Վիքիպեդիա

Լայ Չան շին

Լայ Չան շին (սեպտեմբերի 15, 1958(1958-09-15), Jinjiang, Q10318912?, Ֆուցզյան, Չինաստան) չինացի նախկին գործարար և ձեռնարկատեր։ Եղել է Yuanhua Group-ի հիմնադիրն ու նախագահը, որը տեղակայված է Սյամինի հատուկ տնտեսական գոտում; Նա ներմուծել է արտասահմանյան ապրանքներ, ինչպիսիք են մեքենաները, ծխախոտը և պատասխանատու է եղել ազգային նավթի ներմուծման մեկ վեցերորդի համար[1]; 1990-ականների վերջերին նա ներգրավված է եղել կոռուպցիոն սկանդալներում, որոնք կապված էին մաքսանենգության խոշոր ցանցի հետ; Մինչև 1999 թվականը մի քանի մեդիա կազմակերպություններ նրան նկարագրում էին որպես «Չինաստանի ամենափնտրվող փախստականը»[2];

Լայ Չան շին
Ծնվել էսեպտեմբերի 15, 1958(1958-09-15) (65 տարեկան)
ԾննդավայրJinjiang, Q10318912?, Ֆուցզյան, Չինաստան
Քաղաքացիություն Չինաստան
Մասնագիտությունձեռնարկատեր և գործարար

Լայը խուսափել է չինական իշխանություններից և մեկնել Կանադա, որտեղ բնակվել է Բրիտանական Կոլումբիայի Վանկուվեր քաղաքում; Արտահանձնման հետ կապված երկար պայքարից և դիվանագիտական բանակցություններից հետո Կանադայի իշխանությունները 2011 թվականի հուլիսի 22-ին Լային արտաքսել են Չինաստան՝ խոստանալով, որ չեն ենթարկի մահապատժի; 2012 թվականին Լային ցմահ ազատազրկման է դատապարտվել[3]։

Անուններ

խմբագրել

Չնայած իր հսկայական հարստության կայսրությանը, Լայը հաճախ մաքսանենգ ապրանքներ է տեղափոխել Չինաստան և խախտել բազմաթիվ առևտրային օրենքներ[4][5]; Նա նաև հիշատակվել է որպես «կյանքեր կործանող» և «կոռումպացված մաքսանենգ»[6][7];

Վաղ կյանք

խմբագրել

Լայը ամենամեծ երեխան է, որը ծնվել է 1958 թվականին՝ Լայ Յոնգդենգի և Վան Չժուժիի ընտանիքում, Ֆուջիան նահանգի Ցզինցզյան քաղաքում, այն տարին, երբ սկսվել է Մեծ թռիչքը[8][9]; Լայը ութ երեխաներից առաջինն է։ Նա մեծացել է Շաոկուո գյուղում (烧厝村)[9]; Չինաստանի մեծ սովի ժամանակ նա սովամահ կլիներ, բայց, բարեբախտաբար, Ցզինցզյանում և հարավ-արևելյան Ֆուջիանի մնացած շրջաններում իրավիճակը շատ ավելի մեղմ էր՝ շնորհիվ հսկայական արտասահմանյան չինական նվիրատվությունների և ավելի լավ ղեկավարության (ի տարբերություն Տինգչժոուի, որտեղ մոտ 100,000 Հաքքաներ սովից մահացան; Նրա ընտանիքը նույնպես գոյատևեց, քանի որ հայրը ամենադժվար տարիներին ճահիճը վերածել էր անձնական բանջարեղենի դաշտի[9]; Լայը գրեթե ոչ մի ֆորմալ կրթություն չի ստացել, քանի որ մեկ տարի անցկացրել է դպրոցում՝ մինչ Մշակութային հեղափոխությունը փակել է իր դպրոցը[9]; Ըստ որոշ աղբյուրների՝ Լայը ստացել է երեք տարվա կրթություն[10]։

Կարիերա

խմբագրել

Գործարանի աշխատող

Երբ Լայը 18 տարեկան էր, Մաո Ցզեդունը մահացավ, և մասնավոր բիզնեսները սկսեցին նորից հայտնվել ամբողջ Չինաստանում՝ Դեն Սյաոպինի օրոք; Լայը սկսեց աշխատել գյուղատնտեսական մեքենաների գործարանում, մինչ դրա փակվելը; 20 տարեկանում Լայը սկսել է ավտոմեքենաների պարզ մասեր պատրաստելու բիզնես; Բիզնեսը բարձրացել և վերածվել էր կայսրության[11]; Մեկ տասնամյակի ընթացքում նա երկրի ամենամեծ մասնավոր ավտոմեքենա ներկրողն էր[1];

Հեռուստատեսային բիզնես

1990 թվականին Լայը փորձել է բիզնես վարել՝ ներմուծելով անմաքս հեռուստացույցներ, որտեղ նա վաստակել է շատ գումարներ; Երկու պետական պաշտոնյաներ Շաոկուոյից պահանջում էին վճարել իրենց; Երբ Լայը հրաժարվեց, երկու պաշտոնյաները գնացին նրա տուն[11]։ Այդ ժամանակ Լայը տանը չէր, բայց նրա քույրն էր տանը; Պաշտոնյաները բիզնես հաշիվներ են խնդրել, սակայն նա հրաժարվել է տրամադրել։ Այնուհետև նրան դաժան ծեծի են ենթարկել և ուղարկել հիվանդանոց[9]։ Պաշտոնյաները հարկային խարդախության գործ են հարուցել[11]։ Լայը կհաղթեր դատարանում, բայց կոմունիստ պաշտոնյաների դեմ վրեժխնդրության արշավը կկապեր նրա բիզնեսը; Այդ պահից սկսած Լայը հեռացել է Շաոկուոյից[11].

Yuanhua ընկերություն

խմբագրել

1994 թվականին Լայը հիմնել է Fairwell Group-ը, որը նաև հայտնի է որպես Yuanhua Group (远华集团有限公司) անվանմամբ, նորաստեղծ ընկերությունների նշանավոր խումբ, որոնք օգտվել են Սյամենի որպես Հատուկ տնտեսական գոտու կարգավիճակի տնտեսական բումից[12]; Խումբը մեծապես ներգրավված էր մեքենաների, ծխախոտի և նավթի ներկրմամբ/մաքսանենգությամբ; Խումբը մեծ ներդրումներ է կատարել քաղաքի անշարժ գույքի, հյուրանոցների, ակումբների, ճանապարհների և այլ ենթակառուցվածքների վրա[13]; Լայն ունի նաև Fairwell ծխախոտի իր ապրանքանիշը[14];

1990-ականների կեսերին Սյամենն այլևս չէր կարգավորում շենքերի առավելագույն բարձրությունը; Շատ հարուստ գործարարներ փորձել են կառուցել ամենաբարձր երկնաքերերը։ Լայը կառուցել է 88-հարկանի Յուանհուա աշտարակը և Յուանհուա միջազգային կենտրոնը, հիմնարկների արարողությանը մասնակցել են 2000 հյուր; Յուրաքանչյուր հյուր ստացել է 3000 յուան արժողությամբ կարմիր ծրար[15]։ Լայը նշանավոր կապեր ուներ Ֆուցզյան ուժային էլիտայի հետ. նա նաև Գավառական Խորհրդակցական Կոնֆերանսի անդամ էր։

Ենթադրվում էր, որ Լայը 10 միլիարդ դոլար արժողությամբ սխեմայի հեղինակն է եղել, որի ընթացքում նա, իբր, կաշառք է տվել Սյամենի հատուկ տնտեսական գոտու վարչակազմի բարձրաստիճան պաշտոնյաներին, որպեսզի մաքսանենգ ճանապարհով երկիր տեղափոխեն շքեղ մեքենաներ և նավթի բեռնատարներ; Մաքսանենգության օղակը խարդախությամբ խույս է տվել 3,6 միլիարդ ԱՄՆ դոլար հարկերից և վճարներից[16]; Չինաստանի իշխանությունները չեն մեկնաբանում այն պնդումները, թե Լայի «Յուանհուա» խմբավորումը նաև գաղտնի ռազմական բեռնափոխադրումների շղփա էր, ինչպիսիք են «Silkworm missiles» հրթիռները;

1996 թվականին Սյամեն օդանավակայանի տերմինալային շենքը, որը ֆինանսավորվում էր Լայի կողմից, երկրի ամենամեծ օդանավակայանի կառույցներից մեկն էր[17][18]; 1997 թվականին Սյամենի կուսակցության քարտուղարը նրան նույնիսկ պատվավոր քաղաքացի է դարձնում (厦门荣誉市民)[14][17]; 1998 թվականին նա երկու միլիոն յուան ծախսեց Գուանչժոուի Ֆոշան քաղաքում հիմնված ֆուտբոլային թիմ գնելու համար և ցրեց թիմը։ Այնուհետև նա բոլոր խաղացողներին տեղափոխեց Սյամեն՝ ստեղծելու Xiamen Lanshi F.C.-ն և օգնեց թիմին դուրս գալ Չինաստանի Սուպերլիգա[17]; Իր իմիջը բարելավելու համար նա նույնիսկ նկարահանել է իր սեփական ֆիլմը՝ խաղալով որպես ֆուտբոլի աստղ[14];

Նա կառուցել է 7 հարկանի շենք, որը կոչվում էր Կարմիր առանձնատուն (红楼), որն անվանվել է Երազը կարմիր ապարանքում դասական պատմության պատվին[19]; Առանձնատունը վարձում էր աղջիկների, որոնց հասակը առնվազն 5 ֆտ 6 դյույմ էր և ունեին ավագ դպրոցի դիպլոմ՝ ամսական 1000 ԱՄՆ դոլար աշխատավարձով; Աղջիկներին առաջարկել են որպես մարմնավաճառներ պետական պաշտոնյաներին[19];

Լայն ունեցեր իր սեփական Արգելված քաղաքը (远华影视城), այն կառուցվել է 20 միլիոն ԱՄՆ դոլարով, որը գործում է որպես կինոարտադրության ստուդիա[19][20][21]; Նա սովորաբար վարում էր սեդաններ[21][22]; Նրա զրահապատ Mercedes-ը նախկինում պատկանում էր կուսակցության գլխավոր քարտուղար Ցզյան Զեմինին[23];

Հարաբերություններ պաշտոնյաների և հայտնիների հետ

խմբագրել

Ըստ Օլիվեր Օգյուստի «Կարմիր առանձնատան ներսում» գրքի՝ Լայը, ինչպես հայտնի է, ֆինանսապես կապված է չինացի բարձրաստիճան պաշտոնյաների և հայտնի մարդկանց հետ; Մարդկանցից ոմանք ներառում են Ժողովրդական ազատագրական բանակի ռազմական հետախուզության գեներալ-մայոր Ջի Շենգդեն[24]; Ջի Շենդեն Պետխորհրդի նախկին գլխավոր քարտուղար Ջի Պենգֆեի որդին է։

Օգյուստին պնդում էր, որ երգչուհի Դոնգ Վենհուային առաջարկել են 10 միլիոն յուան, եթե նա իր հագուստը հանի Լայի համար, որն այդ պահին հարբած է եղել; Նա, իբր, հանել է հագուստը փողի համար և անհետացել հանրության տեսադաշտից; Նա վերադարձել է պետական հեռուստատեսություն 3 տարի անց[24]։ Մյուսների թվում են Լի Ջիզժուն (李纪周)[25], հասարակական անվտանգության փոխնախարարը և Սյու Գանլուն (许甘露)[26], ներգաղթի քարտուղար[24][27]; Մյուս կոռումպացված պաշտոնյաներն են՝ Լյու Ֆենգը (刘丰), Չժուան Ռուշունը (庄如顺), Լան Ֆուն (蓝甫[28]), Յանգ Քյանսյանը (杨前线)[29], Շի Չժաոբինը (石兆彬)[29], Չժաո Կեմինգը (赵克明)[25]; Նրանցից ոմանք արդեն պատժվել են։

Լայի կողմից բառացիորեն հարյուրավոր չինացի պաշտոնյաների կոռուպցիան իրականացվել է միլիոնավոր դոլարների կաշառք տալու, շքեղ բանկետներ կազմակերպելու և տեղի չինովնիկների հարազատներին աշխատանք տալու միջոցով; Նա նաև շանտաժի է ենթարկել պաշտոնյաներին՝ նկարահանելով նրանց իր կողմից կազմակերպված մարմնավաճառների հետ։ Նման պայմանավորվածությունները նրա ընկերություններին հնարավորություն են տվել ստանալ ապօրինի ներմուծման լիցենզիաներ և խուսափել միլիարդավոր դոլարների ներմուծման հարկերից։ Պաշտոնյաների նկատմամբ Լայի կոռուպցիայի մակարդակն այն աստիճանի էր, որ կոռումպացված նավատորմի սպաները, իբր, պատվիրել էին ծովային նավերին ուղեկցել Լայի մաքսանենգ ապրանքները տեղափոխող բեռնատարներին[30];

Օգյուստի խոսքով՝ Չինաստանի այն ժամանակվա վարչապետ Չժու Ռոնջին, որը հայտնի էր իր հակակոռուպցիոն դիրքորոշմամբ և բազմիցս հրապարակայնորեն ասելով, որ Լային պետք է մահապատժի ենթարկել, երկու անգամ հանդիպել է Լային[24]։ Ենթադրվում է, որ մի հանդիպման ժամանակ Լային առաջարկ է արվել 125 միլիոն ԱՄՆ դոլար վճարել համաներման դիմաց[24]; Սա, ըստ Օգյուստին, հուշում էր, որ ողջ կառավարությունը երկար ժամանակ գիտեր Լայի կոռուպցիայի մասին[24]; Ենթադրվում է, որ Լայը նաև գումար է տվել Չժու Նիունիուին՝ Չինաստանի 31-րդ բանակի նախկին փոխհրամանատարի որդուն Սյամենից; Չժուն անընդհատ սպառնում էր բացահայտել Լայի մաքսանենգությունը, եթե նա չօգներ նրան Մակաոյի խաղատներում մոլախաղերից առաջացած ֆինանսական խնդրի հետ կապված[31];

Ասում էին, որ ինքը Լայը եղել է այն ժամանակվա գլխավոր քարտուղար Ցզյան Զեմինի աշակերտը[24]; 1990-ականներին Լայի կոռուպցիայի գագաթնակետին Ֆուջիան կուսակցության ղեկավարը Ջիա Ցինլինն էր[10]; Սի Ցզինպինը, որն այժմ CCP-ի գլխավոր քարտուղարն էր, Ֆուջիանի նահանգապետն էր[32];

Արտագաղթ

խմբագրել

Հոնկոնգ

խմբագրել

Լայը բնակվում էր Ֆուցզյան նահանգում, նախքան Հոնկոնգ տեղափոխվելը 1991 թվականի ապրիլին[8]; Մինչ նա ՀՔ-ում էր, Չինաստանի կառավարությունը հետապնդում էր նրան; Լայը ասել է Հոնկոնգի ներգաղթի դեպարտամենտին, որ ինքը գտնվում է Հոնկոնգում, քանի որ նա Լեունգ Կամ-կվոնգի ընկերն էր՝ ներգաղթի ավագ սպա, ով ավելի ուշ մահացավ 2000 թվականին Ներգաղթի աշտարակի հրդեհի ժամանակ[16][33][34]; Լեունգը, ըստ երևույթին, գաղտնի նախազգուշացրել է Լային ներգաղթի բաժնի սպասվող՝ նրա ձերբակալության վերաբերյալ հրամանի մասին; Լեունգը նաև առաջարկել է Լային տեղափոխվել Կանադա՝ ձերբակալությունից խուսափելու համար[16]; Այնուամենայնիվ, Հոնկոնգի կառավարությունն ավելի ուշ պատասխանել է, որ հայցը բացարձակապես անհիմն է, քանի որ սպան արդեն մահացել է և չի կարող պաշտպանվել այս մեղադրանքներից[16];

Կանադա

խմբագրել

1999 թվականի օգոստոսին Լայը կնոջ՝ Զենգ Մինգնայի (曾明娜) և երեխաների հետ փախել է Կանադա[12]; Նա 1 միլիոն ԱՄՆ դոլար կանխիկ վճարել է Սաութ Գրանվիլ Ռայս՝ Վանկուվերում գտնվող տան համար[16]; Նրա երեխաները հաճախում էին մասնավոր դպրոցներ՝ տարեկան 4000 ԱՄՆ դոլար արժողությամբ, իսկ կինը բանկային հաշիվ էր բացել՝ 1,5 միլիոն ԱՄՆ դոլար ավանդով[16]; Նրանք շրջում էին 90,000 ԱՄՆ դոլար արժողությամբ Գործնական սպորտային ավտոմեքենայով, անձնական վարորդով[16]; 1999 թվականին նա ձերբակալվել է, ըստ երևույթին, բռնվել է 28-օրյա մոլախաղերի ժամանակ Նիագարայի ջրվեժ կազինոյում[16][30]; Լայը կանոնավոր հաճախորդ էր կազինոյում, որտեղ ժամանակին 3 միլիոն ԱՄՆ դոլարի չիփեր էր գնում; Կանադայի ոստիկանությունը նկատել է նրան և կասկածել, որ նա ներգրավված է փողերի լվացման կամ վարկերի տրամադրման մեջ[16]; Այնուհետև Լայը և նրա ընտանիքը պահանջել են մնալ Կանադայում որպես փախստական[30];

Ընտանիքն օգտագործել է HKSAR անձնագիր Կանադա գաղթելու համար[35][36][37]; Պեկինի ուժեղ ճնշումից հետո Լայի Հոնկոնգի մշտական բնակության իրավունքը և HKSAR անձնագիրը չեղարկվել են 2002 թվականին Հոնկոնգի կառավարության կողմից՝ ասելով, որ նա այդ կարգավիճակը ստացել է անազնիվ կերպով[38];

Կանադայում իր կալանավորումից հետո Լայը կարողացել է ազատ արձակվել՝ մինչ փախստականների պահանջի վերաբերյալ լսումները՝ իրեն տնային կալանքի տակ դնելով; Նա վերադարձել է ընտանիքի շքեղ բնակարան Բերնաբիում՝ Վանկուվերի արվարձաններից մեկում, և համաձայնվել ամսական վճարել 80,000 դոլար՝ մասնավոր անվտանգության ֆիրմայի հսկողության տակ ապրելու համար[30][39]; Չնայած նման պայմանավորվածություններին, Լային նկատում էին RCMP-ի սպաները, որոնք շփվում էին Կանադայում ասիական մաքսանենգ խմբավորումների հայտնի անդամների հետ[30];

Լայը ամուսնալուծվել է կնոջից 2005թվականի հունիսին[10]; 2009 թվականին Լայը ստացել է աշխատանքի թույլտվություն և աշխատել Վանկուվերի անշարժ գույքի ընկերությունում որպես խորհրդատու[10];

Մեղադրանքները

խմբագրել

Չնայած Լայի՝ Կանադա մեկնելուն, Չինաստանի կառավարությունը շարունակել է քննել նրա դեմ մեղադրանքները և պահանջել նրան արտահանձնել; Նույն կոռուպցիոն գործով, որը ամենամեծն է Չինաստանի ժամանակակից պատմության մեջ, շատ բարձրաստիճան մունիցիպալ և նահանգային պաշտոնյաներ հեռացվել են աշխատանքից, իսկ մի քանիսը դատապարտվել են ցմահ ազատազրկման կամ մահապատժի; Մաքսանենգության բարդ գործը 1990-ականների վերջին փոխել է Ֆուջիանի ողջ քաղաքական տեսարանը; 1999 թվականի ապրիլի 20-ին Լային հետախուզելու համար Կառավարության կողմից ստեղծվել է հատուկ աշխատանքային խմբի գործողություն, որը կոչվում էր «4.20» (420专案组) մոտ 1200 քննիչով[40][41]։

Լայը հերքել է հանցագործությունը և հայտարարել, որ մեղադրանքները քաղաքական դրդապատճառներ ունեն; Պիեռ Լեմիեի նման մյուսները պաշտպանել են Լային՝ ասելով, որ նա հանցագործ է միայն Չինաստանի կոմունիստական տնտեսական համակարգի պատճառով, և որ ազատ շուկայի դեպքում Լայի նման մաքսանենգների կարիք չի լինի[42]; Չինական կայքերը կարող էին գրել Լայի մասին այնքան ժամանակ, քանի դեռ նա պատկերված էր որպես «չար»[16];

Լայի փաստաբաններից մեկը՝ Վինիպեգի փաստաբան Դեյվիդ Մատասը, ասել է, որ կասկածելի է, որ Լայը երբևէ կարող է արդար դատավարություն ստանալ Չինաստանում՝ հաշվի առնելով անթափանց դատական համակարգում Կոմունիստական կուսակցության ազդեցության չափը; Մատասը դիմել է գնահատելու համար, թե արդյոք Լայի ընտանիքը վտանգի տակ է, եթե նրանց վերադարձնեն Չինաստան; Քանի դեռ ներգաղթի պաշտոնյաները քննարկում են այս խնդրանքը, ասել է նա, նրանք չեն կարող հեռացվել Կանադայից;

Այնուամենայնիվ, Լային բազմիցս մերժվել է քաղաքական փախստականի կարգավիճակ Կանադայում, օրինակ՝ 2005 թվականի սեպտեմբերին կայացած վճռով Օտտավայում, Օնտարիո նահանգի Գերագույն դատարանը; Սա հաստատել է Դաշնային վերաքննիչ դատարանի որոշումը, որն ապրիլին մերժել էր Լայի բողոքարկումը։ 2002 թվականի հունիսին Փախստականների խորհրդի որոշման վերաբերյալ՝ պատճառաբանելով, որ Լայը և նրա կինը չեն համապատասխանել փախստականներ նշանակվելու չափանիշներին;

Կանադան մահապատիժ չունի և նրան արգելված է մեղադրյալ հանցագործներին արտաքսել այն երկրներ, որտեղ նրանց մահապատիժ է սպասվում[30]։ Չինաստանը պնդում էր, որ նրան չեն ենթարկի մահապատժի, եթե արտահանձնեն Կանադայից։ Կանադական դատարանները չհավատացին այս երաշխիքին, քանի որ CPC-ի որոշակի կողմնակալությունը որևէ դատավարության ժամանակ, և 14 ուրիշներ, որոնք ներգրավված էին Սյամենի բարդ ռեկետում, արդեն մահապատժի են ենթարկվել; Սվենդ Ռոբինսոնը, որն այն ժամանակ Բերնաբի-Դուգլասի Նոր Դեմոկրատական կուսակցության պատգամավոր էր, նույնպես նշել է, որ Լայի եղբայրը մահացել է Ֆուջիանի աշխատանքային ճամբարում՝ ավելի փոքր պատիժ ստանալուց հետո; Դե ֆակտո մահապատժի հավանականությունը շարունակում էր խոչընդոտ հանդիսանալ նրա արտաքսման համար։

2009 թվականի փետրվարի 3-ին Կանադայի կառավարությունը Լային աշխատանքի թույլտվություն է տվել։ Կանադացի պաշտոնյաները խոստովանել են, որ Լային հասանելի չէր այն հսկայական հարստությունը, որը նրանք կարծում էին, որ նա ուներ Կանադա ժամանելուց 1999 թվականին; Լայն ասել է, որ իր օրինական և կենցաղային ծախսերը ֆինանսավորվում են ընկերների կողմից, որոնց նա հրաժարվել է բացահայտել՝ ասելով, եթե Չինաստանի կառավարությունը իմանար նրանց անունները՝ նրանք կարող են վտանգի տակ լինել[43];

2011 թվականի հուլիսի 8-ին Կանադայի արտաքին գործերի նախարար Ջոն Բերդն ասել է, որ Լայի արտահանձնումը պետք է իրականացվի Կանադայի օրենքներով։ Վաղ փուլերում Լայի փախստականների դիմումը մերժվել է՝ Չինաստան արտահանձնման հնարավորությամբ;

Արտահանձնում

խմբագրել

Հայտնի է, որ Լայի կոռուպցիան հասել է Չինաստանի կառավարության բարձրագույն մակարդակներին[44]; Նա նախկինում հրապարակայնորեն հայտարարել է, որ եթե վերադառնա Չինաստան, «շատ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ չեն կարողանա քնել; Միջադեպեր կլինեն»[45][46]; Գործի առնչությամբ 14 մարդ արդեն մահապատժի է ենթարկվել, շուրջ 300 նահանգային պաշտոնյաներ արդեն դատի են ենթարկվել[47]։ 2002 թվականից ի վեր Պեկինը ուղարկում էր MSS գործակալներին՝ հետևելու նրան, ուր էլ նա գնար[47];

2011 թվականի հուլիսի 22-ին Լայ Չան շին արտահանձնվել է Չինաստան։ Նրան ուղեկցել են Վանկուվերի միջազգային օդանավակայան և նստեցրել Air Canada ավիաընկերության 29 (AC 29) չվերթը, որը մեկնում էր Պեկին; Ավելի ուշ նա 2011 թվականի հուլիսի 23-ին տեղափոխվել է Չինաստանի կալանքի տակ և ստորագրել է ձերբակալման հրաման, որը տրվել է Պեկին ժամանելուն պես[48]; Չինաստանի արտաքին գործերի նախարարության խոսնակը գոհունակություն է հայտնել այս որոշման կապակցությամբ՝ նշելով Լային որպես «Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության պատմության ամենամեծ տնտեսական հանցագործության» պատասխանատուն[49]։

Նախադասություն

խմբագրել

2012 թվականի մայիսի 18-ին Սյամենի միջանկյալ ժողովրդական դատարանի կողմից Լայ Չան շինը դատապարտվել է ցմահ ազատազրկման՝ մաքսանենգության և կաշառակերության մեղադրանքով։ Բացի այդ, նրա ողջ ունեցվածքը բռնագրավվել է[50]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 17–19.
  2. ↑ August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 66.
  3. ↑ «China jails smuggler Lai Changxing for life». BBC News. 2012 թ․ մայիսի 18.
  4. ↑ «China jails smuggling kingpin Lai for life». Toronto Sun. Reuters. 2012 թ․ մայիսի 17. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 6-ին.
  5. ↑ Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 125.
  6. ↑ August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 160.
  7. ↑ August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 3.
  8. ↑ 8,0 8,1 «死的死逃的逃 赖昌星老家极度破落 村民讳莫如深». Iask.ca. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 99.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 South China Morning Post. Epic career of Lai Changxing. July 23, 2011
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 103–104.
  12. ↑ 12,0 12,1 «遠華案賴昌星 最快後天遣返». nextmedia.com. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  13. ↑ «賴昌星何以賴在加拿大這麼多年». chinareviewnews.com. 2011 թ․ հուլիսի 24. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 atv (2011 թ․ հուլիսի 22). «賴昌星以難民身份加拿大逃避罪責12年». atv. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  15. ↑ August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 60.
  16. ↑ 16,00 16,01 16,02 16,03 16,04 16,05 16,06 16,07 16,08 16,09 August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 156–158.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 69.
  18. ↑ «Xiamen Airport Development Co., Ltd». Xiac.com.cn. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 August, Oliver (2007 թ․ հուլիսի 1). «The most corrupt man in China». TIME. London. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  20. ↑ «廈門天安門借賴昌星招客». Apple Daily. 2007 թ․ հունվարի 23. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  21. ↑ 21,0 21,1 August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 152.
  22. ↑ August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 189.
  23. ↑ Beech, Hannah (2002 թ․ հոկտեմբերի 14). «Smuggler's Blues». TIME. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 24,4 24,5 24,6 August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 171 – 178.
  25. ↑ 25,0 25,1 «廈門市委原副書記劉豐». Big5.cri.cn. 2004 թ․ նոյեմբերի 15. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 23-ին.
  26. ↑ «遠華案要犯福建原副公安廳長莊如順改判死緩». Big5.huaxia.com. 2003 թ․ դեկտեմբերի 24. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  27. ↑ «新報網站». Hkdailynews.com.hk. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  28. ↑ «賴昌星遣返案所有法律程序結束». News.sina.com.hk. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  29. ↑ 29,0 29,1 «赖昌星称能接受遣返 承认偷税漏税». News.jxnews.com.cn. 2009 թ․ օգոստոսի 6. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  30. ↑ 30,0 30,1 30,2 30,3 30,4 30,5 Diane Francis, "Lawyers, lobbies corrupt meaning of refugee policy". Financial Post, March 17, 2001: D3.
  31. ↑ August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 186.
  32. ↑ «遠華案主嫌賴昌星 最快今遣大陸». Yahoo Taiwan. 2011 թ․ հուլիսի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  33. ↑ «Immigration Officer Dies Nine Days After Hong Kong Arson Attack». People's Daily. 2000 թ․ օգոստոսի 13. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  34. ↑ «12 Aug 2000 In Memory of Mr Leung Kam-kwong». CSB. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  35. ↑ «加政府被指非法逮捕賴昌星». BBC News. 2000 թ․ դեկտեմբերի 8.
  36. ↑ http://www.singtao.com/index_archive.asp?d_str=20060603&htmlpage=main&news=0603eo03.html
  37. ↑ «新生網». Xinsheng.net. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  38. ↑ http://news.sina.com.hk/cgi-bin/news/show_news.cgi?date=May 20, 2006&type=china&ct=china&id=1975157
  39. ↑ August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 203.
  40. ↑ August, Oliver. [2007] (2007) Inside the Red Mansion: On the trail of China's most wanted man. Houghton Mifflin company. 978-0-618-71498-8. kindle ebook pg 187.
  41. ↑ singtao.ca (2009 թ․ օգոստոսի 31). «賴昌星岳父母否認女兒獲贈財產 妻女前年返華 兄弟現已刑滿出獄». News.singtao.ca. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  42. ↑ «In Defence of Lai Changxing, by Pierre Lemieux». Pierrelemieux.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
  43. ↑ «Accused Chinese smuggler gets Canada work permit». Reuters. 2009 թ․ փետրվարի 5.
  44. ↑ South China morning post. Nov 29, 2000. Lack of transfer agreement leaves SAR in 'difficult situation'.
  45. ↑ «港媒︰江澤民病危 賴昌星成了中共內部權力斗爭的棋子». News.backchina.com. 2011 թ․ հուլիսի 13. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 17-ին.
  46. ↑ 強詞有理：很多高官睡不着 (չինարեն). Orientaldaily.on.cc. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 17-ին.
  47. ↑ 47,0 47,1 South China morning post. June 23, 2002. Canadian decision on fugitive welcomed.
  48. ↑ Sino-Canadian relations: ‘Strategic Partnership’ II, Wenran Jiang, TheStar.com, July 23, 2011
  49. ↑ 赖昌星被遣送回中国，中国政府表示欢迎 – Lai Changxing is repatriated back to China, the Chinese government is expressing content (bilingual), Thinking Chinese, July 23, 2011
  50. ↑ «赖昌星一审被判无期徒刑 走私273亿». Xinhua. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 24-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
  • A short film about the making of the book Inside the Red Mansion by Oliver August.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լայ_Չան_շին&oldid=9974061» էջից