Իզաբելլա Պորտուգալացի
Իզաբելլա Պորտուգալացի (պորտ.՝ Isabel de Portugal), հոկտեմբերի 24, 1503[1][2], Լիսաբոն, Պորտուգալիա[3] - մայիսի 1, 1539, Տոլեդո, Իսպանիա[3]), Սրբազան Հռոմեական կայսրության կայսրուհի, կայսր Կառլոս V-ի կինը։
| Իզաբելլա Պորտուգալացի պորտ.՝ Isabel de Portugal | |
| |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ |
|---|---|
| Ծննդյան օր | հոկտեմբերի 24, 1503[1][2] |
| Ծննդավայր | Լիսաբոն, Պորտուգալիա[3] |
| Վախճանի օր | մայիսի 1, 1539 (35 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Տոլեդո, Իսպանիա[3] |
| Թաղված | էլ-Էսկորիալ արքունի եկեղեցի |
| Դինաստիա | Ավիսների հարստություն |
| Քաղաքացիություն |  Հաբսբուրգյան Իսպանիա և .svg){kind=small} Պորտուգալիայի թագավորություն
|
| Ի ծնե անուն | պորտ.՝ Isabel de Avis |
| Հայր | Մանուել I[1] |
| Մայր | Մարիա Արագոնեցի (պորտուգալիայի թագուհի)[1] |
| Ամուսին | Կառլոս V կայսր[1] |
| Զավակներ | Ֆիլիպ II Հաբսբուրգ[1], Մարիա Իսպանացի[1], Խուանա Ավստրիացի[4] և Infante Fernando of Austria?[4] |
| Ինքնագիր | 
|
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է Լիսաբոնում 1503 թվականի հոկտեմբերի 24-ին։ Պորտուգալիայի թագավոր Մանուել I-ի և նրա երկրորդ կնոջ՝ Մարիա Արագոնացու, դուստրը։ 1525 թվականի նոյեմբերի 1-ին Սևիլյաում ամուսնացավ իր զարմիկի՝ Կառլոս V-ի[5] հետ։ Նա ընտրեց իր կնոջը քաղաքական դրդապատճառներով, քանի որ Իզաբելլան ուներ հսկայական օժիտ՝ միլիոն դուկատ, և նրա իսպանացի հպատակները չէին հանդուրժի թագուհուն հեռվից, բայց միշտ նրան քնքուշ սիրով էր վերաբերվում։
Եղել է Իսպանիայի ռեգենտ 1528-1533 և 1535-1538 թվականներին՝ ամուսնու բացակայության ժամանակ[5]։ Իզաբելլան մահացավ 1539 թվականի մայիսի 1-ին՝ 35 տարեկանում, այն բանից հետո, երբ նրա յոթերորդ հղիությունն ավարտվեց մեռելածնությամբ[6]։
Երեխաներ խմբագրել
- Ֆիլիպ II (մայիսի 21, 1527 - սեպտեմբերի 13, 1598), Իսպանիայի թագավոր
- Մարիա (հունիսի 21, 1528 - փետրվարի 26, 1603), 1548 թվականից կայսր Մաքսիմիլիան II-ի կինը
- Ֆերդինանդ (նոյեմբերի 22, 1529 - հուլիսի 13, 1530)
- մահացած որդի (29 հունիսի, 1534)
- Խուանա (հունիսի 26, 1535 - սեպտեմբերի 7, 1573), 1552 թվականից, Պորտուգալիայի ինֆանտ Խուան Մանուելի կինը
- Խուան (հոկտեմբերի 19, 1537 - մարտի 20, 1538)
- մահացած որդի (ապրիլի 21, 1539)
| Անուն | Դիմանկար | Կյանքի տևողությունը | Նշումներ |
|---|---|---|---|
| Ֆիլիպ II Իսպանացի | 
|
1527 թվականի մայիսի 21 -
1598 թվականի սեպտեմբերի 13 |
Միակ ողջ մնացած որդին՝ իր հոր ժառանգորդը իսպանական գահին։
Լինելով Պորտուգալիայի Մանուել I-ի թոռը՝ Ֆիլիպը հավակնում էր պորտուգալական գահին 1580 թվականին կարդինալ-արքա Հենրիի մահից հետո՝ ստեղծելով Իբերիական միությունը։ |
| Մարիա | 
|
1528 թվականի հունիսի 21 -
1603 թվականի փետրվարի 26 |
Ամուսնացել է իր զարմիկի՝ Սրբազան Հռոմեական կայսրության կայսր Մաքսիմիլիան II-ի հետ |
| Ֆերդինանդ | .svg)
|
1529 թվականի նոյեմբերի 22 -
1530 թվականի հուլիսի 13 |
Մահացել է մանուկ հասակում |
| Որդի |
|
1534 թվականի հունիսի 29 | Մեռելածին |
| Ջոաննա | 
|
1535 թվականի հունիսի 26 -
1573 թվականի սեպտեմբերի 7 |
Ամուսնացել է իր զարմիկի՝ Ժոաո Մանուելի՝ Պորտուգալիայի արքայազնի հետ |
| Խուան |
|
1537 թվականի հոկտեմբերի 19 -
1538 թվականի մարտի 20 |
Մահացել է մանուկ հասակում |
| Որդի |
|
1539 թվականի ապրիլի 21 | Մեռելածին |
Մշակույթում խմբագրել
- Իտալական «Նավարայի թագուհին» ֆիլմում դերը կատարել է իտալուհի Կլարա Կալամայը, 1942 թվական
- Թուրքական «Հոյակապ դարը» հեռուստասերիալում արքայադստեր դերը կատարել է Մակբուլե Մեյզինօղլուն
- Իսպանական «Կառլոս, թագավոր և կայսր» հեռուստասերիալում Իզաբելլա Պորտուգալացու դերը կատարել է Բլանկա Սուարեսը
Նախնիներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Kindred Britain
- ↑ 2,0 2,1 Diccionario biográfico español (իսպ.) — Real Academia de la Historia, 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #11938888X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 4,0 4,1 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ 5,0 5,1 Дороти Гис МакГиган III. Мир Карла V // Габсбурги / Пер. И. Власовой.
- ↑ Geoffrey Parker (2014), Imprudent King: A New Life of Philip II, New Haven and London: Yale University Press, p. 12. ISBN 9780300196535
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իզաբելլա Պորտուգալացի» հոդվածին։ |