Մահիր Դոմի
Մահիր Դոմի (ալբ․՝ Mahir Domi. մարտի 12, 1915, Էլբասան, Elbasan municipality - հոկտեմբերի 19, 2000 կամ սեպտեմբերի 19, 2000, Տիրանա, Ալբանիա), ալբանացի լեզվաբան, բառարանագիր, մորֆոլոգ, մանկավարժ, պրոֆեսոր, ակադեմիկոս . Ալբանական ուղղագրության կոնգրեսի կազմակերպիչներից և հիմնական մասնակիցներից[1], ստանդարտ ալբանական լեզվի ուղղագրության կանոնների ներդրման հանձնաժողովի անդամ[2][3]։
Մահիր Դոմի | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մարտի 12, 1915 Էլբասան, Elbasan municipality |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 19, 2000 (85 տարեկան) կամ սեպտեմբերի 19, 2000 (85 տարեկան) Տիրանա, Ալբանիա |
| Քաղաքացիություն |  Ալբանիա |
| Մասնագիտություն | լեզվաբան |
| Հաստատություն(ներ) | Տիրանայի համալսարան |
| Անդամակցություն | Ալբանիայի գիտությունների ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Գրենոբլի համալսարան |
Կենսագրություն խմբագրել
Սովորել է Կորչայի ճեմարանում, ապա ավարտել է իր ծննդավայրի միջնակարգ դպրոցը (այժմ՝ Էլբասանի համալսարան ), ապա մինչև 1941 թվականը դասական բանասիրություն է ուսումնասիրել Գրենոբլի համալսարանում (Ֆրանսիա)։
Վերադառնալով հայրենիք՝ որոշ ժամանակ հալածանքների է ենթարկվել Իտալիայի օկուպացիոն իշխանությունների կողմից։ Դասավանդել և եղել է Էլբասանի դպրոցի տնօրեն։ 1947 թվականից աշխատել է գիտությունների ինստիտուտում (այժմ՝ Ալբանիայի գիտությունների ակադեմիա), ինչպես նաև դասախոսել Տիրանայի բարձրագույն մանկավարժական ինստիտուտում։
Երբ 1957 թվականին հիմնադրվեց Տիրանայի համալսարանը, Մ. Դոմին դարձավ ալբաներենի ամբիոնի վարիչ (1957–1962), ինչպես նաև ղեկավարեց լեզվի և գրականության ինստիտուտի քերականության և բարբառագիտության բաժինը (Instituti i Gjuhësisë dhe i): Letërsisë, 1957–1991): Դասախոսել է «Ալբաներենի շարահյուսություն », «Ալբաներենի պատմական ձևաբանություն» և «Ալբանագիտության պատմություն» բուհական առարկաները։
Եղել է Ալբանիայի գիտությունների ակադեմիայի հիմնադիրներից մեկը և նախագահության անդամ։
Հեղինակ է ալբաներենի ուսումնասիրությանը նվիրված մի շարք աշխատությունների, բառարանների։
Դոմին ուսումնասիրել է նաև ալբանական գրականության հին՝ արաբատառ շրջանը և իր ուսումնասիրությունների հիման վրա գրել Historia e letërsisë shqipe (Ալբանական գրականության պատմություն) նշանակալից աշխատության I հատորը, որը 1959 թվականին լույս է ընծայել Տիրանայի համալսարանի հրատարակչությունը։ Բացի այդ, խմբագրել է այդ աշխատության երկրորդ հատորը, որը հրատարակվել է 1983 թվականին Ալբանիայի գիտությունների ակադեմիայի կողմից։ Նա զգալի ավանդ է ներդրել Ալբանիայում գիտական քննադատության մշակույթի ներդրման ու զարգացման ասպարեզում ևս[4]։
Պարգևներ խմբագրել
- «Ժողովրդական ուսուցիչ» («Mues i Popullit») կոչում
- Ալբանիայի պետական մրցանակ, առաջին կարգի (երկու անգամ, «Çmimi i Republikës i shkallës së parë»):
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Kastriot Myftaraj (2012), Biografia e fshehur e delegatëve të Kongresit të Drejtshkrimit të vitit 1972 [The hidden biography of the delegates of the Congress of Orthography of 1972] (Albanian), Telegraf, էջեր 10–11, Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 12-ին
{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Jani Thomaj (1974), «Drejshkrimi i gjuhes shqipe» [Orthography of the Albanian language], Ylli, Labour Youth Union of Albania (5): 23, ISSN 0513-5486, OCLC 5436004
- ↑ Leonard Newmark; Philip Hubbard & Peter R. Prifti (1982). Standard Albanian: a reference grammar for students. Stanford University Press. էջ 5. ISBN 978-0-8047-1129-6.
- ↑ Academic Mahir Domi – Albanian Academy of Sciences (in Albanian)
Գրականություն խմբագրել
- Elsie, Robert (2010) Historical Dictionary of Albania. European historical dictionaries, 99-2094237-5 ; 75 (2nd ed.). Lanham, Md.: Scarecrow. Libris 11846576. ISBN 978-0-8108-6188-6
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Ակադեմիկոս Մահիր ԴՈՄԻ(ալբ.)