Նվարդ Թումանյան

հայ գրականագետ
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Թումանյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Նվարդ Հովհաննեսի Թումանյան (հոկտեմբերի 3, 1892(1892-10-03)[1][2], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն[1][2] - սեպտեմբերի 28, 1957(1957-09-28)[1][2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2]), հայ գրականագետ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1943 թվականից։

Նվարդ Թումանյան
Ծնվել էհոկտեմբերի 3, 1892(1892-10-03)[1][2]
Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն[1][2]
Մահացել էսեպտեմբերի 28, 1957(1957-09-28)[1][2] (64 տարեկան)
Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2]
ԳերեզմանԹոխմախի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Ազգությունհայ
Մասնագիտությունգրականագետ և գիտաշխատող
Հաստատություն(ներ)Հայաստանի Պատմության Թանգարան, Հայաստանի Ազգային Գրադարան, ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ, ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, Հովհաննես Թումանյանի տուն-թանգարան և Հովնանյան դպրոց
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
Ալմա մատերՀովնանյան դպրոց (1910)[1] և Վրաստանի տեխնիկական համալսարան (1920)[1]
Գիտական աստիճանբանասիրական գիտությունների թեկնածու (1955)
Տիրապետում է լեզուներինհայերեն
ՀայրՀովհաննես Թումանյան[1][2]
ՄայրՕլգա Թումանյան

Բանաստեղծ Հովհաննես Թումանյանի դուստրը։

Կենսագրություն խմբագրել

Նվարդ Թումանյանը ծնվել է Թիֆլիսում։ 1910 թվականին ավարտել է Թիֆլիսի Հովնանյան դպրոցը, 1911 թվականին՝ Թիֆլիսի 3-րդ իգական գիմնազիան։ 1912 թվականին ընդունվել է Կանանց բարձրագույն դասընթացների պատմագրական ֆակուլտետը (հետագայում՝ Անդրկովկասյան համալսարան)։ 1916-1920 թվականներին ընդհանուր պատմություն է դասավանդել Հովնանյան դպրոցի 4-6-րդ դասարաններում։ Անդրկովկասյան համալսարանն ավարտել է 1920 թ.։ 1923 թ. նշանակվել է հոր՝ Հովհաննես Թումանյանի երկերի ակադեմիական հրատարակության պատասխանատու քարտուղար։ 1926 թվականին փոխադրվել է Երևան և աշխատանքի անցել Հեղափոխության թանգարանում որպես մամուլի և արխիվի բաժնի գիտաշխատող (մինչև 1931 թ.)։ 1931-1932 թվականներին աշխատել է Երևանի Ալեքսանդր Մյասնիկյանի անվան հանրապետական գրադարանում որպես գիտական կաբինետի վարիչ։ 1932-1934 թվականներին Պատմության և գրականության ինստիտուտի գիտաշխատող էր, 1934-1942 թվականներին՝ Արմֆանի գրականության և լեզվի ինստիտուտի պատասխանատու քարտուղար և ավագ գիտաշխատող։ 1950 թվականին ավարտել է ՀԿԿ Երևանի քաղկոմին կից մարքսիզմ-լենինիզմի երեկոյան համալսարանը։ Գործուն մասնակցություն է ունեցել Հովհաննես Թումանյանի Դսեղի և Երևանի տուն-թանգարանների հիմնադրմանը։ 1955 թվականին «Թումանյանի կապերը ռուս գրականության հետ» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ Մահացել է Երևանում 1957 թվականի սեպտեմբերի 28-ին[3]։

Ն. Թումանյանի երկերի մատենագրություն խմբագրել

  • Թումանյանի մանկությունն ու պատանեկությունը, Երևան, Պետհրատ, 1938, 65 էջ։
  • Հովհաննես Թումանյան (ծննդյան 70-ամյակի կապակցությամբ), Երևան, 1939, 159 էջ։
  • Թումանյանը քննադատ, Երևան, Պետհրատ, 1939, 470 էջ։
  • Հովհ. Թումանյան. մանկություն և պատանեկություն, Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 152 էջ։
  • Հովհաննես Թումանյանը և ռուս գրականությունը, Երևան, 1956, 149 էջ։
  • Հուշեր և զրույցներ, Երևան, «Լույս», 1969, 335 էջ։
  • Թումանյանի մանկությունը, Երևան, «Սովետական գրող», 1983, 84 էջ։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.)Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 2.
  3. Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». 1986. էջ 203-204.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նվարդ Թումանյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 237