Վիքիպեդիա

Յոհան Քրիստոֆ Բրոտցե

Յոհան Քրիստոֆ Բրոտցե (նաև՝ Բրոցե[3]; գերմ.՝ Johann Christoph Brotze, լատիշ․՝ Johans Kristofs Broce. սեպտեմբերի 12, 1742(1742-09-12)[1], Գյորլից, Lower Silesia[2] - օգոստոսի 16, 1823(1823-08-16)[2], Ռիգա, Ռուսական կայսրություն[2]), գերմանացի մանկավարժ, պատմաբան, ազգագրագետ։

Յոհան Քրիստոֆ Բրոտցե
գերմ.՝ Johann Christoph Brotze
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 12, 1742(1742-09-12)[1]
ԾննդավայրԳյորլից, Lower Silesia[2]
Մահացել էօգոստոսի 16, 1823(1823-08-16)[2] (80 տարեկան)
Մահվան վայրՌիգա, Ռուսական կայսրություն[2]
ԳերեզմանՄեծ գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունԼայպցիգի համալսարան
Մասնագիտությունմարդաբան, պատմաբան, ազգագրագետ և ուսուցիչ
 Johann Christoph Brotze Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Ծնվել է 1742 թվականի սեպտեմբերի 12-ին սաքսոնական Գյոռլից քաղաքում։ Սովորել է Լայպցիգի համալսարանում (1764—1767), 1768 թվականին ավարտել Վիտենբերգի համալսարանը, ստացել փիլիսոփայության դոկտորի աստիճան (1768)։ 1769 թվականից սկսած՝ 46 տարի շարունակ դասավանդել է Ռիգայի կայսերական լիցեյում[4], 1801-1804 թվականներին եղել դրա ռեկտորը, այնուհետև՝ ավագ դասախոսը (1804—1815)։

Այդ ընթացքում հանգամանալի տեղեկություններ է հավաքել, մատիտանկարներում ու գունանկարներում մանրամասնորեն պատկերել ամենօրյա կենցաղում իր շուրջը տեսած և հետաքրքրություն ներկայացնող ամեն բան՝ ամրոցներ, եկեղեցիներ, կամուրջներ, հասարակական ու հանրային շինություններ, տներ և դրանց բնակիչներին՝ իրենց տարազներով, զբաղմունքներով և այլն[5]։ Հետագայում հրատարակել է այդ նկարների ժողովածուն՝ պատկերներին կցելով հանգամանալի բացատրություններ։ Ներկայումս նրա այդ կոթողային ժողովածուն, որ երեք հազարից ավելի թերթերից է բաղկացած, համարվում է տեղեկատվական չափազանց արժեքավոր աղբյուր պատմաբանների համար։

Մահացել է 1823 թվականի օգոստոսի 4-ին Ռիգայում։

Հիշատակ

խմբագրել
 
Յոհան Քրիստոֆ Բրոտցեին նվիրված հուշատախտակը՝ Ռիգայի կայսերական լիցեյի ճակատային պատին
  • Ռիգայի հին քաղաքամասում գտնվող կայսերական լիցեյի շենքի ճակատին փակցվել է Յոհան Բրոտցեին նվիրված հուշատախտակ։

Աշխատանքներ

խմբագրել
  • Zeichnungen und deren Beschreibungen[6]

Գրքեր

խմբագրել
  • Sammlung verschiedener Liefländischer Monumente, Prospecte, Münzen, Wappen, etc.[7]
    • Johans Kristofs Broce։ Zīmējumi un apraksti 1. Rīgas skati, ļaudis un ēkas (Rigaer Ansichten, Menschen und Gebäude). Red. Teodors Zeids. (456 Seiten lettisch / deutsch), Verlag Zinātne, Rīga 1992. ISBN 5-7966-0313-2
    • Johans Kristofs Broce։ Zīmējumi un apraksti 2. Rīgas priekšpilsētas un tuvākā apkārtne (Die Vorstädte und die Umgebung Rigas). Red. Teodors Zeids. (592 Seiten lettisch / deutsch), Verlag Zinātne, Rīga 1996. ISBN 5-7966-1017-1
    • Johans Kristofs Broce։ Zīmējumi un apraksti 3. Latvijas mazās pilsētas un lauki (Lettlands Kleinstädte und Land). Red. Teodors Zeids, Rita Brambe und Gvido Straube. (496 Seiten lettisch / deutsch), Verlag Zinātne, Rīga 2002. ISBN 9984-698-01-7
    • Johans Kristofs Broce։ Zīmējumi un apraksti 4. Latvijas mazās pilsētas un lauki (Lettlands Kleinstädte und Land). Herausgegeben von Muntis Auns. (488 Seiten lettisch / deutsch), Verlag Latvijas Vēstures Institūta āpgāds, Rīga 2007. ISBN 5-7966-0313-2
    • Johann Christoph Brotze։ Estonica. Herausgegeben von Ants Hein, Ivar Leimus, Raimo Pullat und Ants Viires. (619 Seiten estnisch / deutsch), Verlag Estopol OÜ, Tallinn 2006. ISBN 978-9985-9722-0-5

Պատկերասրահ

խմբագրել
  •  
    Ռիգայի համայնապատկերը. 1650
  •  
  •  
  •  
    Մարդիկ Ռիգայի փողոցներում
  •  
  •  
  •  
    Ռուս մոմավաճառ
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
    Ռիգացի տղաներ՝ ամառային հագուստով
  •  
    Ռիգացի տղաներ՝ ձմեռային հագուստով

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Deutsche Nationalbibliothek Record #124102441 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. ↑ См. напр. в газете XVIII века «Санктпетербургские Ведомости» Արխիվացված 2016-11-08 Wayback Machine
  4. ↑ Garber, Klaus. «Brotze, Joachim Christoph». OstDeutsche Biographie. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 4-ին.
  5. ↑ Johans Kristofs Broce // Latvijas Enciklopēdija. — Rīga: SIA «Valērija Belokoņa izdevniecība», 2007. — ISBN 9984-9482-0-X.
  6. ↑ Rogge, Jörg (2011). CULTURAL HISTORY IN EUROPE: INSTITUTION-THEMES-P. ranscript Verlag. էջ 115. ISBN 978-3-8376-1724-5.
  7. ↑ «Sammlung verschiedener Liefländischer Monumente, Prospecte, Wapen, etc». University of Latvia.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

Գրականություն

խմբագրել
  • Рига: Энциклопедия = Enciklopēdija «Rīga» / Гл. ред. П. П. Еран. — 1-е изд.. — Рига: Главная редакция энциклопедий, 1989. — С. 206. — 880 с. — 60 000 экз. — ISBN 5-89960-002-0
  • Bernhard Hollander։ Dr. Johann Christoph Brotze als Pädagog und als Geschichtsforscher. In։ Mitteilungen aus der Livländischen Geschichte, Jg. 23 (1924–1926), S. 268–295.
  • Johann Friedrich von Recke, Karl Eduard Napiersky։ Allgemeines Schriftsteller- und Gelehrten-Lexicon der Provinzen Livland, Esthland und Kurland. Band 1։ A–F, Mitau 1827, S. 277–283 (Digitalisat)
  • Aija Taimiņa։ Johana Kristofa Broces (Brotze, 1742–1823) dzīvesgājums un viņa rokrakstu kolekcija LU Akadēmiskajā bibliotēkā. Diss. Latvijas Universitāte, Riga 2013 (lettisch; Übersetzung des Titels։ Johann Christoph Brotze, 1742–1823, Biographie und Sammlung seiner Manuskripte in der Akademischen Bibliothek der Universität Lettlands)

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհան Քրիստոֆ Բրոտցե» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Յոհան_Քրիստոֆ_Բրոտցե&oldid=9768929» էջից