Համբեր (գետ, թափվում է Օնտարիո)
Համբեր (Humber River), գետ Կանադայի Օնտարիո նահանգում[1]։
| Համբեր | |
|---|---|
 | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 126 |
| Ավազանի մակերես | 908 կմ² |
| Ավազան | Օնտարիո (լիճ), Սուրբ Լավրենտիոս գետ, Ատլանտյան օվկիանոս |
| Ջրահոսք | |
| Ակունք | Համբեր-Սփրինգս-Փոնդս |
| Բարձրություն | 421 մ |
| Գետաբերան | Օնտարիո (լիճ) |
| Գետաբերանի տեղակայում | Տորոնտո |
| Բարձրություն | 74 մ |
| Կոորդինատներ | |
| Տեղակայում | |
| Հոսող հոսքեր | Black Creek? |
| Երկիր | Կանադա |
| Երկրամաս | Օնտարիո |
| Ջրահավաք | Lake Ontario drainage basin? |
Աշխարհագրություն և Ջրագրություն խմբագրել
Գետի ավազանը գտնվում է Հարավային Օնտարիոյում՝ Ջորջիան-Բեյ ծոցի և Օնտարիո լճի միջև։ ներառում է Դաֆֆերին և Սիմկո կոմսությունների մի մասը, ինչպես նաև ռեգիոնալ մունիցիպալիտետների՝ Փիլի և Յորքի մի մասը։ Գետի գլխավոր վտակը սկիզբ է առնում Նիագարայի հնագույն ժայռերի թեքությունից, իսկ մյուս վտակը՝ Իստ-Համբերը սկիզբ է առնում Սենտ-Ջորջ լճից[2], որը գտնվում է Ավրորա (Օնտարիո) քաղաքին մոտ՝ Օակ-Ռիջեյս-Մորեյն բլուրների մեջ, որոնք կազմված են մորենի մեծ մնացորդներից։ Երկու վտակները միանում են Տորոնտոյից հյուսիս և հետո գետը հոսում է մեկ ընդհանուր ուղղությամբ դեպի հարավ-արևելք Մեծ Տորոնտոյով՝ Կանադայի ամենաշատ ուրբանիզացված մեգապոլիսով և թափվում է Օնտարիոյի Համբեր ծովածոց։ Գետի երկարությունը՝ 126]][3] կիլոմետր, ավազանի մակերեսը՝ 908 կմ քառ․։
Պատմություն խմբագրել
Գետի ջրավազանը մարդկանց կողմից բնակեցվել է մոտ 9-12 հազար տարի առաջ։ 1615 թվականին այստեղ եկավ առաջին եվրոպացին՝ ֆրանսիացի հայտնի ճանապարհորդԷթյեն Բրյուլը, Օնտարիոյի առաջին լեյտենանտ-նահանգապետ Ջոն Գրեյվս Սիմկոն գետը կոչել է Անգլիայի Համբեր գետի պատվին։
Բնապահպանություն խմբագրել
Չնայած այն բանին, որ գետի ավազանը շատ է ուրբանիզացված (տարածքի 55%-ում ընկած են գյուղեր, 45%-ում քաղաքներ), նա տարբերվում է բուսական աշխարհի և բնական պայմանների մեծ բազմազանությամբ։ Գետը հոսում է Կարոլյան անտառով, մարգագետիններով, դաշտերով և ճահիճներով։ Գետի ավազանի մոտ գտնվում են մի քանի այգիներ,այդ թվում նաև Հայ-Պարկը, այգի Կազեմիր-Գրովսկին և այգի Համբեր-Բեյը։ 1999 թվականին գետը մտել է Կանադայի հսկվող գետերի ցուցակի մեջ[3]։
Հեյզել մրրիկ խմբագրել
1954 թվականի հոկտեմբերի 15-ին Արևադարձային ցիկլոն Հեյզելը փլվեց Տորոնտոյի գլխին։ Քամու արագությունը հասավ 200 կիլոմետր ժամի, իսկ ամեն խորանարդ դյույմում 6 ժամում թափվեց 11 տոննայից ավել մթնոլորտային տեղում անձրևի տեսքով, որը ջրհեղեղի պատճառ դարձավ Համբեր և Լիթլ-Դոն գետերի համար՝ ամենաուժեղը ամբողջ մարդկության պատմության արդյունքում։ Գետերի ջրերը բարձրացան 6-8 մետրով, ջուրը իր հետ քշեց ամեն ինչ՝ ծառեր, տներ, կամուրջներ և ճանապարհներ։ Ավերվեցին 50-ից ավել կամուրջներ։ Ցավոք ջրհեղեղը բերեց մարդկային կորուստների, մահացավ 81 մարդ։ 4 հազարից ավել ընտանիք մնաց անտուն։ Տորոնտոն կրեց 100 միլիոն դոլարի վնաս։ Ջրհեղեղից հետո կառուցվեց կանադական առաջին ջրհեղեղ զգուշացնող համակարգ[4][5]։
Նկարներ խմբագրել
-
1954 թվականի հոկտեմբերի 16-ի ջրհեղեղը -
Համբեր գետի գետաբերանը -
Կամարային կամուրջը գետի վրա -
Հետիոտնային կամուրջ -
Համբեր գետի տեսքը -
Երկաթագիծ կամուրջը գետի վրա
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ http://www4.rncan.gc.ca/search-place-names/unique.php?id=FBPLL&output=xml
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 30-ին.
- ↑ 3,0 3,1 «The Canadian Heritage Rivers System (CHRS) — Humber River». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 30-ին.
- ↑ «Тайны и факты - Ураган Хейзел 1954 год, США». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 30-ին.
- ↑ Environtment Canada - Hurricane Hazel - Evaluation of Organizational Response