Մարիինյան գիմնազիա (Տագանրոգ)
Մարիինյան գիմնազիա (ռուս.՝ Мариинская гимназия), Ռուսաստանի հարավի ամենահին ուսումնական հաստատությունն է, որը հիմնադրվել է 1861 թվականին, Տագանրոգում։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | դպրոց |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Տագանրոգ |
| Հիմնադրված է | 1861 |
 | |
 | |
| Պաշտոնական կայք | |
Պատմություն խմբագրել
1861 թվականի օգոստոսի 30-ին Տագանրոգում բացվել է կանանց առաջին ուսումնարանը[1]։ 1862 թվականին այնտեղ արդեն սովորել են 74 աշակերտուհիներ։ 1864 ուսումնական տարում ուսումնարանը վերափոխվել է Մարիինյան գիմնազիայի, որը գտնվում էր կայսրուհի Մարիա Ֆեոդորովնայի գերատեսչության ներքո[1]։ Գիմնազիա կարող էին ընդունվել 8 տարեկանից բարձր ցանկացած դասի աղջիկներ, անկախ դավանանքից և քաղաքացիությունից, ովքեր կարող էին գրել և կարդալ ռուսերեն[2]։
Գիմնազիայում ուսուցանվող առարկաները դասակարգվում էին պարտադիրի` Աստծո օրենք, ռուսաց լեզու, քերականություն և բանահյուսություն, թվաբանություն, աշխարհագրություն, բնական պատմության և ֆիզիկայի նախնական հիմունքներ, վայելչագրություն, ձեռագործություն և ոչ պարտադիրի՝ ֆրանսերեն և հունարեն, նկարչություն, պար, երգեցողություն[2]։ Պարտադիր առարկաների գծով ուսման վարձը բարձր դասարաններում սահմանված էր տարեկան 30 ռուբլի, իսկ կրտսեր դասարաններում` 15 ռուբլի։ Ոչ պարտադիր առարկաների գծով ուսման վարձը բոլոր դասարաններում սահմանված էր տարեկան 15 ռուբլի[2]։ Ծնողները, ովքեր ի վիճակի չէին վճարել ուսման վարձը, հոգաբարձուների խորհրդին պետք է ներկայացնեին ընտանիքի աղքատության վերաբերյալ վկայական՝ տրված աշխատանքի վայրի ղեկավարության կողմից, այնուհետև նրանց խնդրանքով ազատվում էին ուսման վարձից[2]։
Գիմնազիայում կային երկու նախապատրաստական դասարաններ (ավագ և կրտսեր)[2]։ 7-րդ դասարանն ավարտելուց հետո, գիմնազիայի աշակերտուհիների մի մասը կարող էր իր ուսումը շարունակել 8-րդ դասարանում։ Դրա համար 8-րդ դասարանի աշակերտուհիները կարող էին ընտրել մաթեմատիկական կամ հումանիտար թեքումով դասարաններ[2]։ Ծնողներն իրավունք ունեին հետևելու իրենց երեխաների առաջադիմությանը և վարքին, այդ նպատակով յուրաքանչյուր աշակերտուհու ամիսը մեկ անգամ տրվում էր տեղեկագիր որում նշվում էին ուսման և վարքի բոլոր գնահատականները։ Դասերի ընթացքում և դասերից դուրս աշակերտուհիների վարքին հետևում էին գիմնազիայի տնօրենի կողմից նշանակված դաստիարակչուհիները։ Նրանք զբաղվում էին նաև աշակերտուհիների ընթերցանության կազմակերպմամբ և դասատուների բացակայության ընթացքում դասերը կրկնելով[2]։ Ուսման գործընթացի, ինչպես նաև գիմնազիական կյանքի վրա ընդհանուր առմամբ մեծ ազդեցություն ուներ հոգաբարձուների խորհուրդը, որը բաղկացած էր քաղաքի հարգված քաղաքացիներից[2]։
Սկզբում գիմնազիան տեղակայված էր վարձակալված տան մեջ, բայց հետագայում պարզվեց, որ այն փոքր է և հարց առաջացավ սեփական գիմնազիայի շենքի շինարարության վերաբերյալ։ Կրթական հաստատության հոգաբարձուների խորհուրդը Պ. Ֆ. Պերուշկինի գլխավորությամբ, նախաձեռնեց գիմնազիայի շինարարությունը և շուտով հաստատվեց քաղաքային ճարտարապետի կողմից կազմված 50 հազար ռուբլի արժեքով նախահաշիվը։ Նոր շենքը օծվեց 1875 թվականի ուսումնական տարվա նախօրյակին։ Պ. Ֆ. Պերուշկինի նվիրաբերած գումարներով, դասասենյակների համար ձեռք բերվեց կահույք և ուսումնական ձեռնարկներ[1]։ Պերուշկինի կողմից 1870 թվականի վերջին կատարված նվիրատվությունների հաշվին, Մարիինյան կանանց գիմնազիային կից կառուցվեց Մարիա Մագդալենայի անվան տնային եկեղեցի[[3]:
1896 թվականի սեպտեմբերի 1-ին երկաթուղային բանվորների և ծառայողների նախաձեռնությամբ, որոնց ղեկավարում էր ուղեմասի պետ Ե. Ի. Տրիկը, բացվեց քառամյա ուսուցմամբ ուսումնարան[4]։
1918 թվականին Մարիինյան կանանց գիմնազիայի շենքը հանձնվեց քառամյա ուսուցմամբ երկաթուղային ուսումնարանին, որը հետագայում ստացավ նոր անվանում, աշխատանքային № 6 յոթնամյա դպրոց։ 1935 թվականին դպրոցը վերափոխվում է տասնամյա ուսուցմամբ միջնակարգ ուսումնական հաստատության։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին նախկին գիմնազիայի ընդարձակ շենքում հոսպիտալ բացվեց։
1945-1952 թվականներին դպրոցում սովորում էին միայն աղջիկներ, իսկ այն տեղակայված էր այդ պահին գոյություն չունեցող կանանց քառամյա ուսումնարանում։ 1954 թվականին երկաթուղային դպրոցը նորից վերադարձավ իր շենքը, բայց արդեն № 15-ի տակ։
Գիմնազիայի շենքը պահպանվել է մինչ օրս։ Դա իրենից ներկայացնում է 1870-1890 թվականների ռուսական ճարտարապետության «աղյուսային ոճի» բնորոշ օրինակ։ Հատակագծման համաչափությունը ընդգծվում է ուղղանկյուն վերնաճակատներով, «հստակ ռիթմով իրար հաջորդող կիսաշրջանաձև և ուղղանկյուն պատուհաններով, կենտրոնական մասում գտնվող գլխավոր մուտքով, որի վերևում տեղակայված է ընդարձակ հանդիսադահլիճը»[1]։
Ժամանակակից Մարիանյան գիմնազիան 1990-ական թվականների սկզբին № 15 երկաթուղային դպրոց-գիմնազիայից վերափոխվեց Տագանրոգ կայարանի[4]։ Այն սկիզբ է առնում Ռուսաստանի հարավում գտնվող երկու հնագույն ուսումնական հաստատություններից, Մարիինյան կանանց գիմնազիայից և երկաթուղային ուսումնարանից։ Այժմ այն գտնվում է Կոմսոմոլսկայա նրբանցքի և Չեխովի փողոցի անկյունում։
Գիմնազիայի ղեկավարներ խմբագրել
- 2013 թվականից - Գալինա Կիսլիցինա
- 1989-2013 թվականներ - Օլգա Դրոզդովա[5]
- 1979-1986 թվականներ - Եվգենիա Լեմետյուինևնա[5]
- 1968-1979 թվականներ - Ա. Ն. Կարպով
- 1937-1968 թվականներ - Կոնստանտին Բալիկով
Հայտնի շրջանավարտներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Мариинская гимназия». mariinskaya.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 «Мариинская гимназия Таганрог история учебных заведений Ростовской области». www.donvrem.dspl.ru. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 10-ին.
- ↑ Таганрог. Домовая церковь Марии Магдалины при Мариинской женской гимназии.
- ↑ 4,0 4,1 Левашова М. Н. Мариинская гимназия // Таганрог. Энциклопедия. — Таганрог: Антон, 2008. — С. 475. — ISBN 978-5-88040-064-5.
- ↑ 5,0 5,1 Шмульян Г. Т. Заслуженные учителя России // Вехи Таганрога. - 2010. - № 45. - С. 27-31.