Սոճի

Սոճի
Դասակարգում
Թագավորություն	Բույսեր (Plantae)
Վերնաբաժին	Cycadophytanae
Տիպ/Բաժին	Մերկասերմեր (Pinophyta)
Դաս	Pinopsida
Կարգ	Ասեղնատերևավորներ (Pinales)
Ընտանիք	Սոճազգիներ (Pinaceae)
Ենթաընտանիք	Pinoideae
Ցեղ	Սոճի (Pinus) L., 1753
Տարածվածություն
Տաքսոնի տարածվածությունը

Սոճի, շամի (լատ.՝ Pínus), սոճազգիների ընտանիքին պատկանող մշտադալար ասեղնատերև ծառ, հազվադեպ՝ թուփ։

Նկարագրություն

1,5-5 մ, երբեմն՝ մինչև 75 մ բարձրությամբ ուղղաձիգ խորը գնացող հզոր առանցքային արմատային համակարգով, կողմնային ճյուղավորումներով, լուսասեր բույս է։ Մատղաշ սոճու սաղարթը կոնաձև է, հասունինը՝ կլորավուն կամ հովանոցաձև։ Բարակ շերտով անջատվող կեղևը գորշ է կամ կարմրաթուխ։ 2-5-ական փնջերով, եռանիստ, կլորավուն, կանաչ կամ կապտագորշ, 2 և ավելի տարի պահպանվող տերևները ասեղնաձև են։ Կոների երկարությունը 3-10 սմ է, տրամագիծը՝ 2,5-8 սմ, հյուսիսամերիկյան մի տեսակինը՝ մինչև 50 սմ։ Անտառներ և անտառակներ է առաջացնում լավ ցամաքեցված հողերում, զառիթափ լանջերին, բայց կարող է աճել նաև ճահճուտներում։

Տարածվածություն

Հայտնի է սոճու մոտ 100 տեսակ՝ տարածված Եվրասիայի, Հյուսիսային Ամերիկայի անտառային գոտում, հազվադեպ՝ Հյուսիսային կիսագնդի արևադարձային գոտու լեռներում։ ՀՀ հյուսիսային շրջաններում (1000-1850 մ բարձրություններում) աճում է 1 վայրի տեսակ՝ Կոխի սոճին։ Անտառամշակույթներում, դենդրոպարկերում և բուսաբանական այգիներում տարածված է շուրջ 13 տեսակ՝ Ղրիմի, սովորական, Բանքսի և այլն։

Նշանակություն

Բուժական նպատակներով օգտագործում են երիտասարդ ասեղնատերևները, բողբոջները, խեժն ու երիտասարդ կոները։ Խեժից ստանում են կուպր, սկիպիդար, որոնք տարբեր քսուքների կազմում կիրառում են ռևմատիզմի, հոդատապի, բրոնխների, թոքերի բորբոքումների, որոշ վերքերի և մաշկային հիվանդությունների բուժման համար։

Պատկերասրահ

• 

  Pinus koraiensis

• 

  երիտասարդ կոներ

• 

  Կոներ

• 

  Սոճու ճյուղերը

Արտաքին հղումներ

• Сосна на сайте USDA NRCS

Վիքիբառարան

Ընթերցե՛ք «սոճի» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։