Միքայել Ագրիկոլայի հուշարձան

Միքայել Ագրիկոլայի հուշարձան (ֆիններեն՝ Mikael Agricolan muistomerkki), հումանիստ և ֆիննական գրերի հիմնադիր, լյութերական եպիսկոպոս Միքայել Ագրիկոլայի նվիրված հուշարձան Վիբորգի լյութերական տաճարի մուտքի մոտ։ Կանգնեցվել է 1908 թվականին։ Ոչնչացվել է խորհրդաա-ֆիննական պատերազմի (1939-1940) ընթացքում, վերականգնվել է 2009 թվականին և տեղադրվել Թատերական հրապարակում` Վիբորգի Պողոս Պետրոսի լյութերական տաճարի մոտ[1]։ Հուշարձանի կրկնօրինակները տեղադրված են Ֆինլանդիայի մի շարք քաղաքներում։

Միքայել Ագրիկոլայի հուշարձան
Քարտեզ
Քարտեզ
Տեսակհուշարձան
Ստեղծում1908
Երկիր Ռուսաստան
ԲնակավայրՎիբորգ
Մասն էԹատերական հրապարակ
 Bust of Mikael Agricola in Vyborg Վիքիպահեստում

Պատմություն

խմբագրել

Միքայել Ագրիկոլայը նախնական կրթությունը ստացել է Վիբորգում[2]։ Ենթադրվում է, որ եպիսկոպոսը թաղվել է Վիբորգի տաճարներից մեկում։ Եպիսկոպոսի վիբորգյան հուշարձանը ստեղծել է քանդակագործ Էմիլ Վիկստրյոմը (1864-1942)[3]։

 
Հուշարձանի նախնական տեսքը

Միքայել Ագրիկոլայի իրական պատկերը չի պահպանվել, և նրա տեսքն անհայտ է։ Այդ պատճառով էլ Վիբորգի հուշարձանի կրկնօրինակները լայն տարածում են գտել Ֆինլանդիայում։ Նման կիսանդրիներ են տեղադրվել են Տուրկուում (1910), Լահտիում (1953) և Պերնայայում (1959)։

Էմիլ Վիկստրյոմը բաց գրքով է պատկերել քարոզչի և ուսուցչի կերպարը։ Պատվանդանին, որը եկեղեցական ամբիոն էր հիշեցնում, տեղադրված է երկու պատկերի կոմպոզիցիա, մի ծեր մարդ լսում է իր համար գիրք կարդացող աղջկան։ Կոմպոզիցիան խորհրդանշում է կյանքի շրջապտույտը և գրագիտության իմաստը։ Պատվանդանի վրա կա հին ֆիննական մակագրություն, որտեղ նշված է.

  Ով ներթափանցել է մարդկանց հոգիները, կհասկանա մեր ֆիննական լեզուն (Kylle se kwle Somen kielen ioca ymmerdä Kaikein mielen):  

Խորհրդա-ֆիննական պատերազմի ժամանակ (1939-1940) հուշարձանն անհետացել է։ Ֆիննական մամուլում տեղեկություններ են հրապարակվել այն մասին, որ քանդակը թաքցրել են հողի տակ, բայց որոնումներն արդյունք չեն տվել[4]։

1993 թվականին Վիբորգի քաղաքային գրադարանի ճեմասրահում տեղադրվել է Ագրիկոլայի բնօրինակ քանսակներից մեկի կրկնօրինակը։ 2009 թվականից կիսանդրին տեղադրվել է Վիբորգի Պողոս Պետրոս լյութերական տաճարում։ Ընդ որում, պատվանդանին, որն իր նախկին տեսքով չի վերականգնվել, աստվածաշնչյան ասույթը գրված է երեք լեզվով. «Երանի խաղաղարարներին» (այդ մակագրությունը տեղադրված է կողային մասում)։ Ճակատային մասուում, ինչպես նախկինում, տեղադրված է ֆիններենով բանաստեղծական տող՝ «Kylle se kwle Somen kielen ioca ymmerdä Kaikein mielen»:

Պատկերասրահ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Открытие памятника Микаэлю Агриколе». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 3-ին.
  2. Открыт памятник Микаэлю Агриколе
  3. Mikael Agricolan muistomerkki, 1908
  4. «Микаэль Агрикола Возвращается в Выборг». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 3-ին.