Նշան Պեշիկթաշլյան

Նշան Պեշիկթաշլյան (1898, Բեյօղլու, Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն - 1972, Փարիզ, Ֆրանսիա), հայ գրող, երգիծագիր։

Նշան Պեշիկթաշլյան արմտ. հայ.՝ Նշան Պէշիկթաշլեան
Ծնվել է	1898
Ծննդավայր	Բեյօղլու, Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն
Վախճանվել է	1972
Վախճանի վայր	Փարիզ, Ֆրանսիա
Մասնագիտություն	գրող, բանաստեղծ, թատրոնի դերասան և ուսուցիչ
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և  Ֆրանսիա
Աշխատավայր	Արաջ, Դպրոցասէր վարժարան, Մենք և Զվարթնոց
Նշան Պեշիկթաշլյան Վիքիդարանում
Nshan Beshiktashlian Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Նշան Պեշիկթաշլյանը ծնվել է Կոստանդնուպոլսում, որտեղ ստացել է նախնական և միջնակարգ կրթությունը (Բերայի նախակրթարաններոմ)։ Ստեղծագործել սկսել է պատանի տարիքում` պոլսահայ մամուլի էջերում հրապարակելով իր բանաստեղծություններն ու պատմվածքները։ Կարճ ժամանակ զբաղվել է հայերենի ուսուցչությամբ, որից հետո ամբողջ կյանքը նվիրել է գրականությանը։

1922 թվականին՝ Զմյուռնիայի մեծ աղետից հետո տեղափոխվել է Հունաստան, որտեղ կարճ ժամանակ զբաղվել է Կորֆուի որբանոցներում հավաքված հայ մանուկների հայեցի դաստիարակությամբ։ Այնուհետև (1922 թվականին) վերջնականապես հաստատվել է Փարիզում, որտեղ կես դար իր աշխույժ մասնակցությունն է բերել արևմտահայ գրականության և ընդհանրապես հոգեմտավոր ժառանգության պահպանման ու զարգացման։

Գրական վաստակ

Գրել սկսել է տասներկու տարեկանից։ Բանաստեղծական հենց առաջին գործերում ի հայտ է եկել նրա երգիծելու տրամադրությունը։

Աշխատակցել է սփյուռքահայ բազմաթիվ պարբերականների՝ «Յառաջին», Բոստոնի «Հայրենիքին», Աթենքի «Ազատ Օր»-ին, Բեյ­րութի «Ազդակին» և «Սփյուռքին»՝ տպագրելով առավելապես երգիծական գործեր։

1927 թվականից սկսել է հրատարակվել։ Հաջորդ երեք տասնամյակներում տպագրվել են Պեշիկթաշլյանի բազմաթիվ հատորներ՝ մեծ մասը երգիծական։ Նա ունի արձակ՝ քնարերգական երկեր, իսկ չափածո՝ առակներ։

Հատուկ հետաքրքրություն է ցուցաբերել թատրոնի հանդեպ՝ երիտասարդ տարիներին ունենալով նաև դերասանական գործունեություն։ 1919-1921 թվականներին խաղացել է Կ. Պոլսի հայ դրամատիկ թատերախմբում։ Մամուլում հրապարակել է արևմտահայ դերասանների ընդարձակ դիմանկարները, որոնք հետագայում հրատարակել է «Թատերական դեմքեր» ստվար հատորում (1969, Անթիլիաս)։

Ստեղծագործություններ

Պեշիկթաշլյանի 1927-1972 թվականների գրական վաստակը ներկայանում է հետևյալ ստեղծագործություններով.

• «Ընկեր Շահազար» (1927)
• «Սիդոննա» (1928)
• «Ռապպի» (1932)
• «Երգիծական» (1933)
• «Հիւանդտես» (1936)
• «Ծաղրանկարներ» (1938)
• «Հայ Աղբրտիք» (1941)
• «Երգիծավէպեր» (1942)
• «Լուլուտի» (1942)
• «Ծիրանի գօտի» (1945)
• «Զէն ու զարդ» (1946)
• «Մեր պարտէզէն» (1947)
• «Յակոբ Օշական» (1947)
• «Մեր դրախտէն» (1948)
• «Գրիգոր Նարեկացի եւ Սմրատ Բ.» (1950)
• «Նոր ծազրանկարներ» (1952)
• «Յուզումը» (1953)
• «Մոմիաներ» (նորագույն ծաղրանկարներ, 1954)
• «Սադայէլին պոչին տակ ու շուքին» (1954)
• «Թատերական դէմքեր» կոթողական գործը, ավելի քան 1100 մեծադիր էջերով (1969)
• «Հրաշալուր պատմութիւն Հայոց» (1972, հրատարակվել է մահվանից երկու ամիս անց)

Պեշիկթաշլյանն ունի առօրյա մամուլի և պարբերականների մեջ հրապարակված բազմաթիվ երգիծավեպեր, կատակերգություններ, առակներ, պատմվածքներ և արձակ էջեր, ինչպէս նաև անտիպ էջեր։

Աղբյուրներ

• Դար Մը Գրականութիւն, Մինաս Թէօլէօլեան, Բ. հատոր, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ 1977, էջ 188-190։
• Գառնիկ Ստեփանյան, Կենսագրական բառարան, հատոր Գ, գիրք I, էջ 262։

Արտաքին հղումներ

• Նշան Պէշիկթաշլեան (1898-1972). Հայկական երգիծանքի վերջին իշխանը:(չաշխատող հղում)
• Ժպիտը-Նշան Պէշիկթաշլեան: Արխիվացված 2019-05-18 Wayback Machine
• Նշան Պեշիկթաշլյան, «Հայ աղբրտիք»: Արխիվացված 2019-04-07 Wayback Machine

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նշան Պեշիկթաշլյան» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նշան Պեշիկթաշլյան» հոդվածին։