Վիքիպեդիա

Hallelujah (Լեոնարդ Քոհեն)

(Վերահղված է Հալելույա (Լեոնարդ Քոհեն)ից)

«Հալելույա», երգ՝ գրված կանադացի երգիչ-երգահան Լեոնարդ Քոհենի կողմից։ Առաջին անգամ թողարկվել է 1984 թ.՝ «Տարբեր դիրքեր» (Various Positions) ալբոմի կազմում։ Երգը սկզբում մեծ հաջողության չի հասել։ Ավելի մեծ ճանաչում է ձեռք բերել Ջոն Քեյլի վերակատարումը, որի հիման վրա ավելի ուշ Ջեֆ Բաքլին ձայնագրել է իր տարբերակը։ Վերջին տարիներին բազմաթիվ երաժիշտներ կատարել են այն՝ ստուդիայում ձայնագրելով կամ համերգների ժամանակ։ Երգը օգտագործվել է նաև որպես ֆիլմերի և հեռուստահաղորդումների սաունդթրեք։

«Hallelujah»
«Hallelujah» սինգլի շապիկը (Լեոնարդ Քոհեն, )
Լեոնարդ Քոհենի սինգլը
«Various Positions» ալբոմից
Թողարկված1984 թվականի դեկտեմբերին
Ձայնագրված1984 թվականի հունիսին
ԺանրՖոլկ ռոք, գոսպել
ԵրգահանԼեոնարդ Քոհեն
Տևողություն4:36
ԼեյբլColumbia Records
ՊրոդյուսերՋոն Լիսսաուեր

Օրիգինալ տարբերակ խմբագրել

Նախքան «Hallelujah»-ի վերջնական տարբերակը գրելը՝ Քոհենը ստեղծել է տեքստի գրեթե 80 տարբերակ։ Դրանց մի մասը հեղինակը գրել է Նյու Յորքի «Ռոյալտոն» հյուրանոցում գտնվելու ժամանակ՝ միայն անդրավարտիքով նստած գետնին և գլխով հարվածելով հատակին[1]։ Արդեն պատրաստ տեքստը ընդգրկում էր աստվածաշնչյան որոշ հատվածներ՝ հիմնված Սամսոնի և նրան դավաճանած Դալիլայի պատմության («...և նա կտրեց քո մազերը», անգլ.՝ ...she cut your hair), նաև անհավատարիմ Դավիթ արքայի և նրա կնոջ՝ Վիրսիվայի («Դու տեսել էր՝ ինչպես է նա լողանում տանիքին. նրա գեղեցկությունը և լուսնելույսը տապալեցին քեզ», անգլ.՝ You saw her bathing on the roof, Her beauty in the moonlight overthrew you[2]), պատմությունների հիման վրա։

Երգի թողարկումից հետո 1984 թվականին Քոհենը իր շուրջերկրյա հյուրախաղերի ժամանակ կատարեց երգի օրիգինալ տարբերակը, սակայն 1988 և 1993 թվականների շրջագայությունների ժամանակ համարյա միշտ կատարվում էր երգի փոփոխված տարբերակը, միայն վերջին տունը միշտ անփոփոխ մնաց («Hallelujah»-ը ուրիշ տեքստով կարելի է լսել Cohen Live: Leonard Cohen in Concert համերգային ալբոմում)։ Այլ երաժիշտներ, որոնք կատարում են երգի քավր-տարբերակները համերգներին կամ ձայնագրում այն, սովորաբար միախառնում են տեքստի մի քանի տարբերակներ, երբեմն էլ փոխարինում այն սեփական տարբերակներով։ «Hallelujah»-ի ողջ գոյության ընթացքում ձայնագրվել է նրա ավելի քան 200 քավր-տարբերակ, այդ թվում նաև այլ լեզուներով[3]։ Տարբեր կատարումներ ընդգրկւոմ են տեքսի ամենատարբեր տարբերակները՝ վերցված Քոհենի հեղինակած 80-ից[4]։ 2012 թվականի սկզբին տրված հարցազրույցում Քոհենը նշել է, որ մինչև այժմ չի հոգնել երգի քավրներից և շատ ուրախ է, որ մարդիկ դեռ երգում են այն[5]։

Քավր-տարբերակներ խմբագրել

Ստուդիայի ձայնագրություններ խմբագրել

  • Առաջին քավրը ձայնագրվել է 1991 թվականին վալլայական երաժիշտ Ջոն Քեյլի կողմից՝ Քոհենի հիշատակին թողարկված I'm Your Fan ալբոմի համար, իսկ ավելի ուշ՝ Fragments of a Rainy Season ալբոմի։ Երաժիշտը տեսել էր այս երգի համերգային կատարումը և խնդրել Քոհենին ուղարկել տեքստը։ Լեոնարդը ուղարկել է 15 թերթ[6]։
  • Ջեֆֆ Բաքլին, ոգևորվելով Ջոն Քեյլի տարբերակից, ձայնագրել է «Hallelujah»-ն իր դեբյուտային ալբոմ Grace -իհամար, 1994 թվականին։ 2004 թվականին այս քավրը զբաղեցրել է 259-րդ հորիզոնականը «Ըստ Rolling Stone-ի՝ բոլոր ժամանակների 500 լավագույն երգեր»-ի ցուցակում։ Նույն թվականին Time-ը Ջեֆֆ Բաքլիի տարբերակը համարել է «նրբագեղ կատարում» և նշել, որ «Բաքլին վերստեղծել է երգը...օգտագործելով իր ձայնը իբրև փառքի ու տխրության, ցավի և գեղեցկության միջև գոյացած շրջադարձ[7]»: 2007 թվականի սեպտեմբերին Q-ն հատուկ հարցման արդյունքում երգը ընդգրկել է «Տասը լավագույն կոմպոզիցիաների» մեջ, Ջոն Լեջենդը մասնավորապես Բաքլիի տարբերակը համարել է «այնքան գեղեցիկ, որքան կարող եք պատկերացնել։ „Hallelujah“-ն հոյակապ տեքստ և երաժշտություն ունի, իսկ Բաքլիի կատարումը՜: Սա երբևէ լսածս լավագույն ձայնագրություններից է[8]» : Չնայած այս ամենին, Բաքլիի տարբերակը անմիջապես հիթ չդարձավ, և երաժիշտը չիմացավ՝ ինչպիսի հաջողություն է սպասվում նրա ձայնագրությանը. նա խեղդվեց 1997 թվականին։ Ալբոմը, որտեղ զետեղված էր «Hallelujah»-ը, 2002 թվականին (թողարկումից 9 տարի անց) ստացավ «ոսկե» կարճավիճակ։ Ինչպես օրիգինալը, Բաքլիի տարբերակը փաստացի չի թողարկվել որպես առանձին սինգլ. համաշխարհային չարթերում այն հայտնվեց 2006 թվականին՝ հերթականությամբ գլխավորելով Նորվեգիայի, Շվեդիայի և Ֆրանսիայի Թոփ-10-երը[9]։ 2008 թվականին մարտին այն գլխավորեց Hot Digital Songs-ը և ստացավ «պլատինե» կարգավիճակ՝ Ամերկյան ձայնագրական ընկերությունների ասոցացիաների կողմից[10], գրավեց 2-րդ հորիզոնականը UK Singles Chart-ում[11] : 2013 թվականին Ջեֆֆ Բաքլիի կատարմամբ «Hallelujah»-ն հայտնվեց ԱՄՆ Կոնգրեսի գրադարանի ձայնագրությունների գրանցամատյանում[12][13]։
  • Ռուֆուս Ուեյնրայթը ձայնագրեց «Hallelujah»-ն Բաքլիի հետ կարճատև հանդիպումից հետո։ Ավելի ուշ նա այն կատարեց Ջոան Վասսերի և իր քրոջ՝ Մարտա Ուեյնրայթի հետ՝ Քոհենի մասին պատմող «Leonard Cohen: I'm Your Man» փաստագրական ֆիլմի համար։ Ուեյնրայթի տարբերակը հայտնվեց որպես Շրեկ մուլտֆիլմի պաշտոնական սաունդթրեք, սակայն հենց մուլտֆիլմում հնչում է Ջոն Քեյլի տարբերակը։
  • 2004 թվականին իր տարբերակը Hymns of the 49th Parallel ալբոմում ներկայացրեց Քեթրին դոն Լանգը։ Վերջինս երգը կատարում է այնպիսի խոշոր միջոցառումների ժամանակ, ինչպիսիք են կանադական «Ջունո» մրցանակաբաշխությունը (2005), որտեղ երգչուհուն պատվեցին երկու րոպե տևած հոտնկայս ծափահարություններով[14], «Կանադացի երգահանների փառքի սրահում» 2006 թվականին՝ ի նշան Քոհենի ընդգրկման[15], նաև 2010 թվականի Ձմեռային Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությանը Վանքուվերում[16]։ Անջանի Թոմասը, որը երկար ժամանակ աշխատել է Քոհենի հետ, Լանգի կատարումը մեկնաբանել է այպես. «Ահա և վերջ, հիմա երգը կարելի է հանգիստ թաղել. սա ճշմարիտ կատարելության երանելի զգացումն էր[17]»:
  • Նորվեգացիներ Էսպիդ Լինդը, Կուրդ Նիլսենը, Ալեխանդրո Ֆուանտեսը և Էսկիլ Հոլմը թողարկեցին երգի մի տարբերակ, որը դարձավ համար մեկ հիթը իրենց հայրենիքում[18]։ Ձայնագրությունը դարձավ «պլատինե» երկու շաբաթվա ընթացքում, իսկ ըստ վերջնական արդյունքների վաճառվել է 250 000 տարբերակ։ Երգը մնացել է նորվեգիական թոփ-20-ում 37 շաբաթ շարունակ[19]։
  • Ալեքսանդրա Բյորկը հաղթող ճանաչվեց «The X Factor» շոուի հինգերորդ եթերաշրջանում՝ վերջին փուլում կատարելով «Hallelujah»-ն։ Այս կոմպոզիցիան ընդգրկող դեբյուտային սինգլը թողարկման օրը վաճառվեց 105 000 օրինակով (սահմանելով եվրոպական ռեկորդ առաջին 24 ժամվա ընթացքում վաճառքով[20]) և 576 000-ով՝ մեկ շաբաթում։ Բյորկի քավր-տարբերակը արթնացրեց նախկին տարբերակների նկատմամբ հետաքրքրությունը։ Ջեֆֆ Բաքլիի երկրպագույների կողմից սկսվեց շարժումը[21], որի նպատակը վերջինիս քավր-տարբերակի բարձրացումն էր Սուրբծննդյան չարթում և Բյորկի առաջնային դիրքը զբաղեցնելը[22]։ Արդյունքում, սակայն, Բյորկը զբաղեցրեց առաջին հորիզոնականը, իսկ Բաքլին՝ երկրորդ[11]։ Երգի օրիգինալ տարբերակը նույնպես տեղ գտավ չարթում[11]։ Բյորկի «Hallelujah»-ն 2008 թվականին ճանաչվեց ամենավաճառվածը Մեծ Բրիտանիայում. դեկտեմբերի 28-ին NME ամսագիրը հայտարարեց 1 միլիոն վաճառված օրինակների մասին[23]։

Համերգային կատարումներ խմբագրել

  • Երգը առաջինը կատարողներից մեկը Քոհենի կոլեգա Բոբ Դիլանն էր (1988 թվականի հուլիսի 8, Մոնրեալ)[24]
  • Երգը անդադար կատարվել է իռլանդացի ռոք երաժիշտ Բոնոյի կողմից։ Այն հայտնվել է նաև Քոհենին նվիրված Tower of Song տրիբյուտ ալբոմում
  • Bon Jovi խումբը երգը կատարել է իր համերգային շարքերում, նաև Live at Madison Square Garden
  • Նիլ Դայմոնդը այն կատարել է իր համերգներին, իսկ 2010 թվականին զետեղել իր՝ Dreams ալբոմում
  • Իսպաներեն տարբերակը կատարում է Il Divo-ն. երգը ներառված է նաև The Promise ալբոմում
  • Երգի ռուսերեն տարբերակը կատարում է Պավել Ֆախրտդինովը։
  • Իրինա Բոգուշեվսկայան կատարել է երգի սեփական ռուսերեն թարգմանությունը 2015 թվականին

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Hail, Hail, Rock’n’Roll
  2. ↑ The Fourth, The Fifth, The Minor Fall
  3. ↑ LEONARD COHEN COVERED BY OTHER ARTISTS
  4. ↑ Leonard Cohen: Hallelujah!
  5. ↑ Leonard Cohen: 'All I’ve got to put in a song is my own experience'
  6. ↑ …more about Leonard Cohen’s «Hallelujah»
  7. ↑ 9171, 1006590, 00.html Keeping Up the Ghost(չաշխատող հղում)
  8. ↑ «Q: 10 Most Perfect Songs Ever». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  9. ↑ Lescharts.com: Hallelujah
  10. ↑ «RIAA Gold & Platinum Search Results». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Jeff Buckley Storm Christmas Charts with Hallelujah
  12. ↑ Itzkoff, Dave (2014 թ․ ապրիլի 2). «Library of Congress Beefs Up Recordings Collection, but Watch Out for That Barber». Նյու Յորք Թայմս (անգլերեն). The New York Times Company. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.
  13. ↑ Sheryl Cannady, Steve Leggett (2014 թ․ ապրիլի 2). «News from the Library of Congress». The Library of Congress (անգլերեն). Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.
  14. ↑ k.d. lang Performances
  15. ↑ «The 3rd Annual Gala». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  16. ↑ k.d. lang Performs «Hallelujah» at Opening Ceremony of Vancouver Olympics
  17. ↑ «Sometimes you just get very lucky». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  18. ↑ norwegian charts
  19. ↑ Hallelujah by Espen Lind featuring Kurt Nilsen, Alejandro Fuentes and Askil Holm
  20. ↑ X Factor’s Alexandra Burke breaks Leona Lewis record
  21. ↑ «Jeff Buckley, Leonard Cohen fans unite on Facebook». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  22. ↑ Hallelujah Hits Number One and Two Slots in Christmas Charts
  23. ↑ Alexandra Burke’s Hallelujah Joins Million-Selling Singles List
  24. ↑ «Hallelujah — a song with a life of its own». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Hallelujah_(Լեոնարդ_Քոհեն)&oldid=9361893» էջից