Իվան Կլիմա

Իվան Կլիմա; չեխ․՝ Ivan Klíma
Ծննդյան անուն	չեխ․՝ Ivan Kauders
Ծնվել է	սեպտեմբերի 14, 1931[…] (92 տարեկան)
Ծննդավայր	Պրահա, Չեխոսլովակիա[…] կամ Բրատիսլավա, Չեխոսլովակիա
Մասնագիտություն	գրող, ակնարկագիր, դրամատուրգ, լրագրող, վիպասան, մանկավարժ, բանաստեղծ և հրապարակախոս
Լեզու	չեխերեն
Քաղաքացիություն	Չեխիա և Չեխոսլովակիա
Կրթություն	Պրահայի Կարլի համալսարան և Բարձրագույն տնտեսական դպրոց Պրահայում
Անդամակցություն	Českobratrská církev evangelická. Sbor (Vinohrady, Praha, Česko)?
Կուսակցություն	Չեխոսլովակիայի կոմունիստական կուսակցություն
Աշխատավայր	Միչիգանի համալսարան
Պարգևներ	Ֆրանց Կաֆկայի մրցանակ Magnesia Litera? Կառել Չապեկի մրցանակ Ferdinand Peroutka Award? և Պրահայի պատվավոր քաղաքացի
Ամուսին	Helena Klímová?
Զավակներ	Michal Klíma? և Hana Bergmannová Klímová?
Ազգականներ	Martin Klíma?
	Ivan Klíma Վիքիպահեստում

Իվան Կլիմա (չեխ.՝ Ivan Klíma, իսկական ազգանունը՝ Կուդերս (չեխ.՝ Kauders, սեպտեմբերի 14, 1931(1931-09-14)^[1]^[2]^[3]^[…], Պրահա, Չեխոսլովակիա^[4]^[5]^[6]^[…] և Բրատիսլավա, Չեխոսլովակիա^[5]), չեխ ժամանակակից արձակագիր, դրամատուրգ և հրապարակախոս, որի ստեղծագործությունները թարգմանված են գրեթե բոլոր հնարավոր լեզուներով՝ անգլերեն, գերմաներեն, ռուսերեն, հունարեն, նորվեգերեն, ճապոներեն, թուրքերեն և շատ այլ։

Կենսագրություն խմբագրել

Լինելով 10-ամյա երեխա՝ երեք ու կես տարի անցկացրել է հրեաների համար Տերեզին ֆաշիստական համակենտրոնացման ճամբարում^[11]։

Պատերազմից հետո ավարտել է գիմնազիան և Կարլովի համալսարանի արվեստի ֆակուլտետը։ Նրա դիպլոմային աշխատանքը նվիրված էր Կարել Չապեկի արվեստին։ Դարձել է լրագրող և համագործակցել «Ческе новины» թերթի հետ։

1956 թվականից «Кветы» թերթում աշխատել է որպես խմբագիր, 1959-1963 թվականներին Československý spisovatel (Չեխոսլովակյան գրող) հրատարակչությունում։ 1963—1969 թվականներին եղել է մշակութային-քաղաքական «Literární noviny» և «Literárních listů» ամսագրերի գլխավոր խմբագրի տեղակալ։

1953 թվականին ընդունվել է Չեխոսլովակիայի Կոմունիստական կուսակցության շարքերը^[12]։ 1960-ական թվականներին չեխ այլ մտավորականների հետ ակտիվ մասնակցություն է ունեցել Պրահայի գարնան կազմակերպման մեջ։ 1967 թվականին հեռացվել է կուսակցությունից։

1969 թվականին տեղափոխվել է ԱՄՆ, որտեղ աշխատել է Միչիգանի համալսարանում որպես հրավիրված դասախոս։ Հայրենիք է վերադարձել 1970 թվականին։

1990-ական թվականների կեսերին Իվան Կլիման դարձել է չեխական ՊԵՆ ակումբի նախագահի տեղակալ։

Ստեղծագործության ընդհանուր բնութագիր խմբագրել

Իվան Կլիման չեխ հոգեբանական արձակի հեղինակ ստեղծողներից է։ Ճանաչում ձեռք է բերել որպես այլախոհ գրող, որի ստեղծագործությունները 1967 թվականից մինչև 1989 թվականի «Թավշե հեղափոխություն» չէր կարող հայտնվել պաշտոնական չեխական մամուլում։ Իվան Կլիմայի գործերը տպվում էին սամիզդատ (տնայնագործական տպագրությամբ) և ընթերցողից ընթերցող էին փոխանցվում։ Նա մեծ ճանաչում ուներ չեխ տարագիրների շրջանում։

Արձակ ստեղծագործությունների, փիլիսոփայական վեպերի, դրամաների, պատմվածքների, ակնարկների, էսսեների, մանկական գրքերի հեղինակ է։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Հույս անունով նավը. երկու պատմվածք (1970)
Milostné léto (1979)
Ma veselá jitra (1985)
Moje první lásky (1985)
My Merry Mornings: Stories from Prague (1985)
Սեր և աղբ (Láska a smetí) (1986)
Իմ առաջին սերերը (1986)
Soudce z milosti (1986)
Ամառային ընդհարում (1987)
Milenci na jednu noc (1988)
Իմ առաջին սերերը (1988)
Už se blíží meče: Eseje, Fejetony, Rozhovory (1990)
Ministr a anděl (1990)
Rozhovor v Praze (1990)
Moje zlatá řemesla (1990)
Hry: Hra o dvou dějstvích (1991)
Դատավորը դատին (1991)
Իմ ոսկե զբաղմունքները (1992)
Ostrov mrtvých králů (1992)
Čekání na tmu, čekání na světlo (1993)
Սպասելով մթին, սպասելով լույսին (1994)
Պրահայի ոգին և այլ էսսեներ (1994)
Իմ ոսկե զբաղմունքները (1994)
Milostné rozhovory (1995)
Սպասելով մթին, սպասելով լույսի (1995)
Jak daleko je slunce (1995)
Պրահայի ոգին և այլ էսսեներ (1995)
Čekání na tmu, čekání na světlo (1996)
Poslední stupeň důvěrnosti (1996)
Առավելագույն մտերմություն (1997)
Loď jménem Naděje (1998)
Երբ ես եկա տուն (1998)
Kruh nepřátel českého jazyka: Fejetony (1998)
O chlapci, který se nestal číslem (1998)
Հերյուրանք և պատմություններ (1998)
Մի գիշերվա սիրահարները (1999)
Ոչ սրբերը կամ հրեշտակները (Ani svatí, ani andělé) (1999)
Անվտանգության և անապահովության միջև (2000)
Velký věk chce mít též velké mordy (2001)
Premiér a anděl (2003)
Moje šílené století («Իմ խելագար դարը») (2009)

Մրցանակներ խմբագրել

2002 թվականին պարգևատրվել է Ֆրանց Կաֆկայի մրցանակով։
2010 թվականին պարգևատվել է Magnesia Litera մրցանակով գիտական գրականության ոլորտում։
2002 թվականին պարգևատրվել է «Մատուցած ծառայությունների համար» առաջին կարգի մեդալով։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 filmportal.de — 2005.
↑ ^3,0 ^3,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Czech National Authority Database
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 Evidence zájmových osob StB
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ Evidence zájmových osob StB
↑ Klíma I. Moje šílené století — Academia, 2009. — P. 155. — 536 p. — ISBN 978-80-200-1697-3
↑ Klíma I. Moje šílené století — Academia, 2009. — P. 100. — 536 p. — ISBN 978-80-200-1697-3
↑ Dictionary of Czech literature after 1945 (չեխերեն) — Ústav pro českou literaturu AV ČR.
↑ «Ivan Klíma» (Czech)։ Academia։ Արխիվացված է օրիգինալից 2017-08-03-ին։ Վերցված է փետրվարի 27, 2010
↑ Dudek Petr (հուլիսի 8, 2009)։ «Spisovatel Ivan Klíma na šílené století připraven nebyl. Teď už je»։ Mladá fronta DNES (Czech)։ Czech Republic։ Վերցված է փետրվարի 27, 2010

Արտաքին հղումներ խմբագրել

	Իվան Կլիմա Վիքիպահեստում

Spisovatel Ivan Klíma převzal Cenu Karla Čapka, tomu i poděkoval (Lidové noviny) (չեխ.)

[_e8dc91a01818d5a5-1] 1,0 ^1,1 Encyclopædia Britannica

[_f9d15820253a1b8b-2] 2,0 ^2,1 filmportal.de — 2005.

[_dd793ffd83fe6d17-3] 3,0 ^3,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_a4ffc598347c7ae5-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Czech National Authority Database

[_2b5b168f9c855cdc-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 Evidence zájmových osob StB

[_5ea070414a57107f-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_4e8dd7c56e3e559d-7] Evidence zájmových osob StB

[_7902bcfe43dd7d19-8] Klíma I. Moje šílené století — Academia, 2009. — P. 155. — 536 p. — ISBN 978-80-200-1697-3

[_267a6dbee50f527f-9] Klíma I. Moje šílené století — Academia, 2009. — P. 100. — 536 p. — ISBN 978-80-200-1697-3

[_0942e8f5ffa9b8ef-10] Dictionary of Czech literature after 1945 (չեխերեն) — Ústav pro českou literaturu AV ČR.

[Academia-11] «Ivan Klíma» (Czech)։ Academia։ Արխիվացված է օրիգինալից 2017-08-03-ին։ Վերցված է փետրվարի 27, 2010

[12] Dudek Petr (հուլիսի 8, 2009)։ «Spisovatel Ivan Klíma na šílené století připraven nebyl. Teď už je»։ Mladá fronta DNES (Czech)։ Czech Republic։ Վերցված է փետրվարի 27, 2010

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]