Վիքիպեդիա

Թերեզա Մեյ

Թերեզա Մերի Մեյ (անգլ.՝ Theresa Mary May, в девичестве Брэйзье (Brasier); հոկտեմբերի 1, 1956(1956-10-01)[3][5][6][…], Իստբորն, Իսթբորն, Արևելյան Սասեքս, Արևելյան Սասիքս, Միացյալ Թագավորություն[7]), բրիտանացի քաղաքական գործիչ, 1997 թվականի մայիսի 1-ից Համայնքների պալատի անդամ է։

Թերեզա Մեյ
անգլ.՝ Theresa May
 
Կուսակցություն՝ Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն[2]
Կրթություն՝ Ուիթլի Փարկ դպրոց[3] և Սանկտ Հյուի քոլեջ (1977)[3][4]
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ
Դավանանք Անգլիկան եկեղեցի
Ծննդյան օր հոկտեմբերի 1, 1956(1956-10-01)[3][5][6][…] (67 տարեկան)
Ծննդավայր Իստբորն, Իսթբորն, Արևելյան Սասեքս, Արևելյան Սասիքս, Միացյալ Թագավորություն[7]
Քաղաքացիություն  Միացյալ Թագավորություն[8][9][10]
Ի ծնե անուն անգլ.՝ Theresa Mary Brasier[1]
Հայր Հյուբեր Բրեյսեր[11]
Մայր Զեյդի Մերի Բրեյսեր[12]
Ամուսին Ֆիլիպ Մեյ[13][14][15]
 
Կայք՝ tmay.co.uk
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

Միացյալ Թագավորության վարչապետը 2016 թվականի հուլիսի 13-ից մինչև 2019 թվականի հուլիսի 24-ը։ Պահպանողական կուսակցության առաջնորդը 2016 թվականի հուլիսի 11-ից մինչև 2019 թվականի հուլիսի 23-ը[17]։ Զբաղեցրել է նաև կանանց և իրավահավասարության հարցերով նախարարի (2010-2012 թվականներ) և ներքին գործերի նախարարի (2010-2016 թվականներ) պաշտոնները։

Կենսագրություն խմբագրել

Վաղ տարիներ խմբագրել

Ավարտել է Օքսֆորդի համալսարանը՝ աշխարհագրության բակալավրի աստիճանով։ Համալսարանն ավարտելուց հետո 1977-1983 թվականներին Մեյը աշխատել է Անգլիայի բանկում։ 1985-1997 թվականներին աշխատել է քլիրինգային ծառայությունների ասոցիացիայի ֆինանսական խորհրդատու և միջազգային հարցերով ավագ խորհրդական[18]։

Քաղաքական գործունեություն խմբագրել

1986-1994 թվականներին եղել է Լոնդոնի Բորո Մերթոնի տեղական խորհրդի պատգամավոր։ Մասնակցել է 1992 թվականի խորհրդարանական ընտրություններին Նորթ Ուեսթ Դարեմի շրջանում և 1994 թվականի խորհրդարանական ընտրություններին Բարքինգի շրջանում, սակայն հաջողություն չի ունեցել։

1997 թվականի ընտրություններում առաջին անգամ ընտրվել է բրիտանական խորհրդարանի Համայնքների պալատի անդամ՝ Բերքշիրի Մեյդենհեդի նոր ձևավորված ընտրատարածքից և այդ ժամանակից ի վեր վերընտրվել է։

1997-2002 թվականներին զբաղեցրել է տարբեր երկրորդական պաշտոններ պահպանողականների ստվերային կառավարությունում։ 2002 թվականին դարձել է Պահպանողական կուսակցության առաջին կին նախագահը և զբաղվել է կուսակցության առաջնորդի, պահպանողականների գործունեության ապահովման տեխնիկական հարցերով[19]։

2003-2005 թվականներին եղել է տրանսպորտի ստվերային նախարար և, միաժամանակ, պարենի և բնապահպանության ստվերային նախարար։ 2005 թվականի մայիսից մինչև դեկտեմբեր եղել է մշակույթի, ԶԼՄ-ների և սպորտի ստվերային նախարար։ 2005 թվականի դեկտեմբերի 6-ին նշանակվել է Համայնքների պալատի ստվերային առաջնորդ։ 2009-2010 թվականներին զբաղեցրել է աշխատանքի և կենսաթոշակների ստվերային նախարարի պաշտոնը։

2010 թվականի ընտրություններից հետո նշանակվել է ներքին գործերի նախարար՝ միաժամանակ ստանալով կանանց գործերի և իրավահավասարության նախարարի պորտֆելը։ Այդ պաշտոնում նա հանդես է եկել միասեռ զույգերին հավասար իրավունքներ տրամադրելու օգտին՝ դառնալով Մեծ Բրիտանիայի առաջին բարձրաստիճան քաղաքական գործիչներից մեկը, որը հրապարակավ իր աջակցությունն է հայտնել միասեռ ամուսնությունների օրինականացմանը[20][21]։ Աշխատանքի և կենսաթոշակների հարցերով նախարարի պաշտոնը, որին նա կարող էր հավակնել ստվերային կառավարությունում իր վերջին պաշտոնի պատճառով ստացել է Իան Դունկան Սմիթը։

Համայնքների պալատում Մեյը քվեարկել է Իրաք ներխուժելու, կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի օրենքների ընդունման[22], Եվրամիությանը Մեծ Բրիտանիայի հետագա ինտեգրման դեմ, հասարակական վայրերում ծխելը արգելելու, գեյ-զույգերին երեխաներ որդեգրելու հնարավորություն ընձեռելու և միասեռ ամուսնություններն օրինականացնելու օգտին[23][24][25]։

Մեյը նաև պաշտպանել է օրինագիծը, որը ստացել է «լրտեսական կանոնադրություն» (Snoopers' Charter) ոչ պաշտոնական անվանումը, որը ինտերնետ-պրովայդերներին և բջջային կապի օպերատորներին պարտավորեցրել է պահպանել օգտատերերի ակտիվության մասին տվյալները ցանցում, ձայնային զանգերը, հաղորդագրությունները և էլեկտրոնային փոստը մեկ տարվա ընթացքում, այն դեպքում, եթե ոստիկանությունը հանցագործության հետաքննության ընթացքում գրառումների հասանելիություն խնդրի։ Լիբերալ-դեմոկրատները արգելափակել են առաջին փորձը[26], բայց այն բանից հետո, երբ պահպանողական կուսակցությունը մեծամասնություն է ստացել 2015 թվականին, Մեյը հայտարարել է «հետաքննության լիազորությունների մասին» նոր նախագծի մասին, որը նման է Communications Data Bill նախագծին, թեև ավելի սահմանափակ լիազորություններով[27][28]։ Ակտն ուժի մեջ է մտել 2017 թվականից[29]։

Վարչապետի պաշտոնում խմբագրել

ԵՄ-ից Մեծ Բրիտանիայի դուրս գալու հանրաքվեից առաջ 2016 թվականի արշավի ընթացքում աջակցել է վարչապետ Դևիդ Քեմերոնին և եղել Brexit'а-ի հակառակորդը։ Սակայն հանրաքվեի անցկացումից հետո, որտեղ հաղթել են եվրասկեպտիկները և վարչապետ Դևիդ Քեմերոնի հայտարարությունը իր առաջիկա հրաժարականի մասին, իր թեկնածությունն է առաջադրել Պահպանողական կուսակցության ղեկավարի և, հետևաբար, Մեծ Բրիտանիայի վարչապետի պաշտոնում[30]։

2016 թվականի հուլիսի 5-ին ընտրությունների առաջին փուլում Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Թերեզա Մեյը միանգամից դարձել է ընտրարշավի ֆավորիտը՝ հավաքելով 165 ձայն[31]։ Իսկ հուլիսի 7-ին բրիտանացի պահպանողականների և երկրի վարչապետի պաշտոնի համար մրցավազքի եզրափակիչ փուլ անցած երկու կանայք՝ Թերեզա Մեյը, որը ստացել էր 199 խորհրդարանականների աջակցությունը, և էներգետիկայի փոխնախարար Անդրեա Լեդսը, որը հավաքել էր 84 ձայն, դրանից հետո Թերեզան համարվում էր Մեծ Բրիտանիայի վարչապետի պաշտոնի ամենահավանական թեկնածուն[32]։

2016 թվականի հուլիսի 11-ին Լեդսն ավարտել է իր արշավը՝ Մեյին թողնելով որպես միակ թեկնածու։ Շուտով նա հայտարարվել է կուսակցության առաջնորդ։ Դևիդ Քեմերոնը հայտարարել է, որ ինքը վարչապետ Թերեզայի լիազորությունները կփոխանցի հուլիսի 13-ին։ Մեծ Բրիտանիայի Եղիսաբեթ II թագուհին ընդունել է նրա հրաժարականը և լսել Թերեզա Մեյին և առաջարկել նրան նոր կառավարություն ձևավորել։ Թերեզա Մեյը տվել է իր համաձայնությունը և այդպիսով դարձել երկրորդ կինը Մեծ Բրիտանիայի պատմության մեջ, որը զբաղեցրել է վարչապետի պաշտոնը (Մարգարետ Թետչերից հետո)։

2016 թվականի հոկտեմբերի 19-ին բրիտանական կառավարությունը հայտարարել էր «Ալան Թյուրինգի օրենքի» քննարկման մասին, այսինքն՝ համասեռամոլության համար դատապարտվածներին հետմահու ներում շնորհելու մասին։ Չնայած խորհրդարանում ընդդիմության դիմադրությանը, օրինագիծն ընդունվել է։ 2017 թվականի հունվարի 31-ին օրենքը ստացել է ուժի մեջ է մտել, հետմահու ներում է շնորհել 49 հազար դատապարտյալների։

2017 թվականի հունիսի 8-ին տեղի են ունեցել խորհրդարանական ընտրություններ, որոնցում Պահպանողական կուսակցությունը՝ Թերեզա Մեյի գլխավորությամբ, փաստորեն զրկվել է Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանում մեծամասնությունից՝ հաղթելով նվազագույն առավելությամբ։ Ստեղծվել է այսպես կոչված «կախաղան հանված խորհրդարանի» իրավիճակ։ Կուսակցության առաջնորդը ստիպված է եղել մեկնել Մեծ Բրիտանիայի թագուհու մոտ և խնդրել նրան թույլ տալ նոր կաբինետ ձևավորել։ Լեյբորիստներն ու լիբերալ-դեմոկրատները միաժամանակ հանդես են եկել վարչապետ Թերեզա Մեյի պաշտոնաթողության օգտին։ Լեյբորիստների ղեկավար Ջերեմի Քորբինը հայտարարել է, որ ընտրությունների արդյունքները համարում է իր կուսակցության հաղթանակը։ 2017 թվականի հունիսի 29-ին Մեյի հրաժարականի մասին լուրեր են հայտնվել, սակայն դրանք հերքվել են։

Brexit խմբագրել

2017 թվականի մարտի 29-ին Թերեզա Մեյը նամակ է ստորագրել Եվրախորհրդի ղեկավար Դոնալդ Տուսկի անունով՝ ԵՄ-ից Մեծ Բրիտանիայի դուրս գալու ընթացակարգի մեկնարկի մասին ծանուցելով Եվրամիության իշխանություններին[33]։ Ընդ որում, սպասվում էր, որ Եվրամիությունից Մեծ Բրիտանիայի դուրս գալու շուրջ բանակցությունները կտևեն շուրջ երկու տարի և, այդպիսով, երկիրը կարող է լքել քաղաքական միությունը 2019 թվականի մարտին։

2018 թվականի հունիսի 27-ին, նախորդ օրերին խորհրդարանի երկու պալատներում տեղի ունեցած բուռն բանավեճերից հետո, ԵՄ-ի օրենքների վերացման մասին օրինագիծն ընդունվել է Համայնքների պալատի ձայների մեծամասնությամբ և Եղիսաբեթ II ստորագրումից հետո դարձել է օրենք։ Օրենքի համաձայն՝ ԵՄ-ի իրավունքի նորմերը կպահպանեն իրենց գործողությունը Մեծ Բրիտանիայի տարածքում, բայց արդեն որպես բրիտանական օրենքներ։

2019 թվականի հունվարի 15-ին վարչապետ Թերեզա Մեյը ջախջախիչ պարտություն է կրել խորհրդարանում, որտեղ պատգամավորները մերժել են ԵՄ-ից Մեծ Բրիտանիայի դուրս գալու մասին նրա համաձայնագիրը։ 2019 թվականի մարտի 12-ին Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանը կրկին մերժել է ԵՄ-ից դուրս գալու մասին համաձայնագրի նախագիծը[34]։ Մարտի 29-ին Համայնքների պալատը երրորդ անգամ մերժել է Եվրամիությունից դուրս գալու համաձայնագրի նախագիծը[35]։

2019 թվականի ապրիլի 8-ին Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանը ամենակարճ ժամկետում օրենք է ընդունել, որի համաձայն կառավարությունը պարտավոր է ԵՄ-ի հետ համաձայնեցնել տարկետումը երկրի խորհրդարանի կողմից հաստատվող ժամանակահատվածի համար, որպեսզի խուսափի Եվրամիությունից առանց համաձայնագրի դուրս գալուց[36][37]։ 2019 թվականի ապրիլի 11-ին ԵՄ-ից երկրի դուրս գալու ժամկետի հետաձգումը ստացվել է մինչև 2019 թվականի հոկտեմբերի վերջը[38]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Theresa May: Britain’s Angela Merkel?
  2. ↑ 2,0 2,1 Rt Hon Theresa May MP (բրիտ․ անգլ.) — Parliament of the United Kingdom.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Who is Theresa May: A profile of UK's next prime minister (բրիտ․ անգլ.) — 2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 https://www.st-hughs.ox.ac.uk/statement-theresa-may-mp/
  5. ↑ 5,0 5,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  6. ↑ 6,0 6,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 http://blog.findmypast.co.uk/2013/famous-family-trees-theresa-may/
  8. ↑ http://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-20692893
  9. ↑ http://www.bbc.co.uk/democracylive/house-of-commons-22464177
  10. ↑ http://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-14126514
  11. ↑ (not translated to en-gb) Theresa May: minister with a mind of her own (բրիտ․ անգլ.) — The Guardian, 2012. — ISSN 1756-3224; 1354-4322
  12. ↑ Who's who (բրիտ․ անգլ.) — (untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
  13. ↑ https://next.ft.com/content/896aaa54-12bf-11e4-93a5-00144feabdc0?siteedition=uk
  14. ↑ http://www.independent.co.uk/news/people/philip-may-theresa-may-husband-profile-a7131461.html
  15. ↑ http://www.telegraph.co.uk/news/2016/07/09/the-oxford-romance-that-has-guided-theresa-may-from-tragedy-to-t/
  16. ↑ https://www.today.com/news/time-reveals-100-most-influential-people-2017-check-out-full-t110588
  17. ↑ «Тереза Мэй покинула пост лидера Консервативной партии». РИА. 2019 թ․ հունիսի 7. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 8-ին.
  18. ↑ As Theresa May makes a bid for prime minister we look at her first foray into politics | Meridian — ITV News
  19. ↑ «Биография на официальном сайте». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 4-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 17-ին.
  20. ↑ «Либерализм во всём, кроме иммиграции: Что нужно знать о Терезе Мэй — новом премьер-министре Великобритании». Meduza. 2016 թ․ հուլիսի 12. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 13-ին.
  21. ↑ «Home Secretary Theresa May comes @Out4Marriage». Pink News. 2012 թ․ մայիսի 24. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 24-ին.
  22. ↑ Тереза Мэй на сайте проекта They Work For You.
  23. ↑ What Theresa May has to say about Brexit, gay marriage, human rights and business. International Business Times
  24. ↑ Обсуждение министра внутренних дел Великобритании Терезы Мэй в передаче «48 минут» радиостанции Эхо Москвы
  25. ↑ «Theresa May: What you need to know about the LGBT rights record of Britain's next PM». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 14-ին.
  26. ↑ Gayle, Damien (2015 թ․ մայիսի 9). «Theresa May to revive her 'snooper's charter' now Lib Dem brakes are off». The Guardian. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 13-ին.
  27. ↑ «Theresa May says 'contentious' parts of web surveillance plan dropped». BBC. 2015 թ․ նոյեմբերի 1. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
  28. ↑ «Britain to present new watered down surveillance bill». Reuters. 2015 թ․ նոյեմբերի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  29. ↑ ««Пакет Яровой». Британская версия Королева Елизавета II одобрила «закон ищеек», разрешающий слежку за подданными». Meduza. 2016 թ․ նոյեմբերի 30. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  30. ↑ Глава МВД Британии Тереза Мэй выдвинула свою кандидатуру на пост премьера. // ՌԻԱ Նովոստի
  31. ↑ Мэй назвала себя лучшим кандидатом на пост премьера Британии. // ՌԻԱ Նովոստի.
  32. ↑ Премьером Британии будет женщина: финалистами гонки стали Мэй и Лидсом. // ՌԻԱ Նովոստի.
  33. ↑ «Тереза Мэй подписала письмо в ЕС о запуске Brexit». Российская газета. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 26-ին.
  34. ↑ «Британский парламент повторно отверг проект соглашения с ЕС о Brexit» (ռուսերեն). ТАСС. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.
  35. ↑ Соглашение о «Брекзите» в третий раз провалилось в британском парламенте
  36. ↑ «В Британии приняли закон, предотвращающий "жесткий" Brexit» (ռուսերեն). ՌԻԱ Նովոստի. 20190409T0133+0300Z. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 9-ին.
  37. ↑ Deutsche Welle (www.dw.com). «Британский парламент одобрил закон об отсрочке "Брекзита" | DW | 08.04.2019» (ռուսերեն). DW.COM. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 9-ին.
  38. ↑ Великобритания получила вторую отсрочку // Коммерсантъ.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թերեզա Մեյ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թերեզա_Մեյ&oldid=9524976» էջից