Խոտհունձ (նկար)

Խոտհունձ;
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Պիտեր Բրեյգել Ավագ
տարի	1565 և մոտ 1589
բարձրություն	117 սանտիմետր
լայնություն	161 սանտիմետր և 160 սանտիմետր
ժանր	կենցաղային ժանր
նյութ	յուղաներկ և փայտե տախտակ
գտնվում է	Lobkowicz Palace?
հավաքածու	The Lobkowicz Collections?
սեփականատեր	Նիկոլաս Յոնգելինք, Էտնստ Ավստրիացի, Ռուդոլֆ II և Լեոպոլդ Վիլհելմ Ավստրիացի
մասն է	Տարվա ամիսներ
	Ծանոթագրություններ;
	The Hay Harvest by Pieter Bruegel (I) Վիքիպահեստում

«Խոտհունձ», Պիտեր Բրեյգել Ավագի նկար, ստեղծվել է 1565 թվականին՝ անտվերպենցի վաճառական Նիկոլաս Յոնգելիկնի պատվերով։ Յոնգելինկի ճաշասենյակի երբեմնի զարդարանքն այժմ համարվում է հարավ-եվրոպական գեղանկարչության արժեքավոր նմուշներից մեկը և պահվում է Լոբկովիցների բոհեմական գերդաստանի ընտանեկան պալատում՝ Պրահայի ամրոցում^[4]։

Պատմություն

Ենթադրվում է, որ «Խոտհունձ» նկարը մեկն է Բրեյգելի վեց նկարներից բաղկացած «Տարվա եղանակներ» շարքից (կամ «Տասներկու ամիս»), որից ներկայումս պահպանվում են միայն հինգ նկարներ, որոնք ևս Բրեյգելն ստեղծել է Նիկոլաս Յոնգելինկի (Niclaes Jongelinck) պատվերով։ Նկարները թվագրված են 1565 թվականով, իսկ 1566 թվականին դրանք արդեն գտնվել են Յոնգելինկի՝ քաղաքից դուրս գտնվող տանը^[5]։

Նկարագրություն

Ինչպես և Բրեյգելի վաղ շրջանի նկարներից շատերը, այստեղ ևս տեսարանը ներկայացված է միջին բարձրությունից։ Առաջին պլանում իշխում են կարմրահողագույն երանգները, միջին պլանում՝ դեղին և կանաչ երանգները, ետին պլանում՝ երկնագույն երանգները։ Առաջին պլանի տաք և հետին պլանի սառը երանգների հակադրությունը հնարավորություն է տալիս ընդգծել տեսարանի տարածական խորությունը^[4]։ Ձախ կողմում՝ ուղղաձիգ ժայռի վրա, տեսանելի է վանքը, կենտրոնում՝ միջին պլանում՝ փոքրի գյուղը և վանքի ետնակողմում երևացող հողմաղացը։ Հեռվում բնանպատկեր է՝ կոնաձև սարով, գետով և կապույտ, ամպոտ երկնքով։ Ներքևի աջ կողմում ապրանք են տանում վաճառելու, հանդիպակաց ճանապարհով քայլում են բերք հավաքող երեք կանայք, որոնցից ամենաերիտասարդը նայում է դիտողին։ Ներքևի ձախ կողմում տղամարդը գերանդի է սրում, չնայած դրա նահրաժեշտությունը չկա․ խոտհունձն ավարտվել է, և կանայք զբաղված են խոտը դիզելով։ Ակնհայտ է, որ տղամարդու կերպարը ստեղծվել է որպես հակադրություն առաջին պանի գործողության համար^[6]։ Ամառային շոգը պատկերելով՝ նկարիչը ձգտել է փոխանցել աշխատնքից ստացած ուրախության և բերկրանքի զգացողությունը^[4]։

1594 թվականին դուքս Էռնստ Ավստրիացին Անտվերպենում որպես ընծա ստացել է «Տարվա եղանակներ» շարքը։ Մեկ տարի անց, երբ նա մահացել է, նրա ունեցվածքի մեծ մասին տիրացել է Ռուդոլֆ II թագավորը։

1659 թվականին Լեոպոլդ Վիլհելմ Ավստրիացու ունեցվածքի ցուցակում հիշատակվում է «Տարվա եղանակներ» շարքից միայն հինգ նկար։

1870 թվականին «Խոտհունձ» նկարն արդեն Լոբկովիցների ունեցվածքի մաս էր կազմում։ Նկարի ձեռք բերման հանգամանքներն անհայտ են։