, անհուն մթության մեջ է, լեռան վրա է` առանց ընկերակցության, քայլում է արահետով` առանց ձեռնափայտ, խավարի մեջ է` առանց ուղեկցորդի։

1646 թվականի սեպտեմբերի 6-ին Պալաֆոքս ի Մենդոսան իր անձնական 5,000 իրերը^[5] նվիրաբերեց Սան Խուան քոլեջին, որը ինքն էր հիմնադրել պայմանով, որ այն ծառայելու է հասարակությանը^[6]։ Նա գրել է. «Շատ կաևոր է, որ այս քաղաքը, թագավորությունը ունենա հանրային գրադարան, որտեղ բոլոր մարդիկ իրենց ցանկությամբ կարող են սովորել»^[5]։

Մեկ դար անց Ֆրանցիսկո Ֆաբին ի Ֆուերոն հրամայեց կառուցել գրադարանի ներկայիս տարածքը։ Նա նվիրաբերեց նաև իր հավաքածուն, Մանուել Ֆերնանդես դե Սանտա Կրուսի, Ֆրանցիսկո Պաբլո Վասկեսի հավաքածուներով աստիճանաբար համալրվեց գրադարանի կազմը^[5]։ Ճիզվիտների միաբանության ճնշման ժամանակ առգրավված գրքերը նույնպես բերվեցին գրադարան^[6]։

1773 թվականին գրադարանն արդեն գործում էր և ուներ 43 մետր երկարությամբ կամարակապ սրահ քոլեջի երկրորդ հարկում։ Կառուցվեց գրադարակների երկու մակարդակ, Նինո Պիզանոն ստեղծեց Տրապանիի տիրամոր սրբապատկերը։ 19-րդ դարի վերջում, հավաքածուն այնքան ընդլայնվեց, որ գրադարակների երրորդ մակարդակի անհրաժեշտություն եղավ։

1999 թվականին երկու երկրաշարժերից գրադարանի շենքը և գրադարակները վնասվեցին, և 2001 թվականին ձեռնարկվեց վերականգնման ծրագիր^[6]։

Հավաքածու

Գրադարանի հավաքածուում ընդգրկված են 15-20-րդ դարերի ավելի քան 45,000 գրքեր ու ձեռագրեր^[5]։ Ունի 9 ինկունաբուլաներ^[4]։

Ծանոթագրություններ

↑ «Mexico In Depth.com». http://mexicoindepth.com/why-should-you-visit-the-biblioteca-palafoxiana-in-puebla/. {{cite web}}: External link in |website= (օգնություն); Missing or empty |url= (օգնություն)
↑ Brescia, Michael M. (2004 թ․ հուլիս). «Liturgical Expressions of Episcopal Power: Juan de Palafox y Mendoza and Tridentine Reform in Colonial Mexico». The Catholic Historical Review. 90 (3): 497. doi:10.1353/cat.2004.0116.
↑ Sherman, William H. (2010). «Palafoxiana, Biblioteca». In Suarez, Michael F.; Woudhuysen, H. R. (ed.). The Oxford Companion to the Book. Oxford University Press.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: editors list (link)
↑ ^4,0 ^4,1 «Biblioteca Palafoxiana» (PDF). UNESCO. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 27-ին.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Hernandez, Arturo Garcia (2003 թ․ օգոստոսի 26). «Historia de una pasión por los libros y el conocimiento». La Jornada (Spanish). Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 27-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)(չաշխատող հղում)
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Schuster, Angela M.H. (Winter 2004–2005). «Biblioteca Palafoxiana» (PDF). Icon: 22–29. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 30-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Պալաֆոքսիանա գրադարան կատեգորիայում։

[1] «Mexico In Depth.com». http://mexicoindepth.com/why-should-you-visit-the-biblioteca-palafoxiana-in-puebla/. {{cite web}}: External link in |website= (օգնություն); Missing or empty |url= (օգնություն)

[2] Brescia, Michael M. (2004 թ․ հուլիս). «Liturgical Expressions of Episcopal Power: Juan de Palafox y Mendoza and Tridentine Reform in Colonial Mexico». The Catholic Historical Review. 90 (3): 497. doi:10.1353/cat.2004.0116.

[3] Sherman, William H. (2010). «Palafoxiana, Biblioteca». In Suarez, Michael F.; Woudhuysen, H. R. (ed.). The Oxford Companion to the Book. Oxford University Press.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: editors list (link)

[UNESCO-4] 4,0 ^4,1 «Biblioteca Palafoxiana» (PDF). UNESCO. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 27-ին.

[Jornada-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Hernandez, Arturo Garcia (2003 թ․ օգոստոսի 26). «Historia de una pasión por los libros y el conocimiento». La Jornada (Spanish). Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 27-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)(չաշխատող հղում)

[Icon-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Schuster, Angela M.H. (Winter 2004–2005). «Biblioteca Palafoxiana» (PDF). Icon: 22–29. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 30-ին.

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]