Իվան Չեպարինով (բուլղար․՝ Иван Чепаринов, նոյեմբերի 26, 1986(1986-11-26), Ասենովգրադ), բուլղարացի շախմատի գրոսմայստեր։ Նա Բուլղարիայի քառակի չեմպիոն է (2004, 2005, 2012, 2018 թվականներ[3])։ Չեպարինովը ՖԻԴԵ-ի աշխարհի գավաթի խաղարկությանը մասնակցել է 2005, 2007, 2009, 2015 և 2017 թվականներին[4][5]։ 2017 թվականին նա Բուլղարիայից տեղափոխվել է ՖԻԴԵ, ապա՝ 2018 թվականին Վրաստան[6] և 2020 թվականին վերադարձել Բուլղարիա[7]։

Իվան Չեպարինով
բուլղար․՝ Иван Чепаринов
Պետություն(ներ) Բուլղարիա
Ծննդյան ամսաթիվնոյեմբերի 26, 1986(1986-11-26) (37 տարեկան)
ԾննդավայրԱսենովգրադ
Կոչումգրոսմայստեր[1] և միջազգային վարպետ
Ներկայիս վարկանիշ2638
ՖԻԴԵ համար2905540
365chessIvan_Cheparinov
Chesstempo համար37751
ICCF համար37751
Մասնակցել էՇախմատային օլիմպիադա 2002[2], Շախմատային օլիմպիադա 2004[2], Շախմատային օլիմպիադա 2006[2], Շախմատային օլիմպիադա 2008[2], Շախմատային օլիմպիադա 2010[2], Շախմատային օլիմպիադա 2012[2], Շախմատային օլիմպիադա 2014[2] և Շախմատային օլիմպիադա 2018
 Ivan Cheparinov Վիքիպահեստում

Վաղ կյանք խմբագրել

Նա շախմատ խաղալ սովորել է հինգ տարեկանում և արագ առաջադիմել՝ 2000 թվականին հաղթելով Բուլղարիայի պատանեկան առաջնությունում։

Տոպալովի մրցավկա խմբագրել

Մինչև 2007 թվականը նա առավելապես հայտնի էր որպես Շախմատի աշխարհի առաջնության նախկին չեմպիոն Վեսելին Տոպալովի մրցավկա։

Մրցաշարային հաջողություններ խմբագրել

2006 թվականի հոկտեմբերին Չեպարինովը 7/9 հաշվով հավասարվեց առաջին տեղին Հոխեվեյնի Essent Open-ում[8], ինչպես նաև 2007 թվականին Մորելիա օփենում առաջին տեղը գրավեց[9]։

Մալմյոյում կայացած Sigeman & Co-ի ավանդական հրավերքային մրցաշարում Իվան Չեպարինովը բացարձակ հաղթանակ տարավ 2007 թվականի ապրիլին[10]։ 2007 թվականին Դրեզդենում կայացած շախմատի Եվրոպայի անհատական ​​առաջնությունում նա վեց այլ մրցակիցների հետ զբաղեցրեց առաջին տեղը, սակայն Վլադիսլավ Տկաչովը հաղթեց թայբրեյքերում[11]։ 2008 թվականի հունվարին ՖԻԴԵ-ի վարկանիշային ցուցակում Չեպարինովն առաջին անգամ գնահատվել է 2700-ից բարձր, որը հաճախ դիտվում է որպես «էլիտար» խաղացողներին մյուս գրոսմայստերներից բաժանող գիծ։

2009 թվականի հունիսին և 2010 թվականի հունիսին նա հաղթեց Ռույ Լոպես Մասթերս հրավիրատոմսերի մրցաշարում՝ չորրորդ և վերջին 2010 թվականին՝ 2904 վարկանիշով[12]։ 2011 թվականի հունիսին նա Աթանաս Կոլևի հետ զբաղեցրել է 1-2-րդ տեղը շախմատի 3-րդ Albena Open միջազգային մրցաշարում[13]։ 2011 թվականի հոկտեմբերին նա զբաղեցրել է 3-15-րդ տեղը 15-րդ Կորսիկական ցիկլի բաց հատվածում[14]։

2012 թվականին Կոպենհագենում (Դանիա) կայացած Politiken Cup մրցաշարում Իվան Սոկոլովի և Ջոնի Հեկտորի հետ զբաղեցրել է 1-3-րդ տեղը՝ հաղթելով մրցաշարում թայբրեյքերով[15]։

Չեպարինովը 2014 թվականի Ջիբրալթարի շախմատային փառատոնի ուժեղ մրցաշարում գրավեց առաջին տեղը՝ հաղթելով փլեյ-օֆֆի թայ-բրեյքերում[16]։

Վերապատրաստման կարիերա խմբագրել

Չեպարինովը Killer Chess Training թիմի անդամ է 2020 թվականի նոյեմբերից[17]։ Նրա առաջին դասընթացը «Ինչ սովորեցի Տոփալովից» էր[18], իսկ շարունակությունը՝ «Գրավային զոհաբերությունը միջնադարում»[19]։

Ձեռքսեղմման վեճ խմբագրել

2008 թվականի Corus շախմատային մրցաշարի ժամանակ Չեպարինովի խաղը B խմբի ութերորդ տուրում Նայջել Շորթի դեմ առաջին քայլից հետո պարտված ճանաչվեց, քանի որ նա երկու անգամ հրաժարվեց սեղմել Նայջել Շորթի ձեռքը խաղի սկզբում[20]։ Այն բանից հետո, երբ Չեպարինովը հրաժարվեց սեղմել ձեռքերը, Շորթը տեղեկացրեց մրցավարին, որ նման դեպքերում կանոնները տույժ են պահանջում (Շորթը պնդում է, որ մրցավարը տեղյակ չէր այս կանոնից և պետք է հիշեցնել դրա մասին)[21]։ Չեպարինովի թիմը պնդում է, որ արբիտրը տեղյակ չի եղել այս կանոնից, քանի որ նման կանոն գոյություն չունի[22]։ Նույն մրցաշարում Տոպալով-Կրամնիկ խաղը սկսվեց առանց ձեռքսեղմման, թեև այս դեպքում ոչ մի խաղացող «չհրաժարվեց» ձեռքսեղմումից, քանի որ չառաջարկեց[23]։ ՖԻԴԵ-ի վարքագծի չափանիշները նշում են, որ «ցանկացած խաղացող, ով չի սեղմում մրցակցի ձեռքը... անմիջապես և վերջնականապես կպարտվի համապատասխան խաղում»[24][25]։

Չեպարինովի մերժման պատճառը, ըստ նրա և մենեջեր Սիլվիո Դանաիլովի կողմից ներկայացված բողոքի, այն էր, որ «որոշ ժամանակ առաջ իր հարցազրույցներից մեկում պարոն Շորթը լրջորեն վիրավորել էր իրեն և մեր թիմին»։ Նրանք նաև պնդում էին, որ մրցավարը Չեպարինովին ձեռք սեղմելու հնարավորություն չի տվել, այլ անմիջապես պարտված է հայտարարել։ Նրանց բողոքից հետո մրցաշարի բողոքարկման կոմիտեն, որը բաղկացած էր Վլադիմիր Կրամնիկից, Միխալ Կրասենկովից և Յուդիթ Պոլգարից, չեղյալ հայտարարեց խաղը կորցնելու որոշումը։ Կոմիտեն նաև որոշեց, որ Չեպարինովը պետք է ներողություն խնդրի Շորթից, որ խաղը պետք է կրկնվի հաջորդ օրը և այն սկսվի ձեռքսեղմումով[26]։ Շորթը կատաղած էր, բայց ի վերջո ընկերներն ու ընտանիքը համոզեցին նրան խաղալ[27]։ Շորթը գերազանց ոճով հաղթեց։ Ձեռքսեղմման միջադեպը տեսագրվել է տեսանյութով և տեղադրվել «Chessdom» YouTube-յան շախմատային կայքում, որտեղ այն դիտվել է ավելի քան 300,000 անգամ[28][29]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. FIDE Ratings and Statistics
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 OlimpBase
  3. «82nd Bulgarian Individual Chess Championship 2018 April 2018 Bulgaria - FIDE Chess Tournament report». ratings.fide.com. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 22-ին.
  4. «Top 100 Players October 2017 - Archive». FIDE.
  5. «Top 100 Players November 2017 - Archive». FIDE.
  6. «Transfers in 2018». FIDE.
  7. «Transfers in 2020». FIDE.
  8. «Essent Open 2006». FIDE. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 8-ին.
  9. «Morelia Open 2007». THE WEEK IN CHESS 642. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  10. «Sigeman & Co Chess Tournament 2007: Crosstable». www.sigeman-chess.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 3-ին.
  11. «EURO 2007: Tkachiev and Kosintseva win European Championship». Chessbase. 2007 թ․ ապրիլի 15. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 3-ին.
  12. «Cheparinov wins Ruy Lopez Masters with 2904 performance». ChessBase.com. 2010 թ․ հունիսի 20. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 20-ին.
  13. «3rd International chess tournament September 2011 Bulgaria». FIDE. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  14. «15th Corsican Circuit – final Anand vs Mamedyarov on Monday». ChessBase. 2011 թ․ հոկտեմբերի 31. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  15. «Chess News - Cheparinov wins the Politiken Cup 2012». ChessBase.com. 2012 թ․ օգոստոսի 14. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 30-ին.
  16. Ramirez, Alejandro (2014 թ․ փետրվարի 7). «Cheparinov surprise winner in Gibraltar». ChessBase. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 7-ին.
  17. «Killer Chess Training».
  18. «What I learned with Topalov». killerchesstraining.com.
  19. «Pawn Sacrifice in the Middlegame». killerchesstraining.com.
  20. «Corus Chess: News - Ivan Cheparinov forfeited over handshake». www.coruschess.com. 2008 թ․ հունվարի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 3-ին.
  21. «Corus 2008: reaction Short after winning by forfeit». YouTube. 2008 թ․ հունվարի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 26-ին.
  22. «Corus 2008: reaction Danailov after no-handshake incident». YouTube. 2008 թ․ հունվարի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 26-ին.
  23. «Corus 2008: R9: The Start of Topalov-Kramnik». YouTube. 2008 թ․ հունվարի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 26-ին.
  24. «Wijk R08: Cheparinov forfeits on handshake, appeals». Chessbase. 2008 թ․ հունվարի 21. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 3-ին.
  25. «Behavioural norms of players in chess events. PB decision». Word Chess Federation. 2007 թ․ հունիսի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 9-ին.
  26. «Corus Chess: News - Decision of the Appeals Committee in the dispute between GMs Ivan Cheparinov and Nigel Short». www.coruschess.com. 2008 թ․ հունվարի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 3-ին.
  27. «Short-Cheparinov handshake game ends 1-0». Chessbase. 2008 թ․ հունվարի 22. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 13-ին.
  28. «90 000+ views of the Shake hand gambit declined». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 26-ին.
  29. «Cheparinov refuses handshake (chessdom.com)». YouTube. 2008 թ․ հունվարի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 3-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել