Մորիս Ռոլլինա
Մորիս Ռոլլինա (անգլ.՝ Maurice Rollinat, դեկտեմբերի 29, 1846[1][2][3][…], Շատորու - հոկտեմբերի 26, 1903[1][2][4][…], Իվրի սյուր Սեն), ֆրանսիացի բանաստեղծ։
Մորիս Ռոլլինա | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 29, 1846[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Շատորու |
| Վախճանվել է | հոկտեմբերի 26, 1903[1][2][4][…] (56 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Իվրի սյուր Սեն |
| Գերեզման | Էնդր |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ և գրող |
| Լեզու | ֆրանսերեն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ֆրանսիա[5] |
 Maurice Rollinat Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Վաղ տարիներ խմբագրել
Մորիս Ռոլլինան ծնվել է 1846 թվականին Բերրի գավառի Շատորու քաղաքում՝ Ֆրանսիայի միջին գոտում։ Նրա հայրը՝ Ֆրանսուա Ռոլլինան, 1848 թվականից եղել է Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի պատգամավոր Էնդրի դեպարտամենտից, եղել է հանրաճանաչ Ժորժ Սանդի լավագույն ընկերը, որի ստեղծագործությունները մեծապես ազդել են երիտասարդ Ռոլլինայի վրա։ Ռոլլինան վաղ մանկությունից ընդունակություններ է դրսևորել երաժշտության նկատմամբ՝ անդադար նվագելով հայրական տան մեծ դաշնամուրի վրա։ 1870-ական թվականների սկզբներին են վերաբերում Ռոլլինայի առաջին գրական փորձերը։ 1877 թվականին նա ավարտում է աշխատանքներն իր առաջին «Հավամրգի դատարկություններում» («Dans les brandes» 1877) բանաստեղծությունների ժողովածուի վրա, որում փորձում է ամբողջությամբ ընդօրինակել Սանդի ոճը։ Մորիսը ընթերցում է իր բանաստեղծությունները նրա համար, և Սանդը համոզում է նրան փորձել իր բախտը Փարիզի գրական ասպարեզում։ Մինչ կհետևեր բանաստեղծուհու խորհրդին, Մորիսը ժառանգում է հոր մասնագիտությունը՝ դառնալով նոտար։ 19 տարեկանում ստանում է բակալավրի կոչում։ Ռոլլինան իրեն բացարձակապես չէր տեսնում այդ դերում, ավելի շատ ժամանակ էր հատկացնում երաժշտությանը և պոեզիային, բայց հայրը նրա վրա մեծ ազդեցություն ուներ, որն էլ ակնհայտ է դարձնում նրա մասնագիտության ընտրությունը։
Ռոլլինան չի ցանկանում մնալ Շատորուում, և համալսարանն ավարտելուց հետո, Ժորժ Սանդի հովանավորության շնորհիվ, երիտասարդ փաստաբանը տեղափոխվում է Փարիզ, որտեղ աշխատում է քաղաքապետարանի VII օկրուգի քաղաքացիական կացության բաժնում։ Աշխատանքը հասարակության մեջ որևէ կարգավիճակ չէր տալիս, բայց հնարավորություն էր տալիս բնակվել մայրաքաղաքում առանց կարիքի։ Գալուց մի քանի տարի հետո Մորիսն ամուսնանում է Մարիի հետ, ընտանիք կազմում և հրատարակում իր առաջին՝ «Հավամրգի դատարկություններում» («Dans les brandes» 1877) բանաստեղծությունների ժողովածուն, որը չի արժանանում ընթերցողի համակրանքին։ Մորիսը կնոջ հետ միասին բնակվում է Լատինական թաղամասի Սեն Ժերմեն փողոցում։ Այստեղ նա ծանոթանում է շատ եղբայրակից պերուացիների հետ, տարվում այդ տարիների երիտասարդ ֆրանսիացի գրականագետների կյանքի ոճով, ամբողջությամբ ընկղմվում կյանքի բոհեմի մեջ՝ այդպիսով ընդօրինակելով այդ ժամանակների հայտնի երիտասարդ գրող և գյուտարար Շառլ Կրոյին։ 1878 թվականին Ռոլլինան միացավ Էմիլ Գոդոյի կողմից ստեղծված «Հիդրոպատների» («Hydropathes») հասարակությանը, այնուհետև, 1881 թվականին մասնակցություն ունեցավ «Սև կատու» կաբարեի ստեղծմանը։ Այդ կաբարեում, որտեղ շաբաթը մի քանի անգամ հավաքվում էին Փարիզի տաղանդավոր գրողներն ու երաժիշտները, Ռոլինան առաջին հերթին հարգանքի է արժանանում որպես Շառլ Բոդլերի՝ Շառլ Լըկոնտ դը Լիլի և Օսկար Ուայլդի բանաստեղծությունների հիման վրա գրված երգերի կատարող։ Բայց համընդհանուր իսկական փառքին Մորիսը հասավ 1883 թվականին, երբ նա թողարկեց իր հանրաճանաչ «Նեվրոզները» («Les Névroses», 1883) բանաստեղծությունների ժողովածուն՝ ներշնչվելով Բոդլերի ստեղծագործություններով։ «Նեվրոզների» բանաստեղծությունները հատկապես մասսայական դարձան ընթերցող լայն հասարակության շրջանում այն բանից հետո, երբ Ռոլլինան դրանցից մի քանիսը իր իսկ երաժշտությամբ երգեց Սառա Բեռնարի սալոնում։ Այդպիսի տասը կոմպոզիցիաներ լույս տեսան «Dix mélodies nouvelles» անվանումով։ Ռոլլինան անմիջապես հանրաճանաչ դարձավ, բայց ընդհանուր առմամբ նրա կյանքը չդասավորվեց։ Ֆրանսիայի ստեղծագործական մտավորականությունը բաժանվեց երկու ճամբարի, մի մասը նրան համարում էին մեծագույն ստեղծագործող, շնորհալի բանաստեղծ, տաղանդավոր երաժիշտ, մյուսները նրան կոչում էին միայն «փոքրիկ Բոդլեր»։
Շուտով ճգնաժամ սկսվեց, կինը հեռացավ Մորիսից։ Վերապրելով մի ծանր ժամանակահատվածը մյուսի ետևից՝ նա հեռանում է Լատինական թաղամասից և վերադառնում հայրենի Ֆրեսսելին քաղաք, որտեղ էլ անցկացնում է կյանքի մնացած տարիները դերասանուհի Սեսիլ Պուետրի (Cécile Pouettre) հետ, որը ելույթ էր ունենում «Սև կատվում» Մադամ դե Գուրնե կեղծանվամբ։ Ռոլլինայի բանաստեղծությունների «Անդունդ» («L’Abîme», 1886) անվանումով հաջորդ ժողովածուն պարունակում է հոռետեսական մտորումներ մարդկային արատների վերաբերյալ։ 1892 թվականին «Բնություն» («La Nature», 1892) ժողովածուում Ռոլլինան վերադառնում է նախկին սյուժեներին։ Նրա բանաստեղծությունները նորից սկսում են երևալ ֆրանսիական մամուլում, չնայած հազվադեպ։
Վերջին տարիներ խմբագրել
Ֆրեսսելին տեղափոխվելուց հետո Ռոլլինայի նյութական վիճակը վատանում է։ Նա այլևս չէր աշխատում, բանաստեղծությունների համար հոնորար չէր ստանում։ Նրա մոտ առողջական խնդիրներ առաջացան, ընկերուհին սկսեց թմրադեղեր օգտագործել։ 1903 թվականի օգոստոսի վերջին կատաղած շունը կծում է Սեսիլին, որից էլ նա շուտով մահանում է։ Մորիսը երկու անգամ փորձում է ինքնասպան լինել, բայց նրան ուղարկում են դոկտոր Մորոյի հոգեբուժական կլինիկա, որտեղ էլ հանկարծամահ է լինում հոկտեմբերի 26–ին։ Նրան հուղարկավորում են Շատորուի գերեզմանատանը։
Մատենագիտություն խմբագրել
- Régis Miannay, Maurice Rollinat, poet and musician’s fantastic, Badel, 1981.
- Hugues Lapaire, Rollinat, poète et musicien, Mellotté, 1932. Hugues Lapaire, Rollinat, poet and musician, Mellotté, 1932.
- Claire Le Guillou, Rollinat : ses amitiés artistiques, Joca seria, 2004. Claire Le Guillou, Rollinat: his friendships artistic, Joca seria, 2004.
- Association des amis de M. Association of Friends of Mr. Rollinat, Actes du colloque 1996 (cent cinquantenaire de la naissance du poète), 2005. Rollinat, Proceedings of the Symposium 1996 (one hundred fiftieth anniversary of the birth of the poet), 2005.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մորիս Ռոլլինա» հոդվածին։ |