Կովբոյները քաղաքում

«Կովբոյները քաղաքում» (ռուս.՝ «Ковбои в городе»), խորհրդային նկարված մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ՝ ստեղծված ռեժիսոր Վլադիմիր Տարասովի կողմից «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայում 1973 թվականին։ Երգիծական էքսցենտրիկ ձևով նկարահանված գիտահանրամատչելի մուլտֆիլմ է, որը ծաղրանմանակում է կովբոյական ֆիլմերը, հանդիսատեսին հիշեցնում ճանապարհային երթևեկության կանոնների պահպանման անհրաժեշտության մասին։

Կովբոյները քաղաքում
Տեսակ	մուլտֆիլմ
Ռեժիսոր	Վլադիմիր Տարասով
Սցենարիստ	Միխայիլ Լիպսկերով
Բեմադրող նկարիչ	Վիտալի Պեսկով
Երաժշտություն	Բորիս Շնապեր
Օպերատոր	Միխայիլ Դրույան
Երկիր	ԽՍՀՄ
Լեզու	ռուսերեն
Ընկերություն	Սոյուզմուլտֆիլմ
Տևողություն	586 վայրկյան
Թվական	1973

Սյուժե

Մուլտֆիլմն ամերիկյան վեստերնների ծաղրանմանակում է և կազմված է չորս մասից։

Առաջին մասում երկու կռվարար կովբոյներ մենամարտ են կազմակերպում ճանապարհի երթևեկելի հատվածում։ Նրանց կրակոցները դիպչում են որտեղ պատահի, բայց ոչ մեկը մյուսին։ Քաղաքացիները հանգիստ են վերաբերվում այդ իրադարձությանը։ Սակայն անվասայլակով գալիս է ծեր կովբոյը, որը չի կարողանում անցնել այդ խաղերի պատճառով։ Առանց երկար մտածելու նա վերցնում է գնդացիրն ու սպանում երկու կովբոյներին։ Բարոյախոսությունը՝ երեխաներին չի կարելի խաղալ երթևեկելի մասում։

Երկրորդ պատմությունը լացող երեխայի մասին է, որ նպատակ ունի հիշեցնել երթևեկելի մասը հատելու կանոնների մասին։ Անցնել միայն նշված հատվածով, միայն կանաչ լույսի դեպքում, ասում է պատմությունը։

Երրորդ պատմության մեջ կովբոյը սլանում է բեռնատարով, որը ծանրաբեռնված է կահույքով։ Նա ոչ միայն բոլորի հետ բախվում է ճանապարհին, այլև կահույքը տեղ է հասցնում ջարդված վիճակում։ Մեկնաբանն զգուշացնում է, որ երբեք չպետք է ճանապարհ դուրս գալ տեխնիկական թերություն ունեցող մեքենայով։

Վերջին պատմությունը հիշեցնում է, որ բոլորովին անթույլատրելի է մեքենա վարել ոչ սթափ վիճակում։

Նկարահանող խումբ

Ռեժիսոր	Վլադիմիր Տարասով
Սցենարի հեղինակ	Միխայիլ Լիպսկերով
Բեմադրող նկարիչ	Վիտալի Պեսկով
Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ	Վլադիմիր Արբեկով, Ալեքսանդր Դավիդով, Վիկտոր Արսենտև, Օլեգ Կոմարով, Յուրի Բատանին, Էլվիրա Ավագյան
Կոմպոզիտոր	Բորիս Շնապեր
Օպերատոր	Միխայիլ Դրույան
Հնչյունային օպերատոր	Վլադիմիր Կուտուզով
Խմբագիր	Պյոտր Ֆրոլով
Մոնտաժող	Տատյանա Սազոնովա
Օգնականներ	Տատյանա Միտիտելո, Արկադի Շեր
Խորհրդատու	Ս. Զայչիկով
Ֆիլմի տնօրեն	Ֆեոդոր Իվանով

Փառատոններ

• 1974 — Զագրեբի անիմացիոն կինոյի միջազգային կինոփառատոնի մրցանակ

Վերաթողարկում

2008 թվականին մուլտֆիլմը թողարկվել է DVD-ով «Крупный план» ընկերության կողմից։ Ձայնագրության ժամանակ կատարվել է պատկերի և ձայնի վերականգնում։ Սկավառակում ընդգրկվել են նաև հետևյալ մուլտֆիլմերը՝ «Контакт», «Վերադարձ», «Հոբելյան», «Լեռնանցք»։

• Ձայն — Ռուսերեն Dolby Digital 5.1 Stereo, Ռուսերեն Dolby Digital 1.0 Mono,
• Տարածաշրջանային կոդ — 0 (All),
• Պատկեր — Standart 4:3 (1,33:1),
• Գույն — PAL,
• Փաթեթավորում — Կոլեկցիոն հրատարակություն,
• Տարածող — Крупный план։

Մուլտֆիլմի մասին

«Կովբոյները քաղաքում» (1973) ֆիլմ-պաստառը, որը երեխաներին կոչ է անում պահպանել փողոցային երթևեկության կանոնները, եղավ ոչ միայն հաջողակ, այլև որոշակի առումով ճակատագրական ռեժիսորի կենսագրության մեջ։ Ուսուցողական բովանդակությունը հիանալիորեն փաթեթավորված է էկսցենտրիկ ձևով, սրամտորեն ծաղրանմանակված են վեստերնի շաբլոնները։ Հաջողության մի զգալի մասն ապահովել է բեմադրող նկարչի ճիշտ ընտրությունը, որ ծաղրանկարիչ հայտնի վարպետ Վիտալի Պեսկովն է։ Ֆիլմը դիտել է խաղարկային կինոյի վարպետ, իմիջիայլոց, խորհրդային ամենաակնառու ծավալային ֆիլմերից մեկի՝ «Շոգեբաղնիքի» հեղինակ Սերգեյ Իոսիֆովիչ Յուտկևիչը։ Վարպետը պատրաստվում էր «Մայակովսկին ծիծաղում է» («Փայտոջիլ» պիեսի մոտիվներով) էքսպերիմենտալ «կոլաժային» ֆիլմի բեմադրմանը, որում խաղարկային էպիզոդները պետք է օրգանապես ձուլվեին տիկնիկային, նկարված ու վավերագրական կինոյի հետ։ Յուտկևիչը որոշել է, որ Պարասով-Պեսկով տանդեմը լավագույն ընտրությունն է եզրափակիչ էպիզոդի համար. Պրիսիպկինը ժամանակակից Ամերիկայում։ Էպիզոդում վճռորոշը պետք է լինի հենց ծաղրանմանակումը, և ոչ միայն ամերիկյան կինոարտադրությանը, այլ նաև խորհրդային փորձերինը՝ պատկերելու այն կինոյում, գրականության մեջ, ծաղրանկարներում։ Երիտասարդ նկարիչները փայլուն կերպով կատարել են իրենց առջև դրված դժվարին խնդիրը։ Եվ հավանաբար այդ ժամանակից Տարասովն արդեն կարողացել է ընտրել թեման, նյութը, համահեղինակներին։

Բնօրինակ տեքստ (ռուս.)  

«Ковбои в городе» (1973) – фильм-плакат, призывающий детей соблюдать правила уличного движения, оказался не только удачным, но и в своем роде судьбоносным в режиссёрской биографии. Дидактическое содержание было изящно упаковано в эксцентрическую форму, остроумно спародированы штампы вестерна. Немалая доля успеха – в точном выборе художника-постановщика, известного мастера карикатуры Виталия Пескова. Фильм увидел мэтр игрового кино, кстати, автор одного из самых выдающихся советских объемных фильмов – «Баня», Сергей Иосифович Юткевич. Мастер готовился к постановке экспериментального «коллажного» фильма «Маяковский смеётся» (по мотивам пьесы «Клоп»), в котором игровые эпизоды должны были органично сливаться с кукольным, рисованным и документальным кино. Юткевич решил, что тандем Тарасов–Песков – лучший выбор для финального эпизода: Присыпкин в современной Америке. Ключом эпизода должна быть именно пародия, и не только на американскую кинодействительность, но и на советские попытки изобразить её в кино, в литературе, в карикатуре. Молодые художники блестяще справились с этой сложнейшей задачей. И, наверное, с этой поры Тарасов смог уже выбирать – тему, материал, соавторов.

— Նատալյա Վենժեր

Արտաքին հղումներ

• «Կովբոյները քաղաքում» մուլտֆիլմը «Անիմատոր.ռու» կայքում
•  «Կովբոյները քաղաքում»