Նոտկեր Կակազող
Նոտկեր Կակազող (լատին․՝ Notker Balbulus, մոտ 840[1][2][3][…], Jonschwil և Elgg, Winterthur District, Ցյուրիխ, Շվեյցարիա - ապրիլի 6, 912, Սանկտ Գալլեն, Շվեյցարիա), նաև՝ Նոտկեր Առաջին, Նոտկեր Սանկտգալլենցի, բենեդիկտյան վանական, բանաստեղծ,երաժիշտ, աստվածաբան, պատմագիր։ 1512 թվականին կաթոլիկ եկեղեցու կողմից դասվել է երանելիների շարքին։ Հիշատակման օրը ապրիլի 7-ն է։
| Նոտկեր Կակազող | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մոտ 840[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Jonschwil կամ Elgg, Winterthur District, Ցյուրիխ, Շվեյցարիա |
| Մահացել է | ապրիլի 6, 912 |
| Մահվան վայր | Սանկտ Գալլեն, Շվեյցարիա |
| Քաղաքացիություն | Կարոլինգյան կայսրություն |
| Կրոն | Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ, կոմպոզիտոր, երաժշտագետ, պատմաբան և գրող |
 Notker the Stammerer Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելՆոտկերը ծնվել է ներկայիս Շվեյցարիայի Սանկտ Գալլեն քաղաքի մերձակա բնակավայրերից մեկում (ըստ որոշ տեղեկությունների՝ Շվաբիայում)։ Նրա կյանքի մեծ մասը կապված է Սուրբ Գալլուսի աբբայության ու վանքի հետ, որտեղ պաշտոնավարել է որպես ուսուցիչ ու գրադարանավար։ Այստեղ էլ գրել է իր երկերը, որոնցից առաջինը, ամենայն հավանականությամբ, եղել է աբբայության հիմնադիր Սուրբ Գալլուսի կյանքի պատմությունը։ Այդ ստեղծագործությունը շարադրված է յուրահատուկ՝ երկխոսության ձևով, ընդ որում՝ արձակի և չափածոյի հերթագայությամբ։
Նոտկերը հեղինակել է շուրջ չորս տասնյակ երգեր (սեկվենցիաներ)[4][5], որոնք կատարվել են եկեղեցական տոների ժամանակ։ Այդ երգերը ի մի են բերվել 884 թվականի Liber hymnorum («Օրհներգությունների գիրք») հավաքածուում, որը տեղ է գտել St. Gallen, Stiftsbibliothek, Cod. Sang. 376, ff.312-434 ձեռագրում[6]): 1507-14 թթ. Նոտկերի սեկվենցիաները ընդգրկվել են St. Gallen, Stiftsbibliothek, Cod. Sang. 546-ում[7];
Ուսումնասիրողներից շատերի կարծիքով՝ նա է հեղինակել նաև «Կարլոս Մեծի գործերը» (լատին․՝ Gesta Caroli Magni) աշխատությունը, որն, ամենայն հավանականությամբ, գրվել է Սուրբ Գալլուսի աբբայություն այցելած Կարլ Երրորդի պատվերով, 880-ական թվականների կեսերին։
Նոտկեր Կակազողին չպետք է շփոթել Նոտկեր Շրթնեղի (լատ.՝ Notker Labeo, մոտ. 950—1022 թթ.) հետ, որը նույնպես Սուրբ Գալլուսի աբբայության վանական էր և պատմության մեջ է մտել որպես գերմաներեն ստեղծագործած առաջին հեղինակներից մեկը[8]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Nationalencyklopedin (շվեդերեն) — 1999.
- ↑ 2,0 2,1 CONOR.Sl
- ↑ 3,0 3,1 hymnary.org — Calvin Theological Seminary, Christian Classics Ethereal Library.
- ↑ «Посредине жизни мы в объятьях смерти». Жанр неопределён. В солемском «Processionale monasticum» (1893; p.45-46) напечатано «респонсорий», в издании 1983 г. рукой надписано «антифон».
- ↑ Hahn, Gerhard. Mitten im Leben wir sind // Liederkunde zum Evangelishen Gesangbuch. Heft 9. Göttingen, 2004, S. 70. Современную обработку «Media vita» см. здесь.
- ↑ Кодикологическое описание см. здесь.
- ↑ Кодикологические описание см. здесь.
- ↑ Лебедев С.Н. Ноткер Губастый // Большая российская энциклопедия. Т.23. Москва, 2013, с.355-356.
Հրատարակություններ
խմբագրելԲնագրեր
խմբագրել- Analecta hymnica medii aevi, edd. C. Blume et H. M. Bannister. Vol.53 (1913)
- Steinen W. von den. Notkeri Poetae Balbuli Liber ymnorum. Bern – München, 1960 (քննախոսական հրատարակություն՝ գերմաներեն թարգմանության հետ)
Նոտաներ
խմբագրել- Секвенция «Natus ante saecula» (фрагмент) // Музыкально-историческая хрестоматия / Иванов-Борецкий М. В.. — Изд. 2-е, дополн. и перераб. — М.: Музгиз, 1933. — Т. 1. — С. 68. — 128 с.
Գրականություն
խմբագրել- Bubnov N. Gerberti postea Silvestri II papae opera mathematica. Berlin, 1899, p. 297-299 (схолий Ноткера к «Арифметике» Боэция, по рукописи из Баварской гос. библиотеки, Clm 18764, ff. 78v-79r).
- Rankin S. Notker und Tuotilo: schöpferische Gestalter in einer neuen Zeit // Schweizer Jahrbuch für Musikwissenschaft 11 (Basel, 1991), S. 17-42.
- Rankin S. The earliest sources of Notker’s sequences: St Gallen, Vadiana 317, and Paris, Bibliothèque Nationale lat. 10587 // Early music history 10 (Cambridge, 1991), p. 201–233.
- Duft J. Der Impetus für Notkers Sequenzen // Duft J. Die Abtei St. Gallen: ausgewählte Aufsätze in überarbeiteter Fassung, hrsg. v. Peter Ochsenbein u. Ernst Ziegler. Bd. 2. Sigmaringen, 1991, SS. 136-147.
- Die Notkere im Kloster Sankt Gallen: Träger von Wissenschaft und Kunst im Goldenen und Silbernen Zeitalter (9. bis 11. Jahrhundert). Führer durch die Ausstellung in der Stiftsbibliothek St. Gallen, von Peter Ochsenbein und Karl Schmuki. St. Gallen: Verlag am Klosterhof, 1992. ISBN 9783906616292.
- Arlt W. Liturgischer Gesang und gesungene Dichtung im Kloster St. Gallen // Das Kloster St. Gallen im Mittelalter. Die kulturelle Blüte vom 8. bis zum 12. Jahrhundert, hrsg.v. P.Ochsenbein. Stuttgart: Theiss, 1999, S.137-166.
- Лебедев С.Н. Ноткер Заика // Большая российская энциклопедия. Т.23. Москва, 2013, с.356.
- Hoppin, Richard. Medieval Music. New York: Norton, 1978. Pages 155–156.
- Thorpe, Lewis, Two Lives of Charlemagne
- Yudkin, Jeremy. Music in Medieval Europe. Page 221
Արտաքին հղումներ
խմբագրել
- Opera Omnia by Migne Patrologia Latina with analytical indexes
- Catholic Encyclopedia, accessed on 25 April 2006
- Saint of the Day, April 6: Notker Balbulus Արխիվացված 2008-05-30 Wayback Machine at SaintPatrickDC.org
- Նոտկեր Կակազողի գործերը Գուտենբերգ նախագծում
- Гаспаров М. Л. Ноткер Заика Деяния Карла Великого // Средневековая латинская литература IV—IX вв. — М., 1970
- Ноткер Заика «Деяния Карла Великого» Книга 1
- Ноткер Заика «Деяния Карла Великого» Книга 2
- Электронное факсимиле санкт-галленских рукописей Ноткера
- Электронное факсимиле рукописи SG 376
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նոտկեր Կակազող» հոդվածին։ |