Վիքիպեդիա

Ուռուցքային մարկերներ

Ուռուցքային մարկերը կենսամարկեր է, որը հնարավոր է հայտնաբերել արյան մեջ, մեզի մեջ կամ մարմնի հյուսվածքներում, որոնք կարող են բարձրացած լինել մեկ կամ ավելի քաղցկեղների տիպերի առկայության դեպքում։ Գոյություն ունեն տարբեր ուռուցքային մարկերներ, որոնք յուրահատուկ են կոնկրետ հիվանդությունների համար, և դրանք օգտագործվում են օնկոլոգիայում քաղցկեղի առկայությունը հաստատելուն օգնելու նպատակով։ Ուռուցքային մարկերների բարձր մակարդակը կարող է քաղցկեղի մասին խոսել, սակայն դրա բարձրացումը կարող է նաև այլ պատճառներ ունենալ (կեղծ դրական արդյունքներ)։

Ուռուցքային մերկերները կարող են արտադրվել անմիջապես ուռուցքի կողմից կամ ոչ ուռուցքային բջիջների կողմից ի պատասխան ուռուցքի առկայության։

Չնայած մամոգրաֆիան, գերձայնային հետազոտությունը, համակարգչային շերտագրությունը, միգնիսառեզոնանսային շերտագրությունը և ուռուցքային մարկերների հետազոտումը թույլ են տալիս իրականացնել քաղցկեղի փուլավորումը և բուժման ճիշտ մոտեցումներ ընտրել, սակայն դրանք սովորաբար վերջնական ախտորոշիչ թեստեր չեն։ Դեպքերի մեծամասնությունում ախտորոշումը հաստատվում է բիոպսիայով[1]։

Դասակարգում խմբագրել

Իրենց քիմիական բնույթով ուռուցքային մարկերները կարող են սպիտակուցներ, կոնյուգացված սպիտակուցներ, պեպտիդներ և ածխաջրեր լինել։ Սպիտակուցները և կոնյուգացված սպիտակուցները կարող են ֆերմենտներ, հորմոններ կամ սպիտակուցային հատվածներ լինել։ Ախտորոշիչ նպատակներով իարականացվող գեների սեքվենավորումը դասակարգվում է կենսամարկեր եզրույթից դուրս, ուստի այս հոդվածում չի քննարկվելու։

Կիրառում խմբագրել

Ուռուցքային մարկերները կարող են կիրառվել հետևյալ նպատակներով․

  • Քաղցկեղի հաճախ հանդիպող տիպերի սքրինինգ պոպուլյացիայի մակարդակով։ Ուռուցքների մեծամասնության լայնատարած սքրինիգն ի սկզբանե առաջարկվել է, սակայն ոչ իրատեսական լինելու պատճառով չի կիրառվել։ Սպեցիֆիկ քաղցկեղների տիպերի կամ տեղակայման սքրինիգը պահանջում է սպեցիֆիկության (յուրահատկություն) և սենսիտիվության (զգայունություն) այնպիսի բարձր մակարդակ, որը գորխնականում անհասանելի է։
  • Քաղցկեղից ողջ մնացածների մոնիտորինգ բուժումից հետո, հիվանդության կրկնությունը հայտնաբերելու նպաատկաով։ Օրինակ․ բարձացած AFP-ն երեխայի մոտ, ով նախկինում բուժվել է տերատոմայի կապակցությամբ, ենթադրում է կրկնություն, էնդոդերմալ սինուսի ուռուցքով։
  • Որոշ սպեցիիֆիկ ուռուցքների տիպերի ախտորոշումը, մասնավորապես ուղեղի ուռուցքներինը և որոշ այլ դեպքերում, երբ բիոպսիան նպատակահարմար չէ։
  • Ախտորոշմնան հաստատում, պարզելու համար այնպիսի բնութգրեր, ինչպիսին են ուռուցքի չափը և ագրեսիվությունը, հետևապես օգնելու համար պարզել բուժման նպատակահարմար մոտեցումները։
  • Փուլավորում՝ որոշ ուռուցքների տեղակայումների դեպքում, որոշ ուռուցքային մարկերներ ներառված են փուլավորման իրականացման պրոցեսում։
  • Բուժումը պլանավորելու համար նախա-բուժումը կիրառելիս և օգնելու համար պլանավորելու սեփական ապագան, վիրահատական միջամտությունից հետո, ուռուցքային մարկերներն օգտագործվում են կանխատեսման նպատակով։
  • Բուժման էֆեկտիվությունը պարզելու համար և դրա ձախողման դեպքում, այն փոխելու։
  • Ուղեկցող ախտորոշման իրականացում, անձնավորված բժշկությունում ուռուցքի կոնկրետ ենթատիպի դեմ բուժում մշակելու նպատակով։

Ինչպես նշված է BMJ 2009-ում, ընդհանուր առմամբ ուռուցքային մարկերները չպետք է օգտագործվեն քաղցկեղի համար ախտորոշիչ նպատակներով, այլ որոշակի քաղցկեղների դեպքում իրականացվող մոնիտորինգի նպատակով, կամ որոշ դեպքերում սքրինինգային նպատակներով[2]։ Այս թեստերի օգտագործումը, առանց դրանց օգտակարությունը և նպատակները հասկանալու կարող է պատճառ դառնալ դրանց անտեղի կիրառման, ինչը կհանգեցնի քաղցկեղների ախտորոշման նպատակով անտեղի գեր-հետազոտությունների իրականացմանը[3]։

Տեխնիկաներ խմբագրել

Ուռուցքային մարկերները կարող են հայտնաբերվել արյան պլազմայում, կամ հազվադեպ մեզում կամ մարմնի այլ հեղուկներում, հաճախ իմունոֆերմենտային անալիզի միջոցով, ինչպես օրինակ ֆերմենտի ակտիվության որոշումը։ Հյուսվածքների մանրադիտակային վիզուալիզացիան իմունոհիստոքիմիայի միջոցով թվային արդյունքներ չի տալիս, ուստի այստեղ չի քննարկվելու։

Շատ հետազոտությունների համար տարբեր տեխնիկաներ են հասանելի։ Մոնիտորինգի համար կարևոր է, որ օգտագործվի միևնույն հետազոտությունը, քանի որ տարբեր հետազոտությունների արդյունքները սովորաբար համեմատելի չեն։ Օրինակ՝ AFP-ի հայտնաբերման տարբեր առևտրային հավաքածուներ կան, որոնք հիմնված են տարբեր տեխնոլոգիաների վրա, և թիմիդին կինազի համար հավաքածուներ կան, ֆերմենտի ակտիվությունը կամ նյութի քանակությունը պարզելու համար։

Եթե ուռուցքային մարկերների կրկնակի չափումների անհրաժեշտություն կա, որոշ կլինիկական թեստովորում իրականացնող լավորատորիաներ ապահովում են հատուկ զեկուցման մեխանիզմներով՝ հաջորդական մոնիտոր, որը կապում է անձին պատկանող ինֆորմացիան և հետազոտությունների տվյալները։ Վերջինս անձից հատուկ նույնականացում է պահանջում։

Եվրոպայում հաճախ, միջլաբորատոր պրոֆեսիոնալության թեստավորումներ են իրականացվում համեմատելով ուռուցքային մարկերների տվյալները[4]։ ԱՄՆ-ն ևս պաշտպանում է այս մոտեցումը[5]։

Հաճախ կիրառվող մարկերների ցանկ խմբագրել

Ուռուցքյին մարկեր Ասոցացված ուռուցքների տիպ
Ալֆա ֆետոպրոտեին (AFP) էմբրոնալ գծի ուռուցքներ, լյարդաբջջային կարցինոմա[6]
CA15-3 կրծքագեղձի քաղցկեղ[7]
CA27-29 կրծքագեղձի քաղցկեղ[8]
CA19-9 Հիմնականում ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղ, բայց նաև կոլոռեկտալ քաղցկեղ և աղեստամոքսային ուռուցքների այլ տիպեր[9]։
CA-125 Հիմնականում ձվարանների քաղցկեղ[10], բայց կարող է բարձրացած լինել նաև էնդոմետրիալ քաղցկեղի, ֆալոպյան փողերի քաղցկեղի, թոքի քաղցկեղի, կրծքագեղձի քաղցկեղի և աղեստամոքսյին քաղցկեղների դեպքում[11]։ Կարող է բարձրացած լինել նաև էնդոմետրիոզի դեպքում[12]։
Կալցիտոնին վահանաձև գողձի մեդուլյար կարցինոմա
Կալռետինին մեզոթելիոմա, սեռական լարի գոնադային ստրոմալ ուռուցքներ, ադրենոկորտիկալ կարցինոմա, սինովիալ սարկոմա[6]
Կարցինոէմբրիոնալ հակածին աղեստամոքսային քաղցկեղ, արգանդի վզիկի քաղցկեղ, թոքի քաղցկեղ, ձվարանների քաղցկեղ, կրծքագեղձի քաղցկեղ, միզուղիների քաղցկեղ[6]
CD34 հեմանգիոպերիցիտոմա/սոլիտար ֆիբրոզ ուռուցք, բազմաձև լիպոմա, աղեստամոքսային ստրոմալ ուռուցք, դերմատոֆիբրոսարկոմա պրոտուբերանս[6]
CD99MIC 2 Յուինգի սարկոմա, պրիմիտիվ նեյրոէկտոդերմալ ուռուցք, հեմանգիոպերիցիտոմա/սոլիտար ֆիբրոզ ուռուցք, լիմֆոմա, լեյկեմիա, սեռական լարի գոնադային ստրոմալ ուռուցքներ[6]
CD117 աղեստամոքսային ստրոմալ ուռուցքներ, մաստոցիտոզ, սեմինոմա[6]
Քրոմոգրանին նեյրոէնդոկրին ուռուցքներ[6]
Քրոմոսոմներ 3, 7, 17, և 9p21 միազապարկի քաղցկեղ[13]
Ցիտոկերատին (տարբեր տիպեր։ TPA, TPS, Cyfra21-1) Կարցինոմայի բազմաթիվ տիպեր, և սարկոմայի որոշ տիպեր[6]
Դեսմին հարթ մկանների կարցինոմա, կմախքային մկանների սարկոմա, էնդոմետրիալ ստրոմալ սարկոմա[6]
Էպիթելիալ թաղանթային հակածին(EMA) կարցինոմայի, մենինգիոմայի բազմաթիվ տիպեր, սարկոմայի որոշ տիպեր[6]
Գործոն VIII, CD31 FL1 անոթային սարկոմա[6]
Գլիալ ֆիբրիլյար թթվային սպիտակուց (GFAP) գլիոմա (աստրոցիտոմա, էպենդիմոմա)[6]
Մեծ կիստոզ հիվանդության հեղուկի սպիտակուց (GCDFP-15) կրծքագեղձի քաղցկեղ, թքագեղձի քաղցկեղ[6]
HMB-45 մելանոմա, ՊԵԿոմա (օրինակ անգիոմիոլիպոմա), մաքուր բջջային կարցինոմա, ադրենոկորտիկալ կարցինոմա[6]
Մարդու խորիոնային գոնադոտրոպին (hCG) հղիության տրոֆոբլաստիկ հիվանդություն, խորիոկարցինոմա[6]
իմունոգլոբուլին լիմֆոմա, լեյկեմիա[6]
ինհիբին սեռական լարի գոնադային ստրոմալ ուռուցքներ, ադրենոկորտիկալ կարցինոմա, հեմանգիոբլաստոմա[6]
Կերտատին (տարբեր տիպեր) կարցինոմա, սարկոմայի որոշ տիպեր[6]
Լիմֆոցիտային մարկեր (տարբեր տիպեր) լիմֆոմա, լեյկեմիա[6]
MART-1 (Մելան-A) մելանոմա, ստերոիդ արտադրող ուռուցքներ (ադրենոկորտիկալ կարցինոմա, գոնադալ ուռուցքներ)[6]
Myo D1 ռաբդոմիոսարկոմա, փոքր, կլոր, կապույտ բջջային ուռուցք[6]
մկան-յուրահատուկ ակտին (MSA) միոսարկոմա (լեյոմիոսարկոմա, ռաբդոմիոսարկոմա)[6]
նեյրոֆիլամենտներ նեյրոէնդոկրին ուռուցքներ, թոքերի մանրաբջջային կարցինոմա[6]
neuron-specific enolase նեյրոն-յուրահատուկ ենոլազ (NSE) նեյրոէնդոկրին ուռուցքներ, թոքերի մանրաբջջային կարցինոմա, կրծքագեղձի քաղցկեղ[6]
ընկերքային հիմային ֆոֆատազ

(PLAP)

սեմինոմա, դիսգերրմինոմա, էմբրիոնալ կարցինոմա[6]
Պրոստատ (շագանակագեղձ)-յուրահատուկ հակածին (PSA) շագանակագեղձի քաղցկեղ[6]
PTPRC (CD45) լիմֆոմա, լեյկեմիա, հիստիոցիտային սարկոմա[6]
S100 սպիտակուց մելանոմա, սարկոմա (նեյրոսարկոմա, լիպոմա, քոնդրոսարկոմա), աստրոցիտոմա, աղեստամոքսային ստրոմալ ուռուցք, թքագեղձի ուռուցք, ադենոկարցինոմայի որոշ տիպեր, հիստիոցիտային ուռուցք (դենդրիտային բջիջներ, մակրոֆագեր)[6]
հարթ մկանների ակտին (SMA) աղեստամոքսային ստրոմալ ուռուցք, լեյոմիոսարկոմա, ՊԵԿոմա[6]
սինապտոֆիզին նեյրոէնդոկրին ուռուցք[6]
թիմիդին կինազ լիմֆոմա, լեյկեմիա, թոքերի քաղցկեղ, շագանակագեղձի քաղցկեղ
թիրիոգլոբուլին (Tg) վահանաձև գեղձի քաղցկեղի հետվիրահատական մարկեր (բայց ոչ վահանագեղձի մեդուլյար քաղցկեղի)[6]
վահանագեղձի տրանսկրիպցիայի գործոն-1 (TTF-1) վահանաձև գեղձի քաղցկեղների բոլոր տիպերը, թոքի քաղցկեղ[6]
Ուռուցք M2-PK կոլոռեկտալ քաղցկեղ[14], կրծքագեղձի քաղցկեղ[15][16], երիկամաբջջային կարցինոմա[17][18], թոքի քաղցկեղ[19][20], ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղ[21], կերակրափողի քաղցկեղ[22], ստամոքսի քաղցկեղ[22], արգանդի վզիկի քաղցկեղ[23], ձվարանի քաղցկեղ[24]
վիմենտին սարկոմա, երիկամաբջջային կարցինոմա, էնդոմետրիումի քաղցկեղ, թոքի կարցինոմա, լիմֆոմա, լեյկեմիա, մելանոմա[6]

Ճշգրտություն և հսատկություն խմբագրել

Տարբեր անալիզների համար պահանջվող ճշգրտությունն ու հստակությունը տատանվում են, որոշ անալիզներ կոնցենտրացիոն ակտիվության փոքր կամ միջին աստիճանի փոփոխությունների հանդեպ խիսստ զգայուն են, ուստի դրանք կարող են բավարարել պահանջվող բարձր ճշգրտությունն ու հստակությունը, միչդեռ մյուս անալիզները, որոնք ցույց են տալիս նորմալ և ախտաբանական ցուցանիշների միայն մեծ տարբերությունները, կարող են օգտակար լինել, նույնիսկ եթե դրանց ճշգրտության ու հստակության ցուցանիշները ցածր են։ Հետևապես, պահանջվող ճշգրտությունն ու հստակությունը կոնկրետ անալիզի համար կարող են տարբեր լինել տարբեր իրավիճակների համար, ինչպես օրինակ տարբեր ախտորոշումների կամ տարբեր կիրառումների։ Սա նաև ազդում է տվյալ անալիզի օգտակար աշխատանքային ծավալի մեծության վրա տարբեր ախտորոշումների կամ կիրառումների դեպքում։ Ցանկացած լաբորատորիա պետք է գնահատի ճշգրտությունն ու հստակությունը հատուկ գործիքների և անձնակազմի միջոցով։

Բարձր դոզայի կեռի էֆեկտը իմունոֆերմենտային անալիզի գործիքների արտեֆակտ է, որի պատճառով չափված քանակությունը սխալ կերպով ցածր է գնահատվում, երբ այն իրականում բարձր է։ Չբացահայտված կեռի էֆեկտը կարող է ուռուցքի ուշացած բացահայտման պատճառ դառնալ[25]։ Կեռի էֆեկտը կարող է գնահատվել լուծույթների ստացման սերիական անալիզով։ Կեռի էֆեկտը բացակայում է, եթե ուռուցքային մարկերի կոնցենտրացիան սերիական լուծման քանակությունը համեմատական է լուծմանը։

Բազմաթիվ ուռուցքային մարկերների թեստեր խմբագրել

Ինչպես այլ ախտորոշիչ այլ թեստերը, ուռուցքային մարկերների թեստերը ունեն մի քանի բնութագրեր, որոնք ազդում են դրանց օգտակարության վրա․

  • Անկատար սենսիտիվություն, (յուրահատկություն) որի պատճառով կարող են կեղծ բացասական արդյունքներ առաջանալ, օրինակ թեստի պատասխանը հուսադրող է, սակայն քաղցկեղն առկա է, կրկնվել կամ պրոգրեսիվել է։
  • Անկատար սպեցիֆիկություն, որը կեղծ դրական արդյունքներ կարող է տալ, օրինակ քաղցկեղը բացակայում է, սակայն թեստը հակառակն է ցույց տալիս, և հետագայում ոչ անհրաժեշտ հետազոտությունների և տագնապի պատճառ է դառնում։

Ինչպես այլ թեստերի դեպքում, կանխորոշիչ արժեքը (դրական և բացասական արդյունքների ճշմարտացի լինելու հավանականությունը) ուժեղ կերպով կախված է նախա-թեստի հավանականությունից։ Կանխորոշիչ արժեքը կարող է մեծանալ եթե մեկ, կամ ավելի թեստեր իրականացվում են զուգահեռ։ Վերջինս հնարավոր է կմիայն այն դեպքում եթե թեստերն ունեն միևնույն կանխորոշիչ արժեքը։

Թեստերի կոմբինացիաներ, որոնք ավելի հստակ արդյունքներ կտան, օրինակ[1]․

  • Կոլոռեկտալ․ M2-PK; եթե M2-PK հասանելի չէ, հնարավոր է ստուգել CEA, CA 19-9, CA 125-ն
  • Կրծքագեղձ․ CEA, CA 15-3, Cyfra 21-1
  • Ձվարան։ CEA, CA 19-9, CA 125, AFP, BHCG
  • Արգանդ։ CEA, CA 19-9, CA 125, Cyfra 21-1, SCC
  • Շագանակագեղձ։ PSA, FPSA և հարաբերությունը
  • Ամորձիներ։ AFP, BHCG
  • Ենթաստամոքսային գեղձ/ստամոքս։ CEA, CA 19-9, CA 72-4
  • Լյարդ։ CEA, AFP
  • Կերակրափող։ CEA, Cyfra 21-1
  • Վահանագեղձ։ CEA, NSE
  • Թոքեր։ CEA, CA 19-9, CA 125, NSE, Cyfra 21-1 (Սենսիտիվությունը 95-րդ պերցենտիլում Cyfra 21-1-ի համար 79% է, մինչդեռ SCC-ի և CEA-ի համար 41 և 31 տոկոս, համապատասխանաբար)[26]
  • Միզապարկ։ CEA, Cyfra 21-1, TPA

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 «Tumor markers Cancer screening». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 28-ին.
  2. ↑ Kilpatrick, E. S; Lind, M. J (2009). «Appropriate requesting of serum tumour markers». BMJ. 339: b3111. doi:10.1136/bmj.b3111. PMID 19773324.
  3. ↑ Krishnan, S T M; Philipose, Z; Rayman, G (2002). «Lesson of the week: Hypothyroidism mimicking intra-abdominal malignancy». BMJ. 325 (7370): 946–7. doi:10.1136/bmj.325.7370.946. PMC 1124444. PMID 12399347.
  4. ↑ Koepke, John A. (1992). «Molecular marker test standardization». Cancer. 69 (6 Suppl): 1578–81. doi:10.1002/1097-0142(19920315)69:6+<1578::AID-CNCR2820691312>3.0.CO;2-K. PMID 1540898.
  5. ↑ Promoting Safe and Effective Genetic Testing in the United States genome.gov
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 6,20 6,21 6,22 6,23 6,24 6,25 6,26 6,27 6,28 6,29 6,30 6,31 6,32 Page 746 in: Title Manual of clinical oncology Spiral manual Manual of Clinical Oncology Lippincott Manual Series Authors Dennis Albert Casciato, Mary C. Territo Editors Dennis Albert Casciato, Mary C. Territo Contributor Mary C. Territo Edition 6, illustrated Publisher Lippincott Williams & Wilkins, 2008 0-7817-6884-5, 978-0-7817-6884-9
  7. ↑ Keshaviah, A; Dellapasqua, S; Rotmensz, N; Lindtner, J; Crivellari, D; Collins, J; Colleoni, M; Thurlimann, B; և այլք: (2006). «CA15-3 and alkaline phosphatase as predictors for breast cancer recurrence: A combined analysis of seven International Breast Cancer Study Group trials». Annals of Oncology. 18 (4): 701–8. doi:10.1093/annonc/mdl492. PMID 17237474.
  8. ↑ «Definition of CA 27-29. From MedicineNet. Last Editorial Review: 6/14/2012». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 25-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 31-ին.
  9. ↑ gpnotebook.co.uk > ca-19-9 Արխիվացված 2012-04-26 Wayback Machine Retrieved November 2011
  10. ↑ Osman N, O'Leary N, Mulcahy E, Barrett N, Wallis F, Hickey K, Gupta R (September 2008). «Correlation of serum CA125 with stage, grade and survival of patients with epithelial ovarian cancer at a single centre». Ir Med J. 101 (8): 245–7. PMID 18990955.
  11. ↑ Bast RC, Xu FJ, Yu YH, Barnhill S, Zhang Z, Mills GB (1998). «CA 125: the past and the future». Int. J. Biol. Markers. 13 (4): 179–87. doi:10.1177/172460089801300402. PMID 10228898.
  12. ↑ Bagan P, Berna P, Assouad J, Hupertan V, Le Pimpec Barthes F, Riquet M (January 2008). «Value of cancer antigen 125 for diagnosis of pleural endometriosis in females with recurrent pneumothorax». Eur. Respir. J. 31 (1): 140–2. doi:10.1183/09031936.00094206. PMID 17804443.
  13. ↑ «Tumor Markers». Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 6-ին.
  14. ↑ Haug, U; Rothenbacher, D; Wente, M N; Seiler, C M; Stegmaier, C; Brenner, H (2007). «Tumour M2-PK as a stool marker for colorectal cancer: Comparative analysis in a large sample of unselected older adults vs colorectal cancer patients». British Journal of Cancer. 96 (9): 1329–34. doi:10.1038/sj.bjc.6603712. PMC 2360192. PMID 17406361.
  15. ↑ Lüftner, D; Mesterharm, J; Akrivakis, C; Geppert, R; Petrides, PE; Wernecke, KD; Possinger, K (2000). «Tumor type M2 pyruvate kinase expression in advanced breast cancer». Anticancer Research. 20 (6D): 5077–82. PMID 11326672.
  16. ↑ Benesch, C; Schneider, C; Voelker, HU; Kapp, M; Caffier, H; Krockenberger, M; Dietl, J; Kammerer, U; Schmidt, M (2010). «The clinicopathological and prognostic relevance of pyruvate kinase M2 and pAkt expression in breast cancer». Anticancer Research. 30 (5): 1689–94. PMID 20592362.
  17. ↑ Oremek, GM; Sapoutzis, N; Kramer, W; Bickeböller, R; Jonas, D (2000). «Value of tumor M2 (Tu M2-PK) in patients with renal carcinoma». Anticancer Research. 20 (6D): 5095–8. PMID 11326675.
  18. ↑ Wechsel, HW; Petri, E; Bichler, KH; Feil, G (1999). «Marker for renal cell carcinoma (RCC): The dimeric form of pyruvate kinase type M2 (Tu M2-PK)». Anticancer Research. 19 (4A): 2583–90. PMID 10470199.
  19. ↑ Schneider, J; Peltri, G; Bitterlich, N; Philipp, M; Velcovsky, HG; Morr, H; Katz, N; Eigenbrodt, E (2003). «Fuzzy logic-based tumor marker profiles improved sensitivity of the detection of progression in small-cell lung cancer patients». Clinical and Experimental Medicine. 2 (4): 185–91. doi:10.1007/s102380300005. PMID 12624710.
  20. ↑ Oremek, G; Kukshaĭte, R; Sapoutzis, N; Ziolkovski, P (2007). «The significance of TU M2-PK tumor marker for lung cancer diagnostics». Klinicheskaia Meditsina. 85 (7): 56–8. PMID 17882813.
  21. ↑ Hardt, PD; Ngoumou, BK; Rupp, J; Schnell-Kretschmer, H; Kloer, HU (2000). «Tumor M2-pyruvate kinase: A promising tumor marker in the diagnosis of gastro-intestinal cancer». Anticancer Research. 20 (6D): 4965–8. PMID 11326648.
  22. ↑ 22,0 22,1 Kumar, Yogesh; Tapuria, Niteen; Kirmani, Naveed; Davidson, Brian R. (2007). «Tumour M2-pyruvate kinase: A gastrointestinal cancer marker». European Journal of Gastroenterology & Hepatology. 19 (3): 265–276. doi:10.1097/MEG.0b013e3280102f78. PMID 17301655.
  23. ↑ Kaura, B; Bagga, R; Patel, FD (2004). «Evaluation of the Pyruvate Kinase isoenzyme tumor (Tu M2-PK) as a tumor marker for cervical carcinoma». The Journal of Obstetrics and Gynaecology Research. 30 (3): 193–6. doi:10.1111/j.1447-0756.2004.00187.x. PMID 15210041.
  24. ↑ Ahmed, AS; Dew, T; Lawton, FG; Papadopoulos, AJ; Devaja, O; Raju, KS; Sherwood, RA (2007). «M2-PK as a novel marker in ovarian cancer. A prospective cohort study». European Journal of Gynaecological Oncology. 28 (2): 83–8. PMID 17479666.
  25. ↑ Leboeuf R, Langlois MF, Martin M, Ahnadi CE, Fink GD (February 2006). «"Hook effect" in calcitonin immunoradiometric assay in patients with metastatic medullary thyroid carcinoma: case report and review of the literature». J. Clin. Endocrinol. Metab. 91 (2): 361–4. doi:10.1210/jc.2005-1429. PMID 16278263.
  26. ↑ Pastor A, Menéndez R, Cremades MJ, Pastor V, Llopis R, Aznar J (March 1997). «Diagnostic value of SCC, CEA and CYFRA 21.1 in lung cancer: a Bayesian analysis». Eur. Respir. J. 10 (3): 603–9. PMID 9072992.

Լրացուցիչ նյութեր խմբագրել

  • Lüftner, D; Mesterharm, J; Akrivakis, C; Geppert, R; Petrides, PE; Wernecke, KD; Possinger, K (2000). «Tumor type M2 pyruvate kinase expression in advanced breast cancer». Anticancer Research. 20 (6D): 5077–82. PMID 11326672.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ուռուցքային_մարկերներ&oldid=9491777» էջից