Վիքիպեդիա

Թրամփ-Զելենսկի հակասություն

Քաղաքական սկանդալ ԱՄՆ-ում ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի և Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկու միջև 2019 թվականի սեպտեմբերին տեղի ունեցած հեռախոսազրույցի կապակցությամբ, կապված նախագահ Թրամփի՝ իր դիրքը չարաշահելու մեղադրանքների հետ՝ 2020 թվականի առաջիկա նախագահական ընտրություններում հիմնական պոտենցիալ ընդդիմախոսի՝ Ջո Բայդենի, որն ԱՄՆ-ի նախկին փոխնախագահն Է, դեմ վարկաբեկիչ նյութեր ստանալու նպատակով[1]։ Ամերիկյան մամուլը սկանդալին տվել է «Ուկրաինագեյթ» անվանումը[2]։

ԱՄՆ նախագահ Թրամփը (աջից) և Ուկրաինայի նախագահ Զելենսկին (ձախից)։

Ինչպես հայտնի է դարձել, 2019 թվականի մայիսից մինչև օգոստոս ընկած ժամանակահատվածում ԱՄՆ-ի նախագահ Դոնալդ Թրամփը և նրա անձնական փաստաբան Ռուդի Ջուլիանին ճնշում են գործադրել Ուկրաինայի նորընտիր նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկու վրա՝ փորձելով համոզել նրան վերսկսել Ջո Բայդենի որդու՝ Հանթեր Բայդենի գործունեության հետաքննությունը[1][3][4][5][6]։ Հուլիսի 25-ին Թրամփի և Զելենսկու միջև հեռախոսազրույց է տեղի ունեցել, որի ընթացքում Թրամփն անձամբ է խնդրել Զելենսկուն աջակցել Բայդենների ընտանիքի կոռուպցիոն կապերի հետաքննությանը և ստացված արդյունքները փոխանցել իր ներկայացուցիչներին։

Ուկրաինայի իշխանությունների վրա գործադրվող ճնշումը հայտնի է դարձել ԱՄՆ-ի հետախուզական համայնքի անանուն աշխատակցի շնորհիվ, որն այս տեղեկատվությունը հասանելի է դարձրել։ Սպիտակ տունը փորձել է թաքցնել այդ փաստը Կոնգրեսից[7], թեև գործող օրենսդրության համաձայն՝ զեկույցը պետք է ուղարկվեր Ներկայացուցիչների պալատի և Սենատի հետախուզության կոմիտեներ։

Իմանալով, որ Սպիտակ տունը փորձում է Կոնգրեսից թաքցնել այս տեղեկատվությունը, Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսին հեռուստատեսային ելույթում հայտարարել Է ԱՄՆ-ի 45-րդ նախագահ Դոնալդ Թրամփի պաշտոնազրկման պաշտոնական հետաքննության մեկնարկի մասին[8]։ Նույն օրը Սենատը ևս բանաձև է ընդունել՝ պահանջելով իրազեկիչի զեկույցը անհապաղ փոխանցել Սենատի հետախուզության կոմիտեին[9][10]։ Օգոստոսի 12-ին թվագրված զեկուցագիրը Կոնգրեսի հետախուզության կոմիտեներին է փոխանցվել միայն սեպտեմբերի 25-ին[11]։

Նախապատմություն

խմբագրել

Ամերիկա-ուկրաինական հարաբերությունները Պորոշենկոյի օրոք

խմբագրել

Բայդենի գործը

խմբագրել

ԱՄՆ-ն աջակցել է Ուկրաինայի ընդդիմությանը, որը իշխանության է եկել 2014 թվականի փետրվարին, և Ղրիմի իրադարձությունների ընթացքում կանգնել Է Ուկրաինայի կողքին[12][13]։ Մարտի 12-13-ը Ուկրաինայի կառավարության ղեկավար Արսենի Յացենյուկը մեկնել է ԱՄՆ, որտեղ բանակցություններ է վարել Բարաք Օբամայի հետ[14]։

Օբամայի վարչակազմում Ուկրաինայի հետ հարաբերությունները համակարգել է ԱՄՆ փոխնախագահ Ջո Բայդենը[15]։ Մասնավորապես, 2014 թվականի ապրիլի 22-ին Կիև կատարած իր այցի ընթացքում նա կոչ է արել Ուկրաինայի իշխանություններին «... նվազեցնել իր կախվածությունը Ռուսաստանից բնական գազի մատակարարման հարցում»[16] և առաջարկել է ԱՄՆ-ի տեխնիկական աջակցությունը Ուկրաինայում բնական գազի արդյունահանումն ավելացնելու համար[17]։

2014 թվականի ապրիլին Բայդենի որդին՝ Հանթերը, ընդգրկվել է ուկրաինական «Burisma Holdings» էներգետիկ ընկերության տնօրենների խորհրդում, որն Ուկրաինայում բնական գազի խոշորագույն ոչ պետական արտադրողն է[18][19][20][21]։ Իր ծառայությունների համար նա ամսական ստանում էր մինչև 50 հազար դոլար[22]։

Burisma ընկերության սեփականատեր Նիկոլայ Զլոչևսկու նկատմամբ դեռևս 2012 թվականին՝ նախագահ Յանուկովիչի օրոք, Ուկրաինայի գլխավոր դատախազությունը հետաքննություն է սկսել փողերի լվացման, հարկերի վճարումից խուսափելու և կոռուպցիայի մեղադրանքների կապակցությամբ։

Մեծ Բրիտանիայում 2014 թվականին անցկացված հետաքննության ընթացքում բրիտանական իշխանությունները սառեցրել են Չարոչվացու ակտիվները Մեծ Բրիտանիայում[23], սակայն հետաքննությունը փակվել է ապացույցների բացակայության պատճառով։

2015 թվականին Վիկտոր Շոկինը, որը նշանակվել է Ուկրաինայի նոր գլխավոր դատախազ, շարունակել է ժառանգաբար իրեն հասած հետաքննությունը։

Օբամայի վարչակազմում, սակայն, հայտարարել են իրենց մտահոգության մասին, որ Շոկինը բավարար չափով պայքարում է Ուկրաինայում կոռուպցիայի դեմ, պաշտպանում է քաղաքական վերնախավին, ինչը «խոչընդոտում է կոռուպցիայի դեմ պայքարին ուղղված ջանքերին»[22][24]։

Շոկինի խոսքով՝ ԱՄՆ-ի վարչակազմը սկսել է խոչընդոտել Burisma Holdings-ի նկատմամբ նրա հետաքննությանը։ Սկզբում 2015 թվականի ամռանը Ուկրաինայում ԱՄՆ դեսպան Ջեֆրի Փայեթն ակնարկել էր, որ հետաքննությունը պետք է անցկացվի «սպիտակ ձեռնոցներով» (դատախազը դա մեկնաբանել էր որպես ոչինչ չանելու հրահանգ)։ Այնուհետև 2016 թվականի գարնանը փոխնախագահ Ջո Բայդենը, իր խոսքով, Պորոշենկոյից պահանջել էր անհապաղ հեռացնել Շոկինին[25], հակառակ դեպքում Ուկրաինան 1 միլիարդ դոլարի փոխառություն չի ստանա[26]։ Շոկինն ուղարկվել է թոշակի և[27] ավելի ուշ հայտնել այն վարկածը, որ նրա հրաժարականի պատճառը եղել է Burisma-ի հնարավոր չարաշահումների հետաքննությունը[28][29]։

Շոկինի հետնորդ Յուրի Լուցենկոն՝ այն ժամանակվա նախագահ Պորոշենկոյի կումը, գործը փոխանցել է ԱՄՆ-ի աջակցությամբ ստեղծված Ուկրաինայի Ազգային հակակոռուպցիոն բյուրոյին, որտեղ գործն աստիճանաբար կոծկվել է[21]։ Մեկ տարի անց Լուցենկոն հայտարարել է, որ բոլոր դատավարությունները և Չարոչևսկու դեմ առաջադրված մեղադրանքներն «ամբողջովին փակել են»[30]։ 2019 թվականի մայիսին Լուցենկոն հայտարարել էր, որ Բայդենի կողմից ոչ իրավաչափ գործողությունների ոչ մի ապացույց չի հայտնաբերվել, բայց Լուցենկոն ինքը,նրա խոսքով, իբր պատրաստվում էր ԱՄՆ-ի գլխավոր դատախազ Ուիլյամ Բարրին տեղեկատվություն տրամադրել Burisma-ի տնօրենների խորհրդի անդամներին վճարումների մասին, որպեսզի ամերիկյան իշխանությունները կարողանան ստուգել՝ արդյոք Հանթեր Բայդենն այդ վճարումները ներառել է իր հարկային հայտարարագրում[31]։

Ինչպես նշում են ամերիկյան ԶԼՄ-ները, ոչ մի ապացույց չկա, որ Ջո Բայդենի գործողություններն Ուկրաինայի նկատմամբ նպատակ են ունեցել պաշտպանել Burisma ընկերությունը, որի տնօրենների խորհրդի կազմում եղել է նրա որդին, թեև և Թրամփը, և նրա անձնական փաստաբան Ջուլիանին նման ենթադրություններ են անում[32][33]։

Պոլ Մանաֆորտի գործը

խմբագրել

2016 թվականի օգոստոսին՝ ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններից երկուսուկես ամիս առաջ, քաղաքական տեխնոլոգ Փոլ Մանաֆորթը՝ Դոնալդ Թրամփի նախընտրական շտաբի ղեկավարը, հայտարարել էր իր պաշտոնաթողության մասին։ Կիևում մեկնաբանների մեծ մասն այդ հրաժարականը կապել է Ուկրաինայի Ռեգիոնների կուսակցության այսպես կոչված սև հաշվապահության շուրջ Մեդիա-սկանդալի հետ։ Ազգային հակակոռուպցիոն բյուրոն, որը ստեղծվել է Օբամայի վարչակազմի աջակցությամբ, համացանցում զետեղել է Ռեգիոնների կուսակցության ինչ-որ տեղեկագրերի սքանավորված պատճենները, որոնցում պատկերված է Փոլ Մանաֆորտի անունը։ Ուկրաինայի Ազգային հակակոռուպցիոն բյուրոյի տվյալներով՝ այն ուղղակի ապացույցներ չուներ, որ Մանաֆորտը գումար է ստացել ՔՊ-ից, սակայն նրա անունը հիշատակվել է 2007 թվականից մինչև 2012 թվականն ընկած ժամանակահատվածում առնվազն 22 անգամ, իսկ ստացված միջոցների ընդհանուր գումարը գերազանցել է 12,7 միլիոն դոլարը։ Ինքը՝ Մանաֆորթը, հերքել է որևէ վճարումների ստացումը, սակայն ստիպված է եղել լքել իր պաշտոնը։ Կոմպրոմատի հրապարակմանը մեղսակից են եղել ԲՊԿ-ի պատգամավոր Սերգեյ Լեշչենկոն, որը համագործակցել է «Ուկրաինսկայա պրավդա» պարբերականի հետ, որն աջակցություն է ստանում ԱՄՆ-ի դեսպանատնից[34]։ Լեշչենկոյի վարկաբեկող նյութերը ստացել Է Ուկրաինայի անվտանգության ծառայության ղեկավարի առաջին տեղակալ Վիկտոր Տրեպակից։ ԱՄՆ-ի դեսպան Ջեֆրի Փայեթը, նրա առաջին տեղակալ Ջորջ Քենթը և Փայեթին փոխարինած Մարի Յովանովիչը, որն ինքը չի մասնակցել կոմպրոմատի փոխանցմանը, բայց տեղյակ է եղել այդ մասին և չի տեղեկացրել իր ղեկավարությանը[21]։

Ուկրաինայի քաղաքական էլիտաները, որոնք վաղուց և սերտորեն համագործակցել են Բարաք Օբամայի վարչակազմի հետ և անհանգստանում են իրենց գոյատևման համար, 2016 թվականի ընտրություններում բացահայտ կերպով անցել են Հիլարի Քլինթոնի կողմը և կարծում էին, որ նման վարկանիշով Թրամփի հաղթանակն անհնար կլինի[21]։ Թրամփը, սակայն, հաղթել է, և դեռ Պորոշենկոյի օրոք։ 2018 թվականի դեկտեմբերին, Կիևի շրջանային վարչական դատարանը անօրինական է ճանաչել պատգամավոր Լեշչենկոյի և Նաբու Սայտնիկի գործողությունները, որոնք Մանաֆորտի դեմ կոմպրոմատ են հրապարակել։ Դատարանը խոստովանել է, «որ դա հանգեցրել է 2016 թվականի ԱՄՆ-ի ընտրական գործընթացների միջամտության և վնաս է հասցրել Ուկրաինայի շահերին»[21]։

Առաջին շփումները Վոլոդիմիր Զելենսկու ներկայացուցիչների հետ

խմբագրել

Ուկրաինայի նախագահական ընտրություններում Վոլոդիմիր Զելենսկիի հաղթանակից հետո Թրամփի անձնական փաստաբան Ռուդի Ջուլիանին ակտիվություն է ծավալել ՝ նպատակ ունենալով համոզել ուկրաինական նոր իշխանություններին, որ անհրաժեշտ է հետաքննություն անցկացնել Burisma-ի նկատմամբ, ինչպես նաև ստուգել, թե արդյոք խախտումներ չեն եղել Ուկրաինայում Փոլ Մանաֆորտի գործունեության հետաքննության մեջ։ Նա պնդում էր, որ նման հետաքննությունները օգտակար կլինեն իր պաշտպանյալի՝ Դոնալդ Թրամփի համար, և որ Թրամփը լիովին աջակցում է Ջուլիանիի ջանքերին այդ կապակցությամբ[35]։ Ջուլիանին հայտարարել է, որ ինքը հինգ ուկրաինացի պաշտոնյաների ցուցմունքներ ունի այն մասին, որ 2016 թվականի հունվարին Օբամայի վարչակազմից ցուցում են ստացել «ցեխ շպրտել Թրամփի և Մանաֆորտի վրա»[36]։

Մայիսի 10-ին Ջուլիանին, սակայն, չեղարկել Է պլանավորված ուղևորությունն Ուկրաինա, որտեղ նա մտադիր էր համոզել Զելենսկիի ընտրված նախագահին հետաքննություն անցկացնել Հանթեր Բայդենի նկատմամբ, ինչպես նաև պարզել, թե՞ արդյոք ԱՄՆ-ի Դեմոկրատական կուսակցության ներկայացուցիչները համաձայնության չեն եկել Ուկրաինայի նախկին իշխանությունների հետ՝ Պոլ Մանաֆորտի հետ առնչություն ունեցող տեղեկատվությունը բացահայտելու նպատակով[37][38]։

Ջուլիանին հայտարարել է, որ հրաժարվել Է Կիևում Զելենսկու հետ հանդիպելու պլաններից նրա խոսքով՝ ինքը մտավախություն ունի, որ Զելենսկին «տառացիորեն շրջապատված կլինի ԱՄՆ-ի նախագահի թշնամիներով»։ «Fox News»-ին տված հարցազրույցում Ջուլիանին ասել է. «ելնելով այն բանից, որ ես լսեցի այս երեկո երկու շատ հուսալի մարդկանցից, նախագահ Զելենսկին շրջապատված է այն մարդկանցով, ովքեր նախագահ Թրամփի թշնամիներն են և մարդիկ, ովքեր, առնվազն, մի դեպքում, ակնհայտորեն կոռումպացված են»[26][39][40][41]։

Մայիսի 15-ին ուկրաինական «Ինտեր» հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում Ռուդոլֆ Ջուլիանին հայտարարել է, որ Վոլոդիմիր Զելենսկին շրջապատված է այն մարդկանցով, որոնք դեմ են արտահայտվել Դոնալդ Թրամփի՝ ԱՄՆ-ի նախագահ ընտրվելուն։ Ջուլիանիի խոսքով՝ Զելենսկու որոշ հանգուցային խորհրդականներ ԱՄՆ-ի նախագահի նկատմամբ անազնիվ վերաբերմունքի պատմություն ունեն, մասնավորապես, նրանցից մեկն անօրինական կերպով աջակցել Է Հիլարի Քլինթոնի նախընտրական արշավին (նկատի ուներ Սերգեյ Լեշչենկոն, որի միջոցով ԶԼՄ-ներում հայտնվել են Փոլ Մանաֆորտի վրա վարկաբեկող նյութեր[21])։ Ջուլիանին կարծում է, որ մարդիկ, որոնց մասին նա խոսում է, տրամադրված են հետագայում էլ խնդիրներ ստեղծել Թրամփի համար։ Ջուլիանիի կարծիքով՝ Զելենսկուն անհրաժեշտ է կազմակերպել դավադրության հետաքննություն, որին մասնակցել են ուկրաինացի պաշտոնյաներ, ԱՄՆ-ի Դեմոկրատական կուսակցության անդամներ և հեռացնել իրենց այն մերձավորներին, ովքեր մասնակցել են Թրամփի արշավին «վնաս հասցրած տեղեկատվության կոռուպցիոն փոխանակմանը»։ Հարցին, թե ով է սպառնալիք ներկայացնում Ուկրաինայի առաջնորդի համար, Ջուլիանին պատասխանել է. «ես խոսում եմ նրանց մասին, ովքեր կապված են Իգոր Կոլոմոյսկու և Գենադի Բոգոլյուբովի հետ»[42]։

Մայիսի 20-ին Պետդեպարտամենտը Կիևից հետ է կանչել դեսպան Մարի Յովանովիչին՝ նրա եռամյա դիվանագիտական ժամկետի ավարտից առնվազն երեք ամիս առաջ։ Պետդեպարտամենտում և Սպիտակ տանը նրա հրաժարականը չեն մեկնաբանել։ Ինչպես հոկտեմբերի 3-ին հայտնել է «The Wall Street Journal» թերթը, Յովանովիչը հետ է կանչվել այն բանից հետո, երբ Թրամփին բողոքել են, որ նա խոչընդոտում է Կիևում Ջո Բայդենի և նրա որդու՝ Հանթերի նկատմամբ հետաքննություն անցկացնելու փորձերին։ Բացի այդ, Յովանովիչը, իբր, անհեթեթ է արտահայտվել հենց Թրամփի մասին[43]։ Ռուդոլֆ Ջուլիանին պնդել է, որ հրաժարականի պատճառը եղել է Յովանովիչի մասնակցությունը 2016 թվականի ամերիկյան ընտրություններին[21]։

Օգոստոսին հայտնի էր դարձել Ջուլիանիի և Զելենսկու օգնական Անդրեյ Երմակի միջև բանակցությունների մասին։ Ըստ «The New York Times»-ի, կողմերը քննարկել են երկու հետաքննություն, Դոնալդ Թրամփի համար հետաքրքրություն ներկայացնող՝ 2016 թվականի ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրությունների ժամանակ ուկրաինացի պաշտոնյաների փորձերը հետաքննելու և Ուկրաինայում նախկին փոխնախագահ Ջո Բայդենի գործունեությունը հետաքննելու և այն վճարումները, որոնք նրա որդին ստացել Է ուկրաինական Burisma ընկերությունից[44][45]։

Օգոստոսի 29-ին հայտնի է դարձել, որ ԱՄՆ-ի նախագահ Դոնալդ Թրամփը կարգադրել է ստուգել Ուկրաինային ռազմական օգնության ծախսերը, որպեսզի համոզվի, որ փողը լավագույնս ծախսվում է ԱՄՆ-ի շահերի տեսանկյունից (այդ կարգադրությունը տրվել է դեռևս հուլիսի 18-ին՝ նախքան Թրամփի և Զելենսկու զրույցը[46])։ 2019 թվականին այդ նպատակների համար հատկացված 250 միլիոն դոլարի գումարը ժամանակավորապես սառեցվել է[47]։

Արդյունքում, սակայն, ԱՄՆ նախագահի վարչակազմը որոշում է կայացրել ապաշրջափակել 250 միլիոն դոլարը, որը հատկացվում է Ուկրաինայի ռազմական կարիքների համար[48][49]։ ԱՄՆ-ում Ուկրաինայի դեսպանատանը ողջունել են այդ որոշումը և պարզաբանել, որ խոսքը Պենտագոնի բյուջեից 250 միլիոն դոլարի մասին է անվտանգության բնագավառում «Ուկրաինային օգնության նախաձեռնություն» ծրագրի շրջանակներում, պետդեպարտամենտի 2019 թվականի բյուջեից 115 միլիոն դոլարի «միջազգային ռազմական ֆինանսավորում» ծրագրի շրջանակներում, ինչպես նաև նույն ծրագրից 26,5 մլն դոլարի մասին՝ 2018 թվականի բյուջեից ընդամենը 391,5 միլիոն դոլար[50]։ Ընդ որում, Թրամփը Եվրոպայի երկրներին կոչ է արել ավելի շատ գումար հատկացնել Ուկրաինային աջակցելու համար և նախազգուշացրել է, որ Վաշինգտոնը կարող է դադարեցնել գումարի հատկացումը, եթե Եվրոպայի երկրները չբարձրացնեն իրենց ծախսերը[51]։

Ինչպես հոկտեմբերի 3-ին պնդում էր The New York Times թերթը, 2019 թվականի օգոստոսին երկու ամերիկացի բարձրաստիճան դիվանագետներ՝ Եվրամիությունում ԱՄՆ-ի դեսպան Գորդոն Սոնդլանդը և Ուկրաինայի հարցով ԱՄՆ-ի նախկին հատուկ ներկայացուցիչ Կուրտ Վոլքերը, հայտարարության նախագիծ էին պատրաստել Վոլոդիմիր Զելենսկիի համար՝ Burisma ընկերության նկատմամբ հետաքննություն անցկացնելու Ուկրաինայի հանձնառության մասին։ Նախագծի վրա աշխատանքը սկսվել է հուլիսի 25-ին կայացած Զելենսկու և Թրամփի հեռախոսազրույցից մի քանի շաբաթ անց։ Այդ մասին իմացել Է Թրամփի անձնական փաստաբան Ռուդոլֆ Ջուլիանին, ինչպես նաև Երմակը՝ Զելենսկու օգնականը։ Ընդ որում, պարզ չէ, արդյոք ինքը՝ Ուկրաինայի նախագահը ծանոթացել է նախագծին թե ոչ։ Նախագծում նաև խոսք է եղել 2016 թվականին ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններին Ուկրաինայի ենթադրյալ միջամտության հետաքննության մասին՝ հօգուտ Դեմոկրատական կուսակցությունից թեկնածու Հիլարի Քլինթոնի[52]։

Հեռախոսազրույց Թրամփի և Զելենսկու միջև

խմբագրել
 
2019 թվականի հուլիսի 25-ին կայացած հեռախոսազրույցի ժամանակ Թրամփը խնդրել է Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկուն հետաքննել Հանթեր Բայդենի հետ կապված հարցերը:

Թրամփի հուլիսյան զանգից մի քանի օր առաջ Ջուլիանին հեռախոսով զրուցել է Զելենսկիի օգնական Անդրեյ Երմակի հետ Բայդենի նկատմամբ հետաքննության, ինչպես նաեւ Սպիտակ տանը Կանաչների և Թրամփի միջև ենթադրյալ հանդիպման մասին[53]։

Սերգեյ Լեշչենկոյի խոսքով ՝ Թրամփը պատրաստ էր հեռախոսով խոսել Զելենսկու հետ միայն այն պայմանով, որ նրանք կքննարկեն Բայդենի ընտանիքի գործունեության հետաքննության հնարավորությունը[54]։

Ինչպես սեպտեմբերի 30-ին հայտնել Է The Wall Street Journal թերթը, հուլիսի 25-ին Թրամփի և Զելենսկու հեռախոսազրույցին մասնակցել է նաև ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն[55]։

Թրամփի զանգից մի քանի օր անց Ջուլիանին Մադրիդում հանդիպել է Էրմակի հետ։ Սեպտեմբերի 23-ին Ջուլիանին հայտարարել էր, որ Պետդեպարտամենտը իրեն հանձնարարել է բանակցել Երմակի հետ[56]։ Պետդեպարտամենտը, սակայն, օգոստոսի 22-ին հայտարարել էր, որ ուկրաինական հարցերով ԱՄՆ-ի հատուկ ներկայացուցիչ Կուրտ Վոլքերը կազմակերպել է այդ հանդիպումը, սակայն Ջուլիանին գործել է որպես Թրամփի փաստաբան[57][58], թեև Պետդեպարտամենտին տեղեկացրել է կայացած հանդիպման մասին։

Կիևում ԱՄՆ դեսպանատան ներկայացուցիչները բազմիցս անհանգստություն են հայտնել Ջուլիանիի հանդիպումների կապակցությամբ[38]։ Ջուլիանին հայտարարել է, որ Երմակին ասել է. «ձեր երկիրը պարտական է մեզ և ձեր երկրին՝ պարզելու թե իրականում ինչ է տեղի ունեցել»։ Սեպտեմբերի 19-ին հեռուստատեսությամբ հայտնվելով՝ Ջուլիանին սկզբում հերքել է, որ ուկրաինացի պաշտոնյաներին խնդրել է հետաքննել Ջո Բայդենի գործը, սակայն մի քանի րոպե անց հայտարարել է. «Իհարկե, ես դա արել եմ»[59][60][61]։

Սեպտեմբերի 25-ին Սպիտակ տունը հրապարակել Է Թրամփի և Զելենսկու միջև հուլիսի 25-ին կայացած հեռախոսազրույցի գաղտնազերծված հուշագիրը[62][63][64]։ Զրույցի ընթացքում Թրամփը պնդել է իր քաղաքական մրցակիցների, այդ թվում Ջո Բայդենի դեմ հետաքննության մասին։ Թրամփը նաև իր անձնական փաստաբան Ռուդի Ջուլիանիին է ներկայացրել, թեև Ջուլիանին ԱՄՆ-ի կառավարությունում պաշտոնական պաշտոն չի զբաղեցնում[65]։ Թրամփը երեք անգամ հայտարարել է, որ գլխավոր դատախազ Ուիլյամ Բարրին և Ջուլիանին կխնդրի զանգահարել Զելենսկիին և հավելել է. «այնպես որ, այն ամենը, ինչ դուք կարող եք անել գլխավոր դատախազի հետ, օգտակար կլինի»։ Ի պատասխան Զելենսկին ասել է, որ Ուկրաինայի գլխավոր դատախազի պաշտոնի իր թեկնածուն «կքննարկի իրավիճակը, մասնավորապես, այն ընկերությունը, որը դուք հիշատակել եք»։ Այն բանից հետո, երբ Զելենսկին տվել է այդ խոստումը, Թրամփն առաջարկել է Սպիտակ տանը հանդիպել Կանաչների հետ։ Զրույցի ընթացքում Թրամփը նաև հավանություն է տվել այն ենթադրությանը, որ փոստային սերվերը, որից օգտվել Է Հիլարի Քլինթոնը, գտնվում է Ուկրաինայում։ Նա քննադատել Է ԱՄՆ-ի եվրոպական դաշնակիցներին այն բանի համար, որ նրանք բավարար օգնություն չեն ցուցաբերում Ուկրաինային[66][67]։

Թրամփի հետ հուլիսի 25-ին կայացած զրույցի ընթացքում Զելենսկին շնորհակալություն է հայտնել Թրամփին «պաշտպանության ոլորտում ԱՄՆ-ի մեծ աջակցության համար»։ Թրամփը Զելենսկիին խնդրել է «մեզ լավություն անել» կիբեռանվտանգության ոլորտում ամերիկյան ընկերության՝ CrowdStrike-ի հարցով, որը հետաքննել է կիբեռգրոհները 2015 և 2016 թվականներին դեմոկրատական կուսակցության ազգային կոմիտեի դեմ[65]։

Թրամփն ինքը հրապարակված հեռախոսազրույցի հուշագրության մեջ չի օգտագործել «ռազմական օգնություն» բառերը[68], սակայն սեպտեմբերի 20-ին Ջուլիանիի Թվիթերյան գրառումը, հավանաբար, հաստատում է այն ենթադրությունը, որ կապ կա ռազմական օգնության դադարեցման և  հետաքննության միջև, որը նա և Թրամփը ցանկանում էին անցկացնել Ուկրաինայում[69][70]։ Ջուլիանին գրել է. «Իրականությունն այն է, որ Միացյալ Նահանգների նախագահը, ով էլ որ նա լինի, լիակատար իրավունք ունի ասելու մեկ այլ երկրի նախագահին, որ դուք ավելի լավ է զսպեք կոռուպցիան ձեր երկրում»[71]։

Իմպիչմենտի ընթացակարգ

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Դոնալդ Թրամփի իմպիչմենտ
 
Սպիտակ տան կողմից 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին թողարկված Թրամփի և Զելենսկու զանգի մասին հուշագիրը։

Սեպտեմբերի 24-ին Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսին նախաձեռնել է հետաքննություն, որը կհետևի նախագահ Թրամփի իմպիչմենտի ընթացակարգին։ Փելոսին Թրամփին մեղադրել է իր երդումը դավաճանելու, ԱՄՆ ազգային անվտանգության և երկրում ընտրությունների ազնվության մեջ[8]։

Նախագահը սկսված հետաքննությունը անվանել է «վհուկների որս»[8]։

Նենսի Փելոսին հայտարարել է, որ Ներկայացուցիչների պալատը վերահսկող դեմոկրատները լի են օպերատիվ գործելու և մինչև տարեվերջ աշխատանքն ավարտելու վճռականությամբ[58]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 «Trump pressed Ukrainian leader to investigate Biden's son, according to people familiar with the matter». Washington Post.
  2. ↑ Отправленная в отставку по требованию Трампа посол выступила в конгрессе
  3. ↑ Volz, Alan Cullison, Rebecca Ballhaus and Dustin. «Trump Repeatedly Pressed Ukraine President to Investigate Biden's Son». Wall Street Journal.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  4. ↑ Barnes, Julian E. (2019 թ․ սեպտեմբերի 20). «Trump Pressed Ukraine's Leader on Inquiry Into Biden's Son». New York Times.
  5. ↑ Lemire, Jonathan (2019 թ․ սեպտեմբերի 21). «Trump, in call, urged Ukraine to investigate Biden's son».
  6. ↑ Vogel, Kenneth P. (2019 թ․ մայիսի 9). «Rudy Giuliani Plans Ukraine Trip to Push for Inquiries That Could Help Trump». New York Times.
  7. ↑ Bowden, John (2019 թ․ սեպտեմբերի 21). «Timeline: The Trump whistleblower complaint». The Hill. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 «House Speaker Nancy Pelosi announces formal impeachment inquiry of Trump, says his actions were a 'betrayal of national security'». The Washington Post. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  9. ↑ «S.Res.325 - A resolution expressing the sense of the Senate that the whistleblower complaint received on August 12, 2019, by the Inspector General of the Intelligence Community should be transmitted immediately to the Select Committee on Intelligence of the Senate and the Permanent Select Committee on Intelligence of the House of Representatives». Congress.gov.
  10. ↑ Cloakroom, Senate (2019 թ․ սեպտեմբերի 24). «Adopted by Unanimous Consent: S.Res.325 - Transmission of Whistleblower Complaint: Expressing the sense of the Senate that the whistleblower complaint received on 8/12/19, by the IG of the Intelligence Community should be transmitted immediately to Intelligence Committee».
  11. ↑ «DNI to provide Congress with whistleblower complaint — live updates». www.cbsnews.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  12. ↑ Press Briefing by Press Secretary Jay Carney, 3/18/2014
  13. ↑ One Year Later — Russia’s Occupation of Crimea Արխիվացված 2015-09-12 Wayback Machine
  14. ↑ Обама заявляет о неприемлемости крымского референдума
  15. ↑ Braun, Stephen (2019 թ․ սեպտեմբերի 23). «The story behind Biden's son, Ukraine and Trump's claims». Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  16. ↑ Higgins, Andrew (2014 թ․ ապրիլի 22). «Biden Offers Strong Support to Ukraine and Issues a Sharp Rebuke to Russia». The New York Times. New York City: New York Times Company.
  17. ↑ Wilson, Scott (2014 թ․ մայիսի 14). «Biden arrives in Ukraine to show U.S. support as crisis with Russia continues». The Washington Post. Washington DC: Nash Holdings LLC.
  18. ↑ «Vice President Joe Biden's son joins Ukraine gas company». BBC News. London, England: BBC. 2014 թ․ մայիսի 14.
  19. ↑ Vogel, Kenneth P. (2019 թ․ մայիսի 1). «Biden Faces Conflict of Interest Questions That Are Being Promoted by Trump and Allies». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն).
  20. ↑ «Trump's Ukraine call, a whistleblower and the Bidens: What we know, what we don't». PolitiFact. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 21,5 21,6 Киевское досье. Украинские политики подставили Трампа на выборах //Лента. Ру, 8 июня 2019
  22. ↑ 22,0 22,1 Vogel, Kenneth P. (2019 թ․ սեպտեմբերի 22). «Trump, Biden and Ukraine: Sorting Out the Accusations». The New York Times. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  23. ↑ Entous, Adam (2019 թ․ հուլիսի 1). «Will Hunter Biden Jeopardize His Father's Campaign?» (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  24. ↑ Cullison, Alan (2019 թ․ սեպտեմբերի 22). «Biden's Anticorruption Effort in Ukraine Overlapped With Son's Work in Country». Wall Street Journal. «Messrs. Trump and Giuliani have suggested that Joe Biden pushed for the firing of Ukraine's general prosecutor, Viktor Shokin, in March 2016 to stop an investigation into Burisma. In Ukraine, government officials and anticorruption advocates say that is a misrepresentation... Mr. Shokin had dragged his feet into those investigations, Western diplomats said, and effectively squashed one in London by failing to cooperate with U.K. authorities... In a speech in 2015, the U.S. ambassador to Ukraine, Otto Pyatt, called the Ukrainian prosecutor "an obstacle" to anticorruption efforts»
  25. ↑ Brooke Singman. Ex-Ukraine prosecutor said he was told to back off probe of Biden-linked firm, files show // Фокс ньюс, 2 октября 2019 года.(անգլ.)
  26. ↑ 26,0 26,1 Личный адвокат Трампа заявил о поездке в Киев для встречи с Зеленским // РБК, 10.05.2019
  27. ↑ Kramer, Andrew E. (2016 թ․ մարտի 29). «Ukraine Ousts Viktor Shokin, Top Prosecutor, and Political Stability Hangs in the Balance». New York Times.
  28. ↑ Voytko, Lisette. «Here's What Happened With The Bidens And Ukraine». Forbes. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  29. ↑ Baker, Stephanie (2019 թ․ մայիսի 7). «Timeline in Ukraine Probe Casts Doubt on Giuliani's Biden Claim». Bloomberg. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  30. ↑ Генпрокуратура Украины пересмотрит дела по Burisma, в которой работал сын Байдена // Коммерсантъ, 04.10.2019
  31. ↑ Daryna Krasnolutska, Kateryna Choursina, and Stephanie Baker (2019 թ․ մայիսի 16). «Ukraine Prosecutor Says No Evidence of Wrongdoing by Bidens». Bloomberg News. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  32. ↑ Vogel, Kenneth P. (2019 թ․ մայիսի 1). «Biden Faces Conflict of Interest Questions That Are Being Promoted by Trump and Allies». New York Times.
  33. ↑ Louis Jacobson (2019 թ․ մայիսի 7). «Fact-checking Joe Biden, Hunter Biden, and Ukraine». PolitiFact.
  34. ↑ «Почему ушел Манафорт и что это значит для кампании Трампа // Strana.ua, 19.08.2016». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.
  35. ↑ Vogel, Kenneth P. (2019 թ․ մայիսի 9). «Rudy Giuliani Plans Ukraine Trip to Push for Inquiries That Could Help Trump». The New York Times. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  36. ↑ Mangan, Dan (2019 թ․ սեպտեմբերի 20). «Trump urged Ukraine president eight times during call to investigate Joe Biden's son, report says». CNBC.
  37. ↑ Vogel, Kenneth P. (2019 թ․ մայիսի 11). «Rudy Giuliani Cancels His Trip to Ukraine, Blaming Democrats' 'Spin'». New York Times.
  38. ↑ 38,0 38,1 «How Trump and Giuliani pressured Ukraine to investigate the president's rivals». Washington Post. 2019 թ․ սեպտեմբերի 20.
  39. ↑ Адвокат Трампа отменил поездку в Киев из-за «врагов президента США» // Коммерсантъ, 11.05.2019
  40. ↑ WP: Зеленский не хочет быть втянутым во внутриполитический конфликт США // Коммерсантъ, 12.05.2019
  41. ↑ Личный адвокат Трампа назвал среди врагов президента США украинского нардепа Лещенко // Интерфакс-Украина, 11.05.2019
  42. ↑ Адвокат Трампа рассказал о его врагах в окружении Зеленского // Lenta.ru, 15.05.2019
  43. ↑ СМИ: Трамп отозвал посла США на Украине из-за её попыток помешать расследованию против Байдена // Коммерсантъ, 04.10.2019
  44. ↑ СМИ: Джулиани встречался с человеком Зеленского и копал под Байдена // Украинская правда, 22.08.2019
  45. ↑ «Trump Repeatedly Pressed Ukraine President to Investigate Biden's Son». The Wall Street Journal. 2019 թ․ սեպտեմբերի 20. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  46. ↑ Karoun Demirjian, Josh Dawsey, Ellen Nakashima & Carol D. Leonnig (2019 թ․ սեպտեմբերի 23). «Trump ordered hold on military aid days before calling Ukrainian president, officials say».{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  47. ↑ СМИ: Трамп распорядился проверить расходы на военную помощь Украине // Коммерсантъ, 29.08.2019
  48. ↑ «Trump administration reinstates military aid for Ukraine». 2019 թ․ սեպտեմբերի 12.
  49. ↑ Pettypiece, Shannon (2019 թ․ սեպտեմբերի 23). «Trump suggests he tied Ukraine funding to corruption, cites Biden allegations». NBC News.
  50. ↑ Владимира Зеленского ждут в Нью-Йорке. Встреча президентов Украины и США должна состояться в рамках Генассамблеи ООН // «Коммерсантъ» от 19.09.2019
  51. ↑ Трамп не исключил дальнейшую блокировку финансирования Украины
  52. ↑ СМИ: дипломаты США готовили заявление для Зеленского по делу Burisma // Коммерсантъ, 04.10.2019
  53. ↑ Vogel, Kenneth P. (2019 թ․ սեպտեմբերի 20). «Behind the Whistle-Blower Case, a Long-Held Trump Grudge Toward Ukraine». New York Times.
  54. ↑ Reevell, Patrick (2019 թ․ սեպտեմբերի 25). «Ukrainians understood Biden probe was condition for Trump-Zelenskiy phone call: Ukrainian adviser». ABC News. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  55. ↑ СМИ узнали об участии Помпео в разговоре Трампа с Зеленским // Коммерсантъ, 01.10.2019
  56. ↑ «Rudy Giuliani blabs to Fox News' Sean Hannity his Ukraine talks were ordered by the State Department». theweek.com. 2019 թ․ սեպտեմբերի 24.
  57. ↑ Vogel, Kenneth P. (2019 թ․ օգոստոսի 22). «The @StateDept, which facilitated @RudyGiuliani's communications with the Ukrainian gov't (during which he urged an investigation of @JoeBiden), says Giuliani "acts in a personal capacity as a lawyer for President TRUMP. He does not speak on behalf of the US Government."».
  58. ↑ 58,0 58,1 Курт Волкер выпал в отставку. Увольнение спецпредставителя США по Украине создало новую неопределённость в Вашингтоне, Москве и Киеве // Газета «Коммерсантъ» № 177 от 30.09.2019
  59. ↑ Karni, Annie (2019 թ․ սեպտեմբերի 20). «Giuliani Revels in Another Cable Dust-up Defending Trump». New York Times.
  60. ↑ Vogel, Kenneth P. (2019 թ․ օգոստոսի 21). «Giuliani Renews Push for Ukraine to Investigate Trump's Political Opponents». New York Times.
  61. ↑ Plinkington, Ed, Ukraine furore confirms Giuliani as Trump’s most off-kilter advocate, The Guardian, September 21, 2019
  62. ↑ Michael D. Shear & Maggie Haberman, 'Do Us a Favor': Calls Shows Trump’s Interest in Using U.S. Power for His Gain, New York Times (September 25, 2019).
  63. ↑ Devlin Barrett, Matt Zapotosky, Carol D. Leonnig and Josh Dawsey (2019 թ․ սեպտեմբերի 25). «Transcript of Trump's call with Ukrainian president shows him offering U.S. assistance for Biden investigation».{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  64. ↑ Hohmann, James. «The Daily 202: The Ukraine transcript is full of fresh fodder for Democrats who want to impeach Trump». The Washington Post. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  65. ↑ 65,0 65,1 «Factbox: Six new pieces of information in memo on Trump's Ukraine call». 2019 թ․ սեպտեմբերի 25.
  66. ↑ Jennifer Hansler, Trump’s comments on former Ukraine ambassador raise further questions, CNN (September 25, 2019).
  67. ↑ Amy MacKinnon & Robbie Gramer, Trump Blasts Own Ambassador in Call With Ukrainian President, Foreign Policy (September 25, 2019).
  68. ↑ Pappas, Alex (2019 թ․ սեպտեմբերի 25). «Ukraine call transcript shows Trump sought Biden probe, asked about DNC server – but made no mention of US aid». Fox News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  69. ↑ Rupar, Aaron (2019 թ․ սեպտեմբերի 20). «Rudy Giuliani's viral CNN meltdown over Trump and Ukraine, briefly explained». Vox. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  70. ↑ Riley-Smith, Ben (2019 թ․ սեպտեմբերի 20). «Whistleblower complaint may have been sparked by Donald Trump asking Ukrainians for dirt on Biden». The Telegraph (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  71. ↑ Collinson, Stephen (2019 թ․ սեպտեմբերի 12). «New revelations deepen scandal over Trump whistleblower complaint». CNN.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թրամփ-Զելենսկի_հակասություն&oldid=9414548» էջից