Լուքսորի կոթող

Լուքսորի կոթող;
տեսակ	կոթող
տարի	մ. թ. ա. 1290
բարձրություն	23±1 մետր
ստեղծման երկիր	Եգիպտոս
նյութ	քար
գտնվում է	Կոնկորդի հրապարակ
քաղաք	Փարիզի 8-րդ շրջան
պատվիրատու	Ռամզես II
մասն է	Լուքսոր տաճար
	Luxor Obelisk Վիքիպահեստում

Լուքսորի կոթող (ֆր.՝ obélisque de Louxor), հին եգիպտական կոթող Փարիզի Կոնկորդի հրապարակի կենտրոնում։ Ունի 23 մ բարձրություն։ Ստեղծվել է Ռամզես II-ի օրոք, սկզբում տեղադրված է եղել Եգիպտոսի Լուքսոր տաճարի մուտքի մոտ, սակայն 1830-ական թվականներին փոխարքա Մուհամմադ Ալի փաշան այն նվիրել է Ֆրանսիային։

Լուքսորի կոթողը Ֆրանսիայի մայրաքաղաքի ամենահին շինությունն է (հաշվի է առնվում նրա ստեղծման, ոչ թե Փարիզում տեղադրելու ժամանակը)։

ՊատմությունԽմբագրել

Լուքսոր տաճարի մուտքը․ առջևի պլանում դատարկ տեղն է, որտեղ տեղադրված է եղել Ֆրանսիա տեղափոխված կոթողը։

Լուքսորի երկվորյակ կոթողները ինչ-որ ժամանակ մատնանշել են Լուքսորի տաճարի մուտքը։ 1829 թվականին Եգիպտոսի վալի և ինքնահռչակ խեդիվ Մուհամմադ Ալի փաշան կոթողները նվիրել է Ֆրանսիային։

1823 թվականի օգոստոսին ֆրանսիական «Սֆինքս» կորվետը (ռազմական նավ) ուղևորվել է Ալեքսանդրիա՝ հանդիպելու «Լուքսոր» բարժային, որպեսզի վերցնի կոթողներից մեկը և այն տանի Ֆրանսիա։ 1833 թվականի ապրիլի 1-ին երկու նավերը ուղևորվել են Տուլոն, ուր հասել են մայիսի 10-ին։ Օգոստոսի 12-ին նավերը հասել են Շերբուր Օկտևիլ քաղաքի նավահանգիստ։

Դեկտեմբերի 21-ին կոթողը հասել է Փարիզ։ Երեք տարի անց՝ 1836 թվականի հոկտեմբերի 25-ին, Լուի Ֆիլիպ I արքայի հրամանով կոթողը տեղադրվել է Կոնկորդի հրապարակի կենտրոնում։

Երկրորդ կոթողը մնացել է Լուքսորում։ Դրանից պաշտոնական հրաժարումը եգիպտական կառավարությանը հասցեագրել է Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Միտտերանը իր նախագահական առաջին կառավարման շրջանում։

ՊատվանդանԽմբագրել

Կոթողի պատվանդանին կան փորագրություններ, որոնք պատկերում են, թե ինչպես է կոթողը ապամոնտաժվել Եգիպոսում իր տեղից, տեղափոխվել Ֆրանսիա և դրվել Փարիզում։

Կոթողը հանվում է Եգիպտոսից և տեղափոխվում Ֆրանսիա։
Կոթողը տեղադրվում է Փարիզում։

ՎավերագրությունԽմբագրել

Վավերագրական ֆիլմ։ Ռեժիսոր՝ Օլիվեր Լեմարթ (Olivier Lemaitre)։ Արտադրություն՝ Séquana média, 2014 թվական, (05.12.2017). «Կոթողի արտասովոր ճամփորդությունը = L'Odyssee de l'obelisque» (ռուսերեն). Ռուսաստան, Կուլտուրա. https://vimeo.com/87593452.

Տես նաևԽմբագրել

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ base Mérimée (ֆր.) — ministère de la Culture, 1978.

ԳրականությունԽմբագրել

Ժան Բատիստ Ապոլիներ, Լեբա (Jean Baptiste Apollinaire Lebas), L’Obélisque de Louxor, Paris, 1839.

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Լուքսորի կոթող կատեգորիայում։

[_c3fd83eadc4d49e4-1] se Mérimée (ֆր.) — ministère de la Culture, 1978.

[1]