Պերուացիներ

Պերուացիներ, ազգ Պերուում։ Կազմավորվել են հիմնականում իսպանահնդկացիական ծագմամբ մետիսներից։ Կազմում են երկրի բնակչության մոտ կեսը (33 մլն, 2019 թվական)։ Բնակվում են գլխավորապես առափնյա շրջաններում և Անդեր լեռներում։ Կրոնով կաթոլիկներ են։ Պերուացիների իսպաներեն լեզվի մեջ մեծ քանակությամբ բառեր են մտել հնդկացիական (հատկապես՝ կեչուա) լեզուներից։ Հնդկացիական ազդեցությունը գգալի է նաև նյութական և հոգևոր մշակույթի մի շարք բնագավառներում։ Պերուացիներ են անվանում նաև Պերուի ողջ բնակչությանը, որի մոտ կեսը հնդկացիներ են։ Իսպաներենը և կեչուան 1975 թվականից պետական լեզուներ են։

Լեզուներ

Պերուում կա երկու պետական լեզու, իսպաներենը և կեչուան, իրենց տարածվածության պատճառով։ Օֆիցիալ ստատուս ունի գրական իսպաներենը, բայց մարդիկ խոսում են իսպաներենի իրենց ձևով, դրանց առանձնահատկությունը նրանում է, որ նրանք օկտագործում են հնդկացիների բառերը, բնական զոնաների անվանումները և այլ տերմինները։

Ծագում

Պերուի էթնիկ հիմք են կազմում կեչուա ցեղերը, որոնք ինկերի օգնությամբ հպատակեցրել են այլ ցեղերին։ 1532-1572թ․ իսպանացիները, օգտվելով հնդկական քաղաքացիական կռիվներից, գրավեցին Ինկերի պետությունը։ Ստեղծվեց Պերուի փոխարքայությունը։ Ձևավորվել է էթնոռասայական բաժանում. Երկրի բնակչությունը բաղկացած է չորս խմբից՝ կրեոլներ (իսպանացիների անմիջական հետնորդներ, որոնք արդեն ծնվել են Պերուում), իսպանա-հնդկական մետիսները, հնդիկներ և ավելի ուշ՝ միգրանտներ եվրոպական այլ երկրներից։ Էթնոսոցիալական շերտավորման ավելի բարձր մակարդակ զբաղեցրել են կրեոլները, մետիսները և այլ սպիտակամորթները։ Պատմականորեն և մշակութային առումով Պերուի բնակչությունը կարելի է բաժանել երեք շրջանների՝ ափ (Կոստա), լեռներ (Սիերա), արևադարձային անտառներ (Սելվա)։ 16-17 դդ. հնդկացիների թիվը նվազել է նրանց շահագործման պատճառով։ 18-րդ դարում։ նա մասամբ ապաքինվել է.

Որոշ գիտնականներ կարծում են, որ «պերուացիներ» տերմինը պետք է վերագրել իսպանացի բնակչությանը։ Այն ներառում է սպիտակամորթներ, մետիսներ, մուլատներ, չոլոն (մետիսացած հնդիկներ), նրանց 60%-ը։ Մնացածը՝ կեչուա, այմարա և անտառային հնդկացիներ, դիտարկվում են առանձին։ Բացի այդ, «հնդիկ» տերմինն արգելվել է 1972 թվականին՝ որպես նվաստացուցիչ տերմին և փոխարինվել «գյուղացի» անունով։ Ըստ զբաղմունքի՝ հնդիկները գյուղացիներն են։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

Սա ազգային խմբի կամ ազգագրության մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պերուացիներ» հոդվածին։