Կեցի (սպասք)
Կեցի ( վրաց.՝ კეცი ), ոչ մեծ թավայանման սպասք, կարմիր կավից (ավելի փոքր չափի) կամ սև քարից (ավելի մեծ չափի) պատրաստված տապակ։ Վրացական խոհանոցում այն օգտագործվում է օջախուրի, աջափսանդալի, մճադի, խաչապուրի պատրաստելու և հավի միս, ձուկ և այլն տապակելու համար[1]։
Նյութ
խմբագրել
Կեցին պատրաստվում է երկու տարբեր նյութերից։ Գուրիայում այն կտրվում է քարից։ Իմերեթիի բարձր լեռնային գյուղերում՝ Շրոշա, Մակաթուբանի և Սասամլե, այս անոթները պատրաստված են կավից՝ օգտագործելով հնագույն տեխնոլոգիա։ Քարե և կավե ամանները միմյանցից տարբերվում են չափերով և ջերմակարգավորման համակարգով։ Վրացիների նախնիներն այն օգտագործել են թխելու համար։ Այն հավասարաչափ բաշխում է ջերմությունը, ուստի կեցիով պատրաստած խաչապուրին շատ ավելի համեղ է[2]։
Ժամանակի ընթացքում կեցիով սկսել են այլ ուտեստներ պատրաստել։ Դրանցից առավել աչքի է ընկնում Շքմերուլի ուտեստը[3][2]։
Հատկություններ
խմբագրելԱյս տապակով հնարավոր է պատրաստել հյութալի, անուշաբույր ուտեստներ՝ նվազագույն քանակությամբ ճարպերով։ Ռուսական լատկան ու բուլղարական սաչը նույն հատկությունն ունեն։ Կավե ամանեղենը լավ կլանում է հոտերը, ուստի տարբեր ճաշատեսակների համար անհրաժեշտ է օգտագործել կամ ջնարակապատ կեցի, կամ ամեն ուտեստի համար առանձին կեցի։
Օգտագործում և խնամք
խմբագրելԿեցին օգտագործվում է գազօջախի կամ էլեկտրական վառարանի վրա, ջեռոցում կամ բաց կրակի վրա ճաշատեսակներ եփելու համար, բայց ճաշատեսակները ածուխի վրա եփելու դեպքում կերակուրն ավելի համեղ է ստացվում։ Ճաշատեսակն ավելի երկար տաք պահելու համար այն մատուցում են անմիջապես կեցու մեջ։ Նման ճաշատեսակները հատուկ խնամք են պահանջում՝ պետք չէ դրանք միանգամից բարձր ջերմության վրա դնել։ Ճաշից հետո կես ժամով տաք ջուր լցնել տապակի մեջ, ապա լվանալ և չորացնել փափուկ սրբիչով։ Սպասք լվանալու ժամանակակից միջոցները չպետք է օգտագործել։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Кеци, что такое кеци - Повар.ру». web.archive.org. 2018 թ․ փետրվարի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 12. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 26-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link) - ↑ 2,0 2,1 კეცი - ბორჯომი - გასტრონომია Կեցի - Բորժոմի - գաստրոնոմիա
- ↑ «შქმერული/"Shkmeruli"». PHAETHON (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 26-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Кеци на повар.ру
- Зданович Л.И. «Кулинарный словарь», 2001.