Ոսկեգլուխ առյուծային թամարին

Ոսկեգլուխ առյուծային թամարին (լատին․՝ Leontopithecus chrysomelas), ոչ մեծ պրիմատ թամարինների ընտանիքից։ Բրազիլիայի էնդեմիկ, որտեղ հանդիպում է արևադարձային անտառներում Բահիա նահանգում։

Ոսկեգլուխ առյուծային թամարին
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն կենդանիներ
Լատիներեն անվանում
Leontopithecus chrysomelas
(Heinrich Kuhl, 1820)
Հոմանիշներ

Leontopithecus chrysurus I. Geoffroy, 1827

Հատուկ պահպանություն
200px
պատկեր


Դասակարգումը
Վիքիցեղերում


Պատկերներ
Վիքիպահեստում




Նկարագրություն

խմբագրել

Ժանիքները մեծ են, գլուխը և մարմինը փոքր։ Մորթին հիմնականում սև է, բաշը ոսկեգույն։ Առջևի վերջույթների և պոչի վրա կան ոսկեգույն հետքեր։ Սեռական դիմորֆիզմը արտահայտված չէ։ Մարմնի երկարությունը կազմում է 200-ից մինչև 336 մմ, պոչի երկարությունը 315-ից մինչև 400 մմ[1][2]։

Օրաբաժին

խմբագրել

Ամենակեր են, օրաբաժինը շատ լայն է։ Օրաբաժնի մեջ մտնում են բույսի ընձյուղներ, ծաղիկներ, նեկտար, միջատներ և թրթուրներ, սարդեր, խխունջներ, մանր ողնաշարավորներ, ինչպիսիք են գորտեր, մողեսներ, թռչնի ձվեր և փոքր օձեր։ Օրաբաժնի լրացում հանդիսանում են ծառային հյութերը, չնայած այս տեսակը շատ հազվադեպ է օգտագործում[3][4]։

Վարվելակերպ

խմբագրել

Բնության մեջ ոսկեգլուխ առյուծային թամարինը իր ժամանակի մոտ 50 %-ը անցկացնում են իրենց տարածքի ընդամենը 11 %-ի վրա։ Իրենց հայտնվելը այս կամ այն տարածքի վրա կապված է սննդի հասանելիության հետ։ Խմբերը գրեթե չեն փոխներգործում միմյանց հետ, սակայն եթե դա տեղի է ունենում կենդանիները իրենց պահում են շատ ագրեսիվ, արտաբերում են սարսափելի ձայներ[5], և հրահրում են կռիվներ[6][7][8]։ Խմբի տարածքը բավականին մեծ է այդ չափի պրիմատների համար[9][10]։ Միջինում տարածքի մակերեսը կազմում է ավելի քան 100 հեկտար։ Տարբեր խմբերի տարածքները ուժեղ հատվում են[11]։

Զբաղեցնում են անտառների միջին հարկերը 3-ից 10 մ բարձրության վրա։ Նախընտրում են հաստատվել առաջնային, նաև երկրորդային անտառներում։ Խմբում տեսակների քանակների տարբերությունը 2-ից մինչև 11 է[12]։ Խմբի կազմը որոշվում է տարբեր հետազոտությունների միջոցով, ինչպես մեկ էգ, երկու արու և նրանց սերունդը[13], մեկ արու, երկու էգ և նրանց սերունդը[14], կամ մեկ արու, մեկ էգ և նրանց սերունդը[15][16]։ Համապատասխան այս պրիմատներին վերագրում են կամ միամուսնություն[14], կամ բազմակնություն[13]։ Սերնդի մասին հոգեն տանում ինչպես էգերը, այնպես էլ արուները[14][15][16]։

Պոպուլյացիայի ստատուս

խմբագրել

1982 թվականին Բնության պահպանության միջազգային միություն-ը այս տեսակին վերագրել է պահպանման ստատուս «անհետացող»։ Այդ ստատուսը բազմիցս պահպանվում է։ 2008 թվականի գնահատմամբ պոպուլյացիան երեք սերնդի ընթացքում կրճատվել է 50 %-ով (21 տարի)։ Պոպուլյացիայի գլխավոր վտանգը, դա արտաքին միջավայրի քայքայումն է և ֆրագմենտացիան[17][18][19]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ADW: Leontopithecus chrysomelas: INFORMATION
  2. «Golden-Headed Lion Tamarin | Animal Fact Sheet | Lincoln Park Zoo». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 21-ին.
  3. Raboy BE, Dietz JM. 2004. Diet, Foraging, and Use of Space in Wild Golden Headed Lion Tamarins. American Journal of Primatology 63:1-15.
  4. Rylands AB. 1993. The ecology of the lion tamarins, Leontopithecus: some intrageneric differences and comparisons with other callitrichids. In: Rylands AB, editor. Marmosets and tamarins: systematics, behaviour, and ecology. Oxford: Oxford University Press. p 296—313.
  5. Ruiz-Miranda CR, Archer CA, Kleiman DG. 2002. Acoustic differences between spontaneous and induced long calls of golden lion tamarins, Leontopithecus rosalia. Folia Primatol 73:124-131.
  6. Rylands AB. 1989. Sympatric Brazilian callitrichids: the black tufted-ear marmoset, Callithrix kuhli, and the golden-headed lion tamarin, Leontopithecus chrysomelas. J Hum Evol 18:679-695.
  7. Rylands AB. 1982. The ecology and behaviour of three species of marmosets and tamarins (Callitrichidae, Primates) in Brazil. Ph.D. dissertation, University of Cambridge, Cambridge, UK.
  8. Rylands AB. 1996. Habitat and the evolution of social and reproductive behavior in the Callitrichidae. Am J Primatol 38:5-18
  9. Dietz JM, Peres CA, Pinder L. 1997. Foraging ecology and use of space in wild golden lion tamarins (Leontopithecus rosalia). Am J Primatol 41:289-305.
  10. Peres CA. 1989b. Costs and benefits of territorial defense in wild golden lion tamarins, Leontopithecus rosalia. Behav Ecol Sociobiol 25:227-233.
  11. Peres CA. 2000. Territorial defense and the ecology of group movements in small bodied neotropical primates. In: Boinski S, Garber PA, editors. On the move: how and why animals travel in groups. Chicago: University of Chicago Press. p 100—123.
  12. Baker AJ, Bales K, Dietz JM. 2002. Mating system and group dynamics in lion tamarins. In: Kleiman DG, Rylands AB, editors. Lion Tamarins: biology and conservation. Washington DC: Smithsonian Institution Press. p 188—212.
  13. 13,0 13,1 Kleiman DG, Geist G. «Golden-Headed Lion Tamarins.» Grzimek’s Animal Life Encyclopedia. 2nd ed. 14th vol. 2003.
  14. 14,0 14,1 14,2 Lundrigan, B. and K. Kapheim. 2000. «Leontopithecus chrysomelas» (On-line), Animal Diversity Web. http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Leontopithecus_chrysomelas.html.
  15. 15,0 15,1 Rothe H, Darms K. 1993. The social organization of marmosets: a critical evaluation of recent concepts. In: Rylands AB, editor. Marmosets and tamarins. Systematics, behaviour and ecology. Oxford: Oxford University Press. p 176—199.
  16. 16,0 16,1 French JA. 1997. Proximate regulation of singular breeding in callitrichid primates. In: Solomon NG, French JA, editors. Cooperative breeding in mammals. Cambridge: Cambridge University Press. p 34-75.
  17. Costa LP, Leite YLR, Mendes SL, Ditchfield AD. 2004. Mammal Conservation in Brazil. Conservation Biology 19(3) 672—679.
  18. Kleiman DG, Mallinson JC. 1998. Recovery and Management Committees for Lion Tamarins: Partnerships in Conservation Planning and Implementation. Society for Conservation Biology 12(1)27-38.
  19. 40643}}
 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ոսկեգլուխ առյուծային թամարին» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ոսկեգլուխ առյուծային թամարին» հոդվածին։