Մանգո (միրգ)

Մանգո մանգո բույսի պտուղը, պատկանում է աղտորազգիների ընտանիքին։

Մանգոյի պտուղներ

Մանգո՝ ուտելու պտուղներ, բուրավետ մանգո (ձախից) և անուշահոտ մանգո (աջից)

Հնդկական մանգոն ունի գյուղատնտեսական մեծ նշանակություն։ 2009 թվականին ամբողջ աշխարհում աճեցվել է հնդկական մանգոյի ավելի քան 300 տեսակ։ Դեռևս 1969 թվականին հայտնի է եղել միայն 200 տեսակ մանգո։ Մանգոյի այս տեսակի ամենախոշոր արտահանողներից մեկը Հնդկաստանն է։ Հնդկական մանգոն խավոտ է, քաղցր, կեղևը կարմիր, կանաչ կամ դեղին երանգ ունի, միջուկն ունի դեղին, կամ նարնջագույն երանգ։

Արտադրողներ

Մանգոյի ծագման մասին կոնկրետ տեղեկություներ չկան։ Ենթադրաբար հնդկական մանգոն առաջացել է Պակիստանից Ինդոնեզիա ընկած տարածքում։

Հնդկաստանում հնդկական մանգոն համարվում է ազգային բուսատեսակներից մեկը։

Հնդկաստանում տարեկան հավաքում են մոտ 13,5 միլիոն տոննա մանգո (2009 թվականի տվյալներ) և Հնդկաստանը հանդիսանում է «Ալֆոնսո» տեսակի գլխավոր արտադրողը։ Եվրոպայում մանգո մշակվում է Իսպանիայում՝ Կանարյան կղզիներում։

Համաշխարհային մանգո արտադրողներն ըստ տարեթվերիсрТг

Տարի	Հազարավոր տոննա
1965	11 486
1970	12 030
1975	12 768
1980	14 420
1985	16 545
1990	17 051
1995	22 446
2000	24 888
2005	31 203
2006	33 434
2007	34 456
2008	34 994
2009	35 124

20 գլխավոր մանգո արտադրողները — 2009

Երկիր	Հազար տոննա մանգո
Հնդկաստան	13 557
Չինաստան	4 140
Թաիլանդ	2 469
Ինդոնեզիա	2 150
Պակիստան	1 728
Մեքսիկա	1 509
Բրազլիա	1 197
Նիգերիա	831
Բանգլադեշ	828
Ֆիլիպիններ	771
Վիետնամ	540
Քենիա	474
Եգիպտես	450
Եմեն	404
Կուբա	354
Տանզանիա	320
Դոմինիկյան Հանրապետություն	257
Հայիթի	244
Մադագասկար	221
Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն	210
Աղբյուրը՝ ՄԱԿ-ի համաշխարհային պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպություն (FAO)

Կիրառում

Մանգոյի կանաչ պտուղներ

Հնդկական մանգոյի հասած պտուղներ

Հնդկաստանում և ասիական այլ պետություններում մանգոյի պտուղները հաճախ օգտագործվում են տնային բժշկության մեջ։ Օրինակ՝ Հնդկաստանում մանգո օգտագործում են արյունահոսությունը կանգնեցնելու համար, սրտամկանի ամրացման համար և ուղեղի լավ աշխատանքի համար։

Կանաչ չհասած պտուղները իրենց մեջ մեծ քանակությամբ օսլա են պարունակում, որը պտղի հասնելուն զուգահեռ վեր է ածվում հասարակ ածխաջրի՝ բուսաշաքարի, գլյուկոզի և գարեշաքարի։ Բացի այդ չհասած մանգոն պեկտինների հարուստ աղբյուր է, սակայն պտղի մեջ կորիզի ձևավորումից հետո դրա քանակը կտրուկ նվազում է։ Նրա պարունակության մեջ եղած կիտրոնաթթվի, թրթնջկաթթվի, սաթաթթվի և խնձորաթթվի շնորհիվ չհասած պտուղը շատ թթու համ է ունենում։ Կանաչ մանգոն հարուստ է նաև վիտամին С-ով (15 մգ պարունակում է այնքան С վիտամին, որքան 30 մգ լայմի մեջ), կան նաև այլ վիտամիններ։

Հասուն պտուղը իր համով քաղցր է և ունի շատ հաճելի համ։ Նրա մեջ կան շատ վիտամիններ և ածխաջրեր և քիչ թթուներ։

Սննդային արժեք

Մանգոյի 100 գրամ միջուկը պարունակում է մոտ։

• Էներգետիկ արժեք, 270 ջոուլ / 70 Կկալ
• Սպիտակուցներ՝ 0,51 գր
• Ճարպեր՝ 0,27 գր
• Ածխաջրեր
  • Շաքար՝ 14,8 գր
  • Սննդային մանրաթելեր՝ 1,8 գր
• Վիտամիններ և միկրոտարրեր
  • Թիամին (В₁)՝ 0,058 մգ (4 %)
  • Վիտամին B2 (В₂)՝ 0,057 մգ (4 %)
  • Վիտամին B3 (В₃)՝ 0,584 մգ (4 %)
  • Պանտոտենաթթու (В₅)՝ 0,160 մգ (3 %)
  • Վիտամին B6 ՝ 0,134 մգ (10 %)
  • Վիտամին B9 (B₉)՝ 14 մգ (4 %)
  • Վիտամին C՝ 27,7 մգ (46 %)
  • Կալցիում՝ 10մգ (1 %)
  • Երկաթ՝ 0,13 մգ (1 %)
  • Մագնեզիում՝ 9 մգ (2 %)
  • Ֆոսֆոր՝ 11 մգ (2 %)
  • Կալիում՝ 156 մգ (3 %)
  • Ցինկ՝ 0,04 մգ (0 %)

Արտաքին հղումներ

• Манго // Ломбард — Мезитол. — М. : Советская энциклопедия, 1974. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 15).
• Елена Волошина. — Русскоязычный телеканал в Доминиканской республике«Манго – король фруктов». Телеканал «RuDom TV».
• Манго — национальный фрукт Индии // Индийский вестник : Бюллетень посольства Индии в России. — 2009. — Սեպտեմբեր.
• «Mangos,raw». National Nutrient Database for Standard Reference Legacy Release (անգլերեն). United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service — Содержание нутриентов в сырых плодах манго. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մանգո (միրգ)» հոդվածին։