Շնդեղ ստվերային
| Շնդեղ ստվերային | |
 Շնդեղ ստվերային | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Շուշանածաղկավորներ (Liliales) |
| Ընտանիք | Շնդեղազգիներ (Colchicaceae) |
| Ցեղ | Խլոպուզ (Colchicum) |
| Տեսակ | Շնդեղ ստվերային (C. umbrosum) |
| Միջազգային անվանում | |
| Colchicum umbrosum | |
Շնդեղ ստվերային (լատին․՝ Colchicum umbrosum), շնդեղազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Անցողուն պալարասոխուկավոր, աշնանը ծաղկող բազմամյա բույս է։ Պալարասոխուկը ծածկված է սևավուն-գորշկաշենման թփերով։ Տերևները 2-5 հատ են, պտղի ժամանակ մեծացող, գոտիանման, հաստավուն, վերևում և ներքևում՝ նեղացող։ Ծաղիկները 1-3 հատ են, ծիրանագույն և դժգույն վարդագույն։ Տուփիկը երկարավուն-էլիպսաձև է, սրացած, 5 մմ երկարության կտուցով, կարմրավուն-դարչնագույն և մերկ[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հանդիպում է միայն Իջևանի ֆլորիստիկական շրջանում (Կողբ, Թումանյանի շրջակայք)։ Աճում է նաև Արևմտյան Նախակովկասում, Մեծ Կովկասում, Արևմտյան և Արևելյան Անդրկովկասում, Ռումինիայում, Սև ծովի առափնյա շրջաններում, Ղրիմում և Հյուսիսային Անատոլիայում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ստորին և միջին լեռնային գոտիներում՝ ծովի մակարդակից 700-1400 մ բարձրությունների վրա, ինչպես նաև նոսրացած անտառներում, անտառային բացատներում և թփերի մացառուտներում[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Տարածման և բնակության մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Արեալը խիստ մասնատված է։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես հազվագյուտ տեսակ։ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ[1]։
Պահպանություն չի իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շնդեղ ստվերային» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շնդեղ ստվերային» հոդվածին։ |