Վիքիպեդիա

Կերչ

Կերչ (ուկրաիներեն՝ Керч, Ղրիմի թաթարերեն՝ Keriç), քաղաք Ուկրաինայի Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետության Կերչի քաղաքային խորհուրդում, հանրապետական նշանակության քաղաք։ Բնակավայրը նախկինում նաև անվանվել է Չերկեզ-Տոբայ։

Քաղաք
Կերչ
ուկրաիներեն՝ Керч
Ղրիմի թաթարերեն՝ Keriç
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՈւկրաինա Ուկրաինա
Ենթարկումհանրապետական նշանակության քաղաք
ՄարզՂրիմի Ինքնավար Հանրապետություն
Քաղաքային խորհուրդԿերչի քաղաքային խորհուրդ
ՀամայնքՂրիմի Ինքնավար Հանրապետություն և Ղրիմի Հանրապետություն
Հիմնադրված էմ. թ. ա. 610 թ.
Այլ անվանումներՉերկեզ-Տոբայ
Մակերես108[1] կմ²
ԲԾՄ80[1] մ
Պաշտոնական լեզուՂրիմի թաթարերեն, ուկրաիներեն և ռուսերեն
Խոսվող լեզուներՈւկրաիներեն, Ռուսերեն, Ղրիմի թաթարերեն
Բնակչություն145 414[2] մարդ (2012)
Ժամային գոտիUTC+2, ամառը UTC+3
Հեռախոսային կոդ+380 6561
Փոստային դասիչ98300-98398
Ավտոմոբիլային կոդAK / 01
Պաշտոնական կայքkerchrada.gov.ua
Կերչ (Ուկրաինա)##
Կերչ (Ուկրաինա)
Կերչ (Ղրիմ)##
Կերչ (Ղրիմ)

2012 թվականի տվյալներով Կերչ քաղաքում բնակվում էր 145 414 մարդ։ Բնակավայրը զբաղեցնում է 108 կմ²։

Անվանում

խմբագրել

Հիմնադրվել է մ․թ․ա․ 6-րդ դարում և կոչվել Պանտիկապեոն, որը, ենթադրում են, առաջացել է իրանական լեզուներից։ Ստուգաբանությունը վիճելի է․ պունտ ― «հինգ», 2֊րդ բաղադրիչը պարզ չէ․ կամ պանտա ― «ուղի», ապ ― «ջուր»՝ «ամանի վիզ» իմաստով, որտեղից առաջացել է այն նեղուցի անունը, որի ափին գտնվում է քաղաքը։

9-րդ դարից հայտնի է հին ռուսական Կորչև անվամբ, որի հիմքը ոմանք համարում են къарка ― «կոկորդ, վիզ» բառը (այսինքն՝ հին անվանման պատճենումն է), ոմանք էլ գտնում են, որ այն առաջացել է հին ռուսերեն «դարբնություն» նշանակող крч հիմքից (այսինքն ցույց է տալիս մետաղի մշակման հնագույն կենտրոն լինելը)։

Թաթար֊մոնղոլական արշավանքների շրջանում հայտնի էր Չերկիո անվամբ, ենթարկվել է Ջենովային («Չերկիյո» անվան կագումը կապում են «չերքեզ» բառի հետ)[3]։

Բնակչություն

խմբագրել
Բնակչության թվաքանակը
1939[4]1945[5]1959[6]1970[7]1979[8]1987[9]1989[10]
104 443↘41 000↗98 769↗127 804↗156 827↗173 000↗174 365
2001[11]200320042005200620072008
↘157 007↘155 294↘153 916↘152 564↘151 327↘150 088↘149 021
2009[12]2010[12]2011[12]2012[13]2013[13]2014[14]2015[15]
↘148 120↘147 269↘146 516↘145 845↘145 265↗147 033↗147 668
2016[16]2017[17]2018[18]2019[19]2020[20]2021[21]
↗148 932↗149 566↗150 573↗151 025↗151 548↗154 621

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 Ուկրաինայի ռադայի կայքում համայնքների ցանկ, համայնքի տվյալներ։ (ուկր.)
  2. ↑ «""Чисельність наявного населення України на 1 січня 2012 року"" ժողովածու, պատրաստված է Ուկրաինայի վիճակագրության պետական կոմիտեի կողմից». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 2-ին. (ուկր.)
  3. ↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
  4. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1939 г. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам» (ռուսերեն).
  5. ↑ Крым довоенного и послевоенного периода. Статсборник.Крымстат 2020
  6. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1959 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն).
  7. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1970 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն).
  8. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1979 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն).
  9. ↑ Народное хозяйство СССР за 70 лет : юбилейный статистический ежегодник : [арх. 28 Հունիսի 2016] / Государственный комитет СССР по статистике. — Москва : Финансы и статистика, 1987. — 766 с.
  10. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն).
  11. ↑ «Кількість та територіальне розміщення населення України. Дані Всеукраїнського перепису населення 2001 року про адміністративно-територіальний поділ України, чисельність, розміщення та склад населення України за статтю, групування населених пунктів, адміністративних районів, сільських рад за чисельністю населення станом на 5 грудня 2001 року» (ուկրաիներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-16-ին. Վերցված է 2014-11-17-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 «Статистичний збірник "Чисельність наявного населення України на 1 січня 2011 року" . - Киів, ДКС, 2011. - 112с» (ուկրաիներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-15-ին. Վերցված է 2014-09-01-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 «Статистичний збірник "Чисельність наявного населення України на 1 січня 2014 року"» (ուկրաիներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-01-ին. Վերցված է 2014-09-01-ին.
  14. ↑ «Перепись населения 2014 года. Численность населения Крымского федерального округа, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-24-ին. Վերցված է 2015-09-06-ին.
  15. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-23-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  17. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
  18. ↑ «Оценка численности постоянного населения по городским округам и муниципальным районам Республики Крым по состоянию на 01.01.2018 года» (PDF). Վերցված է 2020-02-07-ին.
  19. ↑ «Оценка численности постоянного населения по городским округам и муниципальным районам Республики Крым по состоянию на 01.01.2019 года» (PDF). Վերցված է 2020-02-07-ին.
  20. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-10-17-ին. Վերցված է 2020-10-17-ին.
  21. ↑ «Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более» (XLSX) (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-09-01-ին. Վերցված է 2022-09-01-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կերչ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 393)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կերչ&oldid=9709516» էջից