Վիքիպեդիա

Թոմաս Ադես

Թոմաս Ադես ( նաև Ադես անգլ.՝ Thomas Adès, մարտի 1, 1971(1971-03-01)[1][2][3][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[4]), բրիտանացի կոմպոզիտոր, դաշնակահար, դիրիժոր։

Թոմաս Ադես
Բնօրինակ անունանգլ.՝ Thomas Adès
Ծնվել էմարտի 1, 1971(1971-03-01)[1][2][3][…] (53 տարեկան)
Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[4]
Երկիր Միացյալ Թագավորություն[5]
Ժանրերօպերա
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր, դաշնակահար, դիրիժոր և երաժշտության ուսուցիչ
Գործիքներդաշնամուր
ԱշխատավայրԵրաժշտության թագավորական ակադեմիա
ԼեյբլԳերմանական գրամոֆոն և EMI
ԿրթությունԳիլդհոլի երաժշտության և թատրոնի դպրոց[6], Թագավորական քոլեջ, Քեմբրիջ[6], Համալսարանի քոլեջի դպրոց[6] և Սուրբ Ջոնի քոլեջ[6]
Պարգևներ
Կայքthomasades.com
 Thomas Adès Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Սովորել է Գիլդհոլի երաժշտության և թատրոնի դպրոցում Փոլ Բերկովիցայի (անգլ.՝ Paul Berkowitz, դաշնամուր) և Ռոբերտ Սեքստոնի (կոմպոզիցիա) մոտ, ապա ավարտել է Քեմբրիջի արքայական քոլեջը (1992, գերազանց), որտեղ սովորել է Ալեքսանդր Գյորի և Ռոբինա Հոլլոուեյի մոտ։

1993֊1995 թվականներին եղել է Հալլե նվագախմբի կոմպոզիտոր, իսկ 1998֊2000 թվականներին՝ Բիրմինգմի ժամանակակից երաժշտության կամերային նվագախմբի երաժշտական առաջին ղեկավար։ 1999֊2008 թվականներին եղել է Ալդբորոյի փառատոնի գեղարվեստական ղեկավար, 2000 թվականից՝ Օխայում անցկացվող կալիֆորնիական երաժշտական ամենամյա փառատոնի կոմպոզիտոր։

Եղել է Թագավորական երաժշտական ակադեմիայի (Լոնդոն) կոմպոզիցիայի պրոֆեսոր։

Եղել է դիրիժոր ինչպես իր սեփական, այնպես էլ այլ կոմպոզիտորների ստեղծագործությունների ժամանակ[9]։ Հանդես է եկել BBC֊ի նվագախմբի, Նյու Յորքի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի, «Լոնդոնի Սիմֆոնիետա» կամերային նվագախմբի և բազմաթիվ հայտնի նվագախմբերի հետ։

Նաև հանդես է գալիս որպես դաշնակահար, իսկ սոլո սկավառակը թողարկվել է EMI ստուդիայի կողմից։

Անձնական կյանք խմբագրել

Ադոսը ամուսնացած է իսրայելացի վիդեոդիզայներ և ռեժիսոր Թալ Ռոզների հետ (ծն. 1978) 2006 թվականին քաղաքացիական ամուսնություն է գրանցել[10]։

Ստեղծագործություն խմբագրել

1990 թվականին թողարկել է «Էլիոթյան հինգ լանդշաֆտ» առաջին ստեղծագործությունը գրված սոպրանոյի և դաշնամուրի համար։

Նրա օպերաները բեմադրվել են բազմաթիվ օպերային թատրոններում, այդ թվում նաև Մետրոպոլիտեն օպերայում[9] ։ 2007 թվականին Ադեսի ստեղծագործությունները ներկայացվել են Լոնդոնի Բարբիկան կենտրոնում, Հելսինկի փառատոնի ընթացքում և ֆրանսիական ռադիոյում։

Ընտրված գործեր խմբագրել

Վոկալային գործեր խմբագրել

  • Օմար Խայամի, Թենեսի Ուիլյամսի, Ֆիլիպ Լարկինի և ուրիշների ստեղծագործությունների հիման վրա,
  • Մեցցո-սոպրանոյի, երգչախմբի և «Ամերիկա» նվագախմբի համար պիես (1999),
  • «Բրամս» պիեսը բարիտոնի և նվագախմբի համար (2001),

Օպերաներ խմբագրել

  • «Դիմափոշի քսիր նրա դեմքին» (անգլ. Powder Her Face, 1995, լիբրետոն՝ Ֆիլիպ Հենշերի )
  • «Մրրիկ» (2004, Շեքսպիրի դրամայի հիման վրա)
  • «The Exterminating Angel» (2016, Նախատեսված է ցուցադրել 2017 թվականին)[11],

Կամերային երաժշտություն խմբագրել

  • Կամերային սիմֆոնիա (1993)
  • «Կենդանի խաղալիքներ» կոնցերտը կամերային նվագախմբի համար (1993),
  • «Արկադիանա»լարային քառյակ (1998),
  • Կվինտետ դաշնամուրի համար (2005)

Կոնցերտներ խմբագրել

  • «Քայլեր շրջանագծի շուրջ» ջութակի կոնցերտ (2005),
  • «Յոթ օրում» դանամուրի և երգչախմբի համար գրված կոնցերտը (2008),

Սիմֆոնիկ ստեղծագործություններ խմբագրել

  • «Asyla» երգչախմբի համար (1997, ստեղծագործությունը առաջին անգամ կատարվել է Բիրմինգհեմի երգչախմբի կողմից, Սայմոն Ռետլի ղեկավարությամբ),
  • «Polaris» երգչախմբի համար (2011, կատարվել է «Նոր համաշխարհային սիմֆոնիա» երգչախմբի կողմից, Մայքլ Թիլսոն Թոմասի ղեկավարությամբ)[12]։

Սկավառակագրություն խմբագրել

Թոմաս Ադեսի ելույթների և ստեղծագործությունների ձայնագրությունները կատարել են Warner Classics[13], EMI Classics, Avie Records և այլ ընկերությունները[14]։

Կարծիքներ խմբագրել

Ըստ երաժշտական քննադատ Բ. Ֆիլանովսկու՝ Ադեսը պատկանում է «ժամանակակից այն հազվադեպ հրաշամանուկ-կոմպոզիտորների թվին, ովքեր մեծանալով դարձել են լուրջ մասնագետներ», քանի որ «արդեն 18 տարեկանում հասցրել էին գրել հիանալի ստեղծագործություններ՝ շարունակելով փոխվել և զարգանալ»[15]։

  Բրիտանական բեմի հրաշամանուկի իր կարգավիճակը նա զարգացրեց՝ դառնալով ժամանակակից դասական երաժշտության ամենահեղինակավոր կերպարներից մեկը։
- (The New Yorker Magazine)[16]
  

Մրցանակներ և անվանակոչություններ խմբագրել

  • 2֊րդ տեղ դաշնակահարների շրջանում «BBC երիտասարդ երաժիշտ» անվանակարգում,
  • Կոմպոզիտորների միջազգային տրիբունայի մրցանակ (Փարիզ, 1994 թ.) մինչև 30 տարեկան կոմպոզիտորների անվանակարգում «Կենդանի խաղալիքներ»-ի (անգլ. Living Toys)֊ համար[17],
  • Թագավորական ֆիլհարմոնիկ ընկերության մրցանակ (1997), «խոշոր արտադրանք» անվանակարգում, «Ապաստարան» պիեսի համար[18],
  • Լինքոլն կենտրոնի Կամերային երաժշտության ընկերության Elise L. Stoeger մրցանակ, «Արկադիանա»֊ի համար,
  • Զատկի փառատոնի մրցանակ (Զալցբուրգ, 1999),
  • Էռնստ ֆոն Սիմենսի մրցանակ (1999)[19],
  • Գրավմայերի մրցանակ (2000) «Ապաստարան» պիեսի համար,
  • Հինդեմիթի մրցանակ (2001)
  • Էսսեքսի համալսարանի պատվավոր դոկտոր (2004),
  • Թագավորական ֆիլհարմոնիկ ընկերության մրցանակ (2005 թ.) - «Փոթորիկ»֊ի համար
  • Classical BRIT Awards (2010) ՝ Տարվա կոմպոզիտոր անվանակարգում
  • Գրեմմիի մրցանակ (2014) «Մրրիկ» օպերայի համար (Մետրոպոլիտեն֊ օպերա, Դիրիժոր՝ Թ․ Ադես․ Deutsche Grammophon)[20][21]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 Discogs — 2000.
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #129843970 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ http://www.nytimes.com/2007/11/21/arts/music/21ades.html
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Who's who (բրիտ․ անգլ.) — (untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
  7. ↑ http://www.evs-musikstiftung.ch/en/prize/prize/archive/composers-prize-winners.html
  8. ↑ https://www.chambermusicsociety.org/about/commissioning/stoeger-prize/
  9. ↑ 9,0 9,1 Анатольев Х. От Люлли до Адеса, отдавая должное Мендельсону и Стравинскому (рус.). Кстати (31 октября 2013). Проверено 3 апреля 2014.
  10. ↑ «Thomas Adès» (անգլերեն). Gay for Today. 2011 թ․ մարտի 1. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 4-ին.
  11. ↑ Анонс на официальном сайте театра Ковент-Гарден Արխիվացված 2019-05-16 Wayback Machine.
  12. ↑ «Thomas Adès : Works» (անգլերեն). Faber Music Limited. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 4-ին.
  13. ↑ «Thomas Adès : Albums» (անգլերեն). Warner Classics. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 4-ին.
  14. ↑ «Thomas Adès : Discography» (անգլերեն). Faber Music Limited. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 4-ին.
  15. ↑ Филановский Б. (2009 թ․ մարտի 13). «Вундеркиндергартен» (ռուսերեն). OpenSpace.ru. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 3-ին.
  16. ↑ Цит. по: EMI Classics, 2000
  17. ↑ «1994 IRC (41st session)». IRC Results over the past years (անգլերեն). International Music Council. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 4-ին.
  18. ↑ «Large-Scale Composition: Past Winners» (անգլերեն). RPS Music Awards. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 4-ին.
  19. ↑ «Förderpreisträger Archiv» (գերմաներեն). Ernst von Siemens Musikstiftung. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 4-ին.
  20. ↑ «56th Annual Grammy Awards Winners & Nominees» (անգլերեն). Grammy. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 3-ին.
  21. ↑ Барабанов Б., Ходнев С. (2014 թ․ հունվարի 28). «Люди выбрали роботов : Прошла 56-я церемония вручения Grammy» (ռուսերեն). Коммерсант (газета). Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 3-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Cao H. Thomas Adès le voyageur: Devenir compositeur, être musicien. — Paris: MF, 2007.
  • Шапинская Е. Н. «Сны Просперо, рассказанные языком современной музыки: фантасмагория Томаса Адеса на тему „Бури“ Уильяма Шекспира» // «Культура культуры». 2014. Т. 3. № 3 (3).
  • Fox, Daniel. 2014. "Multiple Time-scales in Adès’s Rings" in Perspectives of New Music v.52, no.1.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաս Ադես» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թոմաս_Ադես&oldid=9722714» էջից