Չհագեցած ածխաջրածիններ
Չհագեցած ածխաջրածիններ, բաց շղթայով ածխաջրածիններ, որոնց մոլեկուլներում երկու հարևան ածխածնի ատոմների միջև կա կրկնակի կամ եռակի կապ։
Դասակարգում
խմբագրելՉհագեցած ածխաջրածինների դասին են կարգվում ալկենները[1], ալկինները[2], դիենները[3] և նրանց պոլի-ածանցյալները։
- Ալկեններ (էթիլենի շարք), ընդհանուր բանաձև՝ СnН2n, կապերի քանակը՝ մեկ կրկնակի կապ
- Դիեններ(պրոպադիենի շարք), ընդհանուր բանաձև՝ СnН2n-2, կապերի քանակը՝ երկու կրկնակի կապ
- Ալկիններ (ացետիլենի շարք), ընդհանուր բանաձև՝ СnH2n-2, կապերի քանակը՝ մեկ եռակի կապ
Իզոմերիա
խմբագրելԻնչպես հագեցած ածխաջրածիններին, այնպես էլ չհագեցածներին, բնորոշ է կառուցվածքային իզոմերիան։ Գոյություն ունեն նաև միջդասային իզոմերիաներ ալկենների և ցիկլոալկանների, ինչպես նաև ալկինների և դիենների միջև։
Ֆիզիկական հատկություններ
խմբագրելՀոմոլոգիական շարքերի առաջին մի քանի ներկայացուցիչները գազեր են, ավելի բարձր դասի միացությունները՝ հեղուկ, իսկ դրանից հետո՝ պինդ նյութեր են (գնալով նրանց հալման և եռման ջերմաստիճանները մեծանում են)։ Շատերին բնորոշ է ուժեղ սուր հոտ։
Քիմիական հատկություններ
խմբագրելՇատ ռեակցունակ են, տալիս են դեհիդրման, հիդրման, տեղակալման, օքսիդացման, պոլիմերման և այլ ռեակցիաներ։ Նրանք հեշտությամբ միացնում են բրոմը, հեշտ օքսիդացվում են կալիումի պերմանգանատի լուծույթով։
Ստացում
խմբագրելԿարող են ստացվել ալկանների դեհիդրման ճանապարհով։ Օրինակ՝ էթանից ստանում են էթիլեն, բութանից՝ բութադիեն։ Չհագեցած ածխաջրածինները առաջանում են նաև նավթի կրեկինգից։
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ http://goldbook.iupac.org/A00224.html Ալկեններ
- ↑ http://goldbook.iupac.org/A00236.html Ալկիններ
- ↑ http://goldbook.iupac.org/D01699.html Դիեններ