Վիքիպեդիա

Միստենգետ

ֆրանսիացի հայտնի երգչուհի, կինոյի դերասանուհի, կոնֆերանսիե-ծաղրածու

Միստենգետ (ֆր.՝ Mistinguett, երբեմն կարդացվում է Միստանգետ, որն այնքան էլ ճիշտ չէ, իրական անունը՝ Ժաննա Ֆլորենտինա Բուրժուա (ֆր.՝ Jeanne Florentine Bourgeois), ապրիլի 3, 1875(1875-04-03)[1], Անգեն լե Բեն[1] - հունվարի 5, 1956(1956-01-05)[2][3][4][…], Բուժիվալ[5]), ֆրանսիացի հայտնի երգչուհի, կինոյի դերասանուհի, կոնֆերանսիե-ծաղրածու։ Եղել է իր ժամանակների ամենաբարձր վարձատրվող էստրադային դերասանուհին[7]։

Միստենգետ
Դիմանկար
Ծնվել էապրիլի 3, 1875(1875-04-03)[1]
ԾննդավայրԱնգեն լե Բեն[1]
Մահացել էհունվարի 5, 1956(1956-01-05)[2][3][4][…] (80 տարեկան)
Մահվան վայրԲուժիվալ[5]
ԳերեզմանԱնգեն լե Բեն[6]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մասնագիտությունդերասանուհի, երգչուհի, թատրոնի դերասանուհի, կինոդերասանուհի, պարուհի և սցենարիստ
ԵրեխաներLéopold de Lima?
 Mistinguett Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ժաննա Ֆլորենտինա Բուրժուան՝ 30-ամյա տարաբանվոր Անտուան Բուրժուայի և 21-ամյա դերձակուհի Ժանեթ Դեբրեի դուստրը, ծնվել է 1875 թվականի ապրիլի 5-ին Անգիեն լե Բենեում՝ Փարիզից ոչ հեռու։ Ապա տեղափոխվել են Սուազի սու Մոնմորանսի, որտեղ անցել է աղջկա մանկության մեծ մասը, իսկ ծնողներն զբաղվում էին ներքնակագործությամբ[8][9]։

Դեռ վաղ տարիներից Բուրժուան ցանկանում էր դերասանուհի դառնալ։ Նա ծաղիկներ էր վաճառում իր հայրենի քաղաքի ռեստորանի մոտ՝ երգելով տարբեր հայտնի բալլադներ։

Ստանալով թատերական և երգի դասեր՝ արդեն 10 տարեկանում նա հանդես է եկել բեմում Միսս Էլյետ կեղծանունով (Miss Helyett), որը հետագայում փոխարինել է Միսս Տենգետ կեղծանունով, ապա՝ Միստենգետով[10]։ 1894 թվականին առանց առանձնակի մեծ հաջողությունների հանդես է եկել փարիզյան «Տրիանոն» վարիետե թատրոնում, իսկ 1897 թվականին՝ «Էլդորադո» կաբարեում՝ որպես կատակերգական կատարող։ Աղջիկն աչքի էր ընկնում շատ հիշարժան պլաստիկայով (մարմնի և նրա մասերի ռիթմիկ շարժումների արվեստ), հուզիչ, վերնոտ և արտահայտիչ դիմախաղով։

1908 թվականին Միստենգետը հանդես է եկել «Հետք, կամ Կարմիր ձեռք» ֆիլմում։ Ընդհանուր հաշվով մինչև 1936 թվականը նա նկարահանվել է ավելի քան 60 ֆիլմում, այդ թվում և Վիկտոր Հյուգոյի «Թշվառները» վեպի հոլիվուդյան տարբերակում, ինչպես նաև այնպիսի ռեժիսորների գործերում, ինչպիսիք են Ալբեր Կապելանին, Քրիստիան Ժակը և այլք։

1909 թվականին Մաքս Դիրլին ընտրել է նրան իր «Մուլեն Ռուժ» շոուի համար, իսկ 1911 թվականին Միստենգետը հանդես է եկել «Ֆոլի Բերժեր»-ում՝ ընկերակցելով Մորիս Շևալյեին (նրանց սիրավեպը տևել է 10 տարի, Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Միստենգետը կարողացել է ազատել նրան, արդեն վիրավոր, գերմանական գերությունից), իսկ 1918 թվականին՝ «Կազինո դե Պարի»-ում։ Այդ ժամանակներում Միստենգետը հիմնականում մասնակցել է ռևյու-օպերետների, ինչպես՝ «Պարող Փարիզ» և «Այո, սա Փարիզն է», որտեղ բացի հենց Միստենգետից՝ մասնակցություն ունեին Ժան Գաբենը, Լինո Կարենցոն, Էրլ Լեսլին, Ժորժ Գետարին և ուրիշներ։ Նրան մեծարել են որպես Փարիզյան Մյուզիք Հոլի թագուհի։ Այդ նա է մտածել փետուրներով զարդարված հսկայական գլխարկները, որոնք անփոխարինելի բաղադրիչ դարձան կաբարեի համար ամբողջ աշխարհում, այդ նա է մտածել այժմ արդեն դասական դարձած անշտապ էջքը աստիճաններով՝ հանդիսատեսի հիացմունքի ներքո։ Նա դարձել է իր ժամանակների ամենաճանաչված ֆրանսիացի էստրադային դերասանուհին և ամենաբարձր վարձատրվողն աշխարհում՝ հայտնի իր արտիստիկ և թատերական գրավչությամբ։ 1919 թվականին նրա ոտքերը ապահովագրվել են 500,000 ֆրանկով։

Թեպետ Միստենգետը երբեք ամուսնացած չի եղել, բայց ունեցել է որդի՝ Լեոպոլդո Ժոաո դե Լիմա ի Սիլվային` բրազիլացի դիվանագետ Լեոպոլդո դե Լիմա ի Սիլվայից (մահացել է 1931 թվականին), հետագայում Կաշիասի դքսի թոռը։

Նրան համաշխարհային փառք է բերել «Իմ տղամարդ» («Mon Homme») երգը, որը նա կատարել է «Ֆոլի Բերժեր»-ում՝ Մորիս Շևալյեից բաժանվելուց հետո։ Շևալյեն փոքր էր նրանից 13 տարով։ Պնդում են, որ նա և Շևալյեն 1940 թվականին տեղեկացրել են ոստիկանությանը, որ երգիչ-երգահան Շառլ Տրենեն համասեռամոլ է և կենակցում է երիտասարդների հետ[11]։ Երգը հայտնի է դարձել անգլերեն "My Man" վերնագրով Ֆանի Բրայսի կատարմամբ և դարձել է փոփ ու ջազ կատարողների երգացանկի մշտական մասը։

1925 թվականին (և մինչև 1929 թվականը) Միստենգետը դարձել է «Մուլեն Ռուժ» կաբարեի գեղարվեստական ղեկավարը։ ԱՄՆ-ում հյուրախաղերով հանդես գալու ընթացքում «Թայմս» ամսագրի այն հարցին, թե ինչպես կբացատրի իր հայտնիությունը, Միստենգետը պատասխանել է. «Դա հրապույրի մի տեսակ է։ Ես ասում եմ՝ արի մոտիկ, և գրավում նրանց դեպի ինձ»։

1951 թվականին Միստենգետը թողել է բեմը՝ երեք տարի անց հանդես գալով հուշագրությունների «Իմ ամբողջ կյանքը» գրքով («Toute ma vie», 2 հատորով)։

Միստենգետը մահացել է 1956 թվականի հունվարի 5-ին 80 տարեկան հասակում, սակայն մինչև վերջին օրերն էլ պահպանել է հետաքրքրությունն ու հմայքը[9][12]։ Մահից հետո գրող Ժան Կոկտոն հանդես է եկել դամբանականով. «Նրա փոքր-ինչ զսպված ձայնը փարիզյան փողոցային առևտրականների ձայնն էր՝ Փարիզի մարդկանց խռպոտ, քաշող ձայնը»[9]։

  «Նրա շարժուձևը նրբության գագաթնակետն էր։ Բայց նրա մեջ ավելին կար, քան պարզապես թովչանքը, նա Փարիզն էր, և՛ զվարճության, և՛ լավ տրամադրության, և՛ խիզախության, և՛ սրտի խորհրդանիշը»։  

Միստենգետի մտքերից խմբագրել

  • Համբույրը կարող է լինել ստորակետ, կարող է լինել հարցական կամ բացականչական նշան։ Դա ուղղագրության ամենակարևոր ստուգումն է, որ պետք է իմանա ցանկացած կին։
  • Բարեբախտաբար աշխարհում դեռ երջանիկ մարդիկ կան, սովորական մարդիկ, որոնք արդար են վաստակում կյանքում, սիրում են իրենց կանանց և երեխաներին։ Մնացածը բոլորը սնապարծներ են։

Արվեստում խմբագրել

«Միստենգետ» ներկայացման վերջին բեմադրությունը կայացել է «Օպերակ Կոմիկ»-ում Ժերոմ Սավարիի գլխավորությամբ, իսկ առաջնային դերում հանդես է եկել դերասանուհի, պարուհի և երգչուհի Լիլիանա Մոնտևեկին։

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    Միստենգետի պաստառը, 1911
  •  
    Միստենգետը ԱՄՆ-ում 1924 թվականին
  •  
    «Միստենգետը Մուլեն Ռուժում» պաստառ, Շառլ Գեսմարի կողմից, 1926
  •  
    Միստենգետը և Ժոզեֆին Բեյքերը 1927 թվականին
  •  
    Միստենգետն իր Կրայսլերով, Ֆրանսիա, 1929
  •  
    Միստենգետը Մուլեն Ռուժում, 1911 թվական
  •  
    Տունը, որտեղ երկար տարիներ ապրել է Միստենգետը

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 ծննդական
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Internet Broadway Database — 2000.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119031655 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  6. ↑ https://www.landrucimetieres.fr/spip/spip.php?article358
  7. ↑ Du Noyer, Paul (2003). The Illustrated Encyclopedia of Music (1st ed.). Fulham, London: Flame Tree Publishing. էջ 420. ISBN 1-904041-96-5.
  8. ↑ «Town of Soisy sous Montmorency, "History of Soisy"». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Flanner, Janet, Paris Journal, Volume Two, 1956—1964 (Harcourt Brace Jovanovich, 1965), page 6
  10. ↑ Regine Reyne (2008) The Eye Behind the Scenes; My Years in the Music-Halls of Paris, Editions Harmattan, Paris 978-2-296-06435-5
  11. ↑ Maurice Chevalier: The Authorized Biography, by David Bret, 2002, pg 113 1-86105-499-8
  12. ↑ In addition to her son she was survived by two grandchildren, Francisco de Lima e Silva (also a diplomat) and Maria Helena de Lima e Silva.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միստենգետ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Միստենգետ&oldid=9756237» էջից