Մայրահավ կամ ընկուզահավ[1] (լատին․՝ Nucifraga caryocatactes) ագռավների ընտանիքին պատկանող թռչուն(Corvidae)[2]:

Մայրահավ
Մայրահավ
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ
Տիպ Քորդավորներ
Դաս Թռչուններ
Կարգ Ագռավանմաններ
Ընտանիք Ագռավներ
Տեսակ Մայրահավ
Լատիներեն անվանում
Nucifraga caryocatactes
Հատուկ պահպանություն
Արեալ
պատկեր


Դասակարգումը
Վիքիցեղերում


Պատկերներ
Վիքիպահեստում




Արտաքին տեսք խմբագրել

Ոչ մեծ թռչուն, արջնագռավից ավելի փոքր և ավելի բարակ ու երկար կտուցով [3]։ Մայրահավի մարմնի երկարությունը 30 սանտիմետր է, պոչը `11 սանտիմետր։ Քաշը՝ 125-190 գրամ[4]։ Նրա գունավորումը մուգ շագանակագույն է՝ սպիտակ կետերով, որոնք միայն գլխի վերին մասում են։ Պոչի վերջում կա պայծառ երիզ։ Էգը արուից փոքր-ինչ տարբերվում է, նա փոքր-ինչ թեթև է, իսկ սպիտակ բծերն այնքան էլ կտրուկ չեն սահմանափակվում[5]։

Տարածվածություն խմբագրել

Տարածված է Եվրոպայի և Ասիայի տայգայի անտառներում, Սկանդինավիայից և Ալպերից մինչև Կամչատկայում, Կուրիլյան կղզիներում, Պրիմորյեում, Ճապոնիայում և Չինաստանում։ Մայրահավը Սիբիրում եղևնու (սիբիրյան սոճին) միակ զանգվածային բնակիչն է[6]։ Մայրահավը կապված է ցամաքի և նույնիսկ անբեռ լինելու հետ, առանց ընկույզի բեռի, հազվադեպ է ձգտում հաղթահարել ջրային պատնեշները ավելի քան 3 կմ լայնությունից։ Այն մտնում է կղզիներ և լինում է թայֆունների, փոթորիկների շրջակայքում[7]։ Սիմուշիրի մայրահավը իրեն ձագերին կերակրում է սոսենու սերմերով[8]։

Սնուցում խմբագրել

Դրանք հիմնականում սնվում են հասած սոճին, ընկույզը, բացի այդ սնվում են նաև կաղնիների[9], հաճարենիների, եղևնիների և սոճիների սերմերով, հատապտուղներով, փոքր ողնաշարավորներով և միջատներով։ Թռչունն իր անունը ստացել է այն փաստի պատճառով, որ սնվում է հիմնականում ընկույզով[10]։

Բուծում խմբագրել

Այս թռչունները բնադրում են առավել խիտ և անհասանելի անտառներում, ապրիլ կամ մարտ ամիսներին էգը իր տակ դնում է կանաչ գույնի 3-4 երկարավուն ձու[11]։ Միայն էգն է թուխս նստում, մինչդեռ արուն հայտհաթում է սնունդը[12]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Beme, R. L. (Ri︠u︡rik Lʹvovich) (1994)։ Pi︠a︡tii︠a︡zychnyĭ slovarʹ nazvaniĭ zhivotnykh. Ptit︠s︡y : latinskiĭ, russkiĭ, angliĭskiĭ, nemet︠s︡kiĭ, frant︠s︡uzskiĭ : 11060 nazvaniĭ։ Sokolov, Vladimir Evgenʹevich., Flint, Vladimir Evgenʹevich.։ Moskva: "RUSSO"։ ISBN 5-200-00643-0։ OCLC 32830504 
  2. Jobling, James A. (2010)։ The Helm dictionary of scientific bird names : from aalge to zusii։ London: Christopher Helm։ ISBN 978-1-4081-3326-2։ OCLC 659731768 
  3. Linné Carl von (1758)։ Caroli Linnaei...Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis.։ Holmiae :: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 
  4. Britain's Birds։ Princeton: Princeton University Press։ 2016-12-31։ էջեր 464–473։ ISBN 978-1-4008-8066-9 
  5. James Stuart (2005-01)։ «Oxford Dictionary of National Biography200559Oxford Dictionary of National Biography. Oxford: Oxford University Press Last visited September 2004. , ISBN: 60 volume print version 0 19 8614111 X £7,500/$13,000 URL: www.oxforddnb.com £195.00+VAT (UK) pa. individuals; £250.00+VAT (UK) pa. schools; other prices on application or JISC deal available in the UK Purchasers of the print set obtain a free one‐year subscription to the online version»։ Reference Reviews 19 (1): 58–60։ ISSN 0950-4125։ doi:10.1108/09504120510573981 
  6. «A collection of voyages and travels, ...»։ Western Books on China up to 1850 Online։ Վերցված է 2019-12-13 
  7. Brehm A. E., Schmidt, Taschenberg Ernst Ludwig (1876)։ Brehms Thierleben : Allgemeine Kunde des Thierreichs.։ Leipzig :: Verlag des Bibliographischen instituts, 
  8. Заметки о птицах Курильских островов — тема научной статьи по биологии читайте бесплатно текст научно-исследовательской работы в электронной библиотеке КиберЛенинка
  9. «Original PDF»։ dx.doi.org։ Վերցված է 2019-12-13 
  10. Luttrell Narcissus, ed. (2009)։ «A Brief Historical Relation of State Affairs from September 1678 to April 1714»։ doi:10.1017/cbo9781139093712 
  11. Jackowiak Hanna, Skieresz-Szewczyk Kinga, Kwieciński Zbigniew, Trzcielińska-Lorych Joanna, Godynicki Szymon (2010-07)։ «Functional Morphology of the Tongue in the Nutcracker ( Nucifraga caryocatactes )»։ Zoological Science (անգլերեն) 27 (7): 589–594։ ISSN 0289-0003։ doi:10.2108/zsj.27.589 
  12. «Nucifraga caryocatactes: BirdLife International»։ IUCN Red List of Threatened Species։ 2012-05-01։ Վերցված է 2019-12-13 

Պատկերասրահ խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել