Կարլ Ֆրիդրիխ Նեյման
Կարլ Ֆրիդրիխ Նեյման (գերմ.՝ Karl (auch: Carl) Friedrich Neumann, դեկտեմբերի 28, 1793[1], Q2139318?, Շլյուսելֆելդ, Բամբերգ, Վերին Ֆրանկոնիա, Բավարիա - մարտի 17, 1870[1], Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն), գերմանացի արևելագետ, պատմաբան, մանկավարժ։ Պրուս-գերմանական գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ։
| Կարլ Ֆրիդրիխ Նեյման գերմ.՝ Karl Friedrich Neumann | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 28, 1793[1] |
| Ծննդավայր | Q2139318?, Շլյուսելֆելդ, Բամբերգ, Վերին Ֆրանկոնիա, Բավարիա |
| Մահացել է | մարտի 17, 1870[1] (76 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն |
| Գերեզման | Հին հարավային գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Գերմանիա |
| Մայրենի լեզու | գերմաներեն |
| Կրթություն | Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան և Հայդելբերգի համալսարան |
| Մասնագիտություն | լեզվաբան, պատմաբան, թարգմանիչ, համալսարանի դասախոս և գրադարանավար |
| Աշխատավայր | Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան |
| Անդամություն | Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա |
 Karl Friedrich Neumann Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Իսահակ Լազարը ծնվել է 1793 թվականի[2] դեկտեմբերի 28-ին, Շլյուսելֆելդ քաղաքում, հրեա առևտրականի ընտանիքում։ Նախնական կրթությունը ստացել է հրեական դպրոցում, հետո փոխելով անունը՝ Կարլ Ֆրիդրիխ Նեյման, սովորել է Գեյդերբերսկի, Մյունխենի և Գետտինհենսկի համալսարաններում[3]։
1829 թվականին Նեյմանը Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ էր։
Վենետիկի Մխիթարյան միաբանությունում սովորել է հայերեն, իսկ Լոնդոնում՝ չինարեն և չին գրականություն։ 1830 թվականին այցելել է Չինաաստան, այնեղից բերել մեծ քանակությամբ գրականություն։ նա դարձավ բերված գրականության պահապանը և Մյունխենի համալսարանի չինարեն լեզվի պրոֆեսորը[3]։
Նեյմանը մեծ գործունեություն է ծավալել 1847-1848 թվականներին տեղի ունեցած հեղափոխությանը, եղել է բավարիական ժամանակավոր կառավարության անդամ, սակայն 1852 թվականին իր քաղաքական հայացքների պատճառով հեռացվել է իր պաշտոնից[3]։
1853 թվականին Կարլ Նեյմանը բնակություն է հաստատել Բեռլինում, որտեղ և ապրել է մինչև իր մահը։ Մահացել է 1870 թվականի մարտի 17-ին[4] և թաղված է Մյունխենում գտնվող հարավային հին գերեզմանատանը[3]։
Նեյմանն իրենից հետո թողել է մեծ հայ և չինական գրականություն[3]։ Ռուսերեն լեզվով (դեռրս իր կենդանության օրոք) թարգմանվել է իր «Ամերիկյան նահանգների պատմությունը» գիրքը (հատոր առաջին, Սանկտ-Պետերբուրգ, 1864 թվական)[5]։
Մատենագրություն խմբագրել
Նեյմանի աշխատանքները
- «Versuch einer Geschichte der armenischen Litteratur» (Լայպցիգ, 1836 թվական),
- «Geschichte des englisch-chinesischen Kriegs» (Լայպցիգ, 1846-1855 թվականներ),
- «Die Völker des südlichen Russland» (Լայպցիգ, 1846-1855 թվականներ),
- «Geschichte des englischen Reichs in Asien» (Լայպցիգ, 1857 թվական),
- «Ostasiatische Geschichte 1840—60» (Լայպցիգ, 1861 թվական),
- «Geschichte der Vereinigten Staaten von Amerika» (1863—1866 թվականներ)[6]
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #116962259 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Neumann, Karl Friedrich // Encyclopædia Britannica (անգլ.).
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Нейман, Карл Фридрих». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հրեական հանրագիտարան: In 86 Volumes (82 Volumes and 4 Additional Volumes). St. Petersburg. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Neumann, Friedrich // Allgemeine Deutsche Biographie (գերմ.).
- ↑ «Нейман, Карл Фридрих». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Полный еречень трудов Неймана см. в журнале «Royal Asiatic Socieiy» (Лейпциг, 1871).
Գրականություն խմբագրել
- Neumann, Friedrich // Allgemeine Deutsche Biographie (գերմ.).
- Jewish Encyclopedia, IX, 237.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Neumann, Karl Friedrich // Encyclopædia Britannica (անգլ.).
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարլ Ֆրիդրիխ Նեյման» հոդվածին։ |