Երազը կարմիր ապարանքում
«Երազը կարմիր ապարանքում» (չին.`|紅樓夢|红楼梦|hónglóumèng|հունլոումեն) — չինական չորս դասական վեպերից ամենամեծ ժողովրդականություն վայելող վեպը, որի առաջին 80 գլուխների հեղինակը Ցաո Սյուեցինն է. վեպի այդ մասը նա հրատարակել է իր մահից քիչ առաջ՝ 1763 թվականին, «Նոթեր քարի մասին » (չին՝.|石頭記|石头记|shítóu jì|Շիտոու ցզի) խորագրով։ Դրանից մոտավորապես երեսուն տարի անց՝ 1791 թվականին, հրատարակիչ և գրող Գաո Էն իր օգնականի հետ միասին հորինել և հրատարակել է ևս 40 գլուխ՝ ավարտի հասցնելով վեպի սյուժետային գծերը[2] և տալով ներկայիս վերնագիրը։ Վեպն ուսումնասիրողները մինչև օրս էլ վիճում են, թե որքանով է վեպի վերջին մասն արտացոլում Ցաոյի հեղինակային մտահղացումը։
«Երազը կարմիր ապարանքում» վեպը բազմապլան պատում է Ցզյա գերդաստանի երկու՝ Ժունգո և Նինգո ճյուղերի անկման մասին, և այդ խորապատկերի վրա, բացի գերդաստանի երեք սերունդների անդամներից, տարբեր դրվագներում հայտնվում են ավելի քան չորս հարյուր այլ կերպարներ՝ հարազատ-բարեկամներ, ընկերներ, ծանոթներ (հիմնականում՝ կանայք)... Կերպարների այդքան մեծ քանակություն ունենալով հանդերձ՝ այս վեպը, ի տարբերություն նախորդ չինական վեպերի, ունի նաև կուռ դիպաշար՝ սյուժետային հստակ գիծ և պիրկ կառուցվածք[3]։ Դա առաջին վեպն է, որտեղ հեղինակը հանգամանորեն արտացոլում է հերոսների հույզերն ու ապրումերը, նրանց տրամադրությունները, այդ տրամադրությունների փոփոխությունները[3][4]։ Վեպը կիսով չափ ինքնակենսագրական է. ինքնակենսագրական տարրերը ազատորեն միահյուսված են Ցզյա գերդաստանի վերելքի ու անկման մասին հիմնական պատումին[5]), ընդ որում՝ հորինվածքներն ու առօրյա իրադարձությունները հերթագայվում են գերբնական դեպքերի նկարագրություններով։ Այդ ծավալուն ստեղծագործության մեջ հոգեբանական բնութագրումներով պատկերված են 18-րդ դարի չինական ազնվականության բարքերը, կերտված են տիպական կերպարներ։ Կարմիր ապարանքը այն վայրն է, որտեղ չին մեծահարուստ ազնվական ընտանիքների աղջիկնր են ապրում։
Վեպը գրաքննության կողմից քանիցս արգելվել է Չինաստանում՝ անպատշաճ, անպարկեշտ բովանդակության պատճառով[3]։ Իսկ 1980 թվականին Չինաստանի գիտությունների ակադեմիայի համակարգում ստեղծվել է հատուկ մի ինստիտուտ, որի խնդիրն է հանգամանալի, մանրակրկիտ հետազոտման ենթարկել «Երազը կարմիր ապարանքում» վեպը։ Մինչև անգամ՝ մի առանձնահատուկ գիտական դիսցիպլին է ի հայտ եկել՝ «խունսյուե» 紅学 (պինյին՝ hóngxué), որը բառացի թարգմանությամբ նշանակում է կարմրաբանություն կամ կարմրագիտություն[6]։
Գրականություն խմբագրել
- Jacqueline Alézaïs, André d'Hormon, Li Tche-houa|titre=Le Rêve dans le pavillon rouge|sous-titre=Hong lou meng|titre original=紅樓夢|collection=Collection UNESCO d'œuvres représentatives. Série chinoise. Bibliothèque de la Pléiade|numéro dans collection=293|lien éditeur=Éditions Gallimard|éditeur=Gallimard - UNESCO|lieu=Paris|année=1981|mois=novembre|année première édition=1981|volume=I|titre volume=Récits I à LXII|pages totales=1792|format=ill., 105 x isbn=9782070110193|présentation en ligne=http://www.la-pleiade.fr/Catalogue/GALLIMARD/Bibliotheque-de-la-Pleiade/Le-Reve-dans-le-pavillon-rouge%7Cid=PléiadeI}}(չաշխատող հղում)
- Le Rêve dans le pavillon rouge|sous-titre=Hong lou meng|titre original=紅樓夢|collection=Collection UNESCO d'œuvres représentatives. Série chinoise. Bibliothèque de la Pléiade|numéro dans collection=294|lien éditeur=Éditions Gallimard|éditeur=Gallimard - UNESCO|lieu=Paris|année=1981|mois=novembre|année première édition=1981|volume=II|titre volume=Récits LXIII à CXX|pages totales=1696|format=ill., 105 x isbn=9782070110209|présentation en ligne=http://www.la-pleiade.fr/Catalogue/GALLIMARD/Bibliotheque-de-la-Pleiade/Le-Reve-dans-le-pavillon-rouge2%7Cid=PléiadeII}}(չաշխատող հղում)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Xueqin C. 紅樓夢, 石頭記 — 1792.
- ↑ David Hawkes, "Introduction," The Story of the Stone Volume I (Penguin Books, 1973), pp. 15–19.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 О. Л. Фишман. «Сон в красном тереме», История всемирной литературы. - Т. 5. - М., 1988. - стр. 593—599
- ↑ «CliffsNotes, About the Novel: Introduction». Cliffsnotes.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 16-ին.
- ↑ Jonathan D. Spence, Ts'ao Yin [Cao Yin] and the K'ang-Hsi Emperor: Bondservant and Master (New Haven,: Yale University Press, 1966) is a study of Cao's grandfather.
- ↑ Jonathan Spence, The Search for Modern China (New York: Norton, 1990), 106—110.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- El "Quijote" chino: artículo de la sección Babelia del diario El País. 6 de noviembre de 2010.
- Texto chino en Wikisource.
- Primer capítulo en chino, con traducción inglesa, en Wikisource.
- Texto inglés en Wikisource.
- Prefacio y primer capítulo en inglés.
- Texto completo Արխիվացված 2015-09-07 Wayback Machine en inglés.
- Texto inglés en el Proyecto Gutenberg. Vol. 1.
- Texto inglés en el Proyecto Gutenberg. Vol. 2.
- Texto inglés. Արխիվացված 2013-01-01 Wayback Machine
- Sobre el libro; en inglés.
- Sobre las ediciones del libro; en inglés.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Երազը կարմիր ապարանքում» հոդվածին։ |