Վիքիպեդիա

Էննի Սմիթ Պեկ

Էննի Սմիթ Պեկ (անգլ.՝ Annie Smith Peck,հոկտեմբերի 19, 1850(1850-10-19)[1][2][3], Փրովիդենս, ԱՄՆ[3] - հուլիսի 18, 1935(1935-07-18)[1], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի լեռնագնաց և գրող, ճամփորդության և հետազոտությունների մասին 4 գրքի հեղինակ։

Էննի Սմիթ Պեկ
անգլ.՝ Annie Smith Peck
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 19, 1850(1850-10-19)[1][2][3]
ԾննդավայրՓրովիդենս, ԱՄՆ[3]
Մահացել էհուլիսի 18, 1935(1935-07-18)[1] (84 տարեկան)
Մահվան վայրՆյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
ԳերեզմանՌոդ Այլենդ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունՄիչիգանի համալսարան[3] և Rhode Island College?
Մասնագիտությունլեռնագնաց, համալսարանի դասախոս և գրող
ԱշխատավայրՊերդյու համալսարան[3] և Սմիթ Քոլեջ[3]
Պարգևներ և
մրցանակներ
 Annie Peck Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Մանկություն և երիտասարդություն, կրթություն խմբագրել

Պեկը ծնվել է 1850 թվականի հոկտեմբերի 19-ին, Պրովիդենս քաղաքում[4]։ Սովորել է գիմնազիայում, այնուհետև՝ Ստոկբրիջի օրիորդների դպրոցում (անգլ.՝ Dr. Stockbridge’s School for Young Ladies), Պրովիդենս քաղաքի միջնակարգ դպրոցում (անգլ.՝ Providence High School), և «Ռոդ Այլենդի նորմալ դպրոցում» (անգլ.՝ Rhode Island Normal School), որտեղ մանկավարժներ էին պատրաստում։

Այնուհետև Պեկը լատիներեն է դասավանդել Պրովիդենս քաղաքի միջնակարգ դպրոցում, բայց այնտեղ երկար չի մնացել, տեղափոխվել է Միչիգան նահանգ, որպեսզի ինքնուրույն կյանք վարի, այնտեղ նա որպես մաթեմատիկայի և լեզուների ուսուցիչ աշխատել է Սագինոյի միջնակարգ դպրոցում (Saginaw High School), մինչև 1874 թվականը։ Պեկը ցանկանում էր ընդունվել Բրաունովսկու համալսարան, որտեղ սովորել էին նրա հայրն ու եղբայրները, բայց այդ ժամանակ կանանց այնտեղ չէին ընդունում[5]։

Պեկը այնուամենայնիվ որոշել էր շարունակել կրթությունը և ստանալ ամբողջական աստիճան։ Երբ նա դրա մասին հայտնում է ընտանիքին, նրա հարազատները այդ որոշումը համարում են «կատարյալ հիմարություն»՝ քոլեջ ընդունվել 27 տարեկանում։ Սակայն Պեկը պնդում էր, և հայրը որոշեց օգնել նրան ստանալ այնպիսի կրթություն, ինչպիսին ստացել էին նրա եղբայրները։ Էննի Պեկը ընդունվեց Միչիգանի համալսարան, որը 1871 թվականին իր դռները բացեց կանանց առջև[6]։ 1878 թվականին նա գերազանցությամբ ավարտեց համալսարանը՝ «հուներեն և անտիկ լեզուներ» (անգլ.՝ Greek and Classical Languages) մասնագիտացմամբ։ 1881 թվականին Միչիգան նահանգի համալսարանում նա ստացավ հունարենի մագիստրոսի աստիճան։ Այնուհետև նա մեկնեց Եվրոպա, որտեղ շարունակեց իր կրթությունը Հաննովերում և Աթենքում[7]։ Պեկը առաջին կինն էր, ով կրթություն է ստացել Աթենքի Հին հետազոտությունների ամերիկյան դպրոցում։ Այնտեղ նա ուսումնասիրել է հնագիտություն, ինչպես նաև՝ ֆրանսերեն, իսպաներեն, և պորտուգալերեն[5]։

Հաջորդող կյանք խմբագրել

Էննի Պեկը երբեք չի ամուսնացել և մինչև ծերություն շարունակում էր զբաղվել լեռնագնացությամբ։ 1911 թվականին 65 տարեկանում Պերուում մագլցել է Կորոպունա սարի 5 գագաթներից մեկը, և այնտեղ պաստառ է տեղադրել, հետևյալ կարգախոսով. «Women’s Vote», աջակցելու «Ժաննա Դ՚ Արկի անվան կանանց ընտրության իրավունքների պայքարի լիգա»-ին (անգլ.՝ Joan of Arc Suffrage League), որի նախագահը ցանկանում էր դառնալ 1914 թվականին[8]։

1929-1930-ական թվականներին Պեկը շրջապտույտ է կատարել Հարավային Ամերիկայի շուրջը, որպեսզի զբոսաշրջիկներին ցուցադրեր ավիաթռիչքների հասանելիությունն ու անվտանգությունը։ Այդ թռիչքը տվյալ ժամանակահատվածում ամենաերկարն էր Հյուսիսային Ամերիկայում։ Այնուհետև նա հրատարակել է իր չորրորդ` վերջին գիրքը. «Թռչելով Հարավային Ամերիկայի վրա. 20 հազար մղոն երկնքով» (անգլ.՝ Flying Over South America: Twenty Thousand Miles by Air): Այդ նախաձեռնության համար Էննի Սմիթը պարգևատրվել էր Չիլլիի կառավարության կողմից։ 1930 թվականին Չիլիի դեսպան Լուիս Ե. Ֆելիուն (իսպ.՝ Luis E. Feliú) ունեցած վաստակի համար նրան շնորհեց «Decoration al Merito»[9]:

Վերջին գագաթը, որը մագլցել էր Էննի Պեկը 85 տարեկանում Մեդիսոն սարի գագաթն էր, Նյու Հեմպշիր նահանգում[10]։

Մահ խմբագրել

Պեկը համաշխարհային շրջագայությունը սկսել է 1935 թվականին, 84 տարեկանում, բայց հիվանդացել է Աթենքի Ակրոպոլիս ելնելու ժամանակ։ Նա վերադարձել է Նյու Յորքում գտնվող Մոնտերեյ հյուրանոց, որտեղ 1935 թվականի հուլիսի 18-ին մահացել է բրոնխային թոքաբորբից[11]։ Նրա մարմինը դիալիզել են, աճյունը թաղել են Ռոդ Այլենդում[10]։

Էննի Սմիթի անձնական փաստաթղթերը, այդ թվում՝ օրագրերը, նամակներն ու նկարները պահվում են «Հատուկ հավաքածուների և արխիվների գրադարանում» (անգլ.՝ Library Archives and Special Collections)[12]:

Մատենագիտություն խմբագրել

  • The Search for the Apex of America: High Mountain Climbing in Peru and Bolivia, including the Conquest of Huascaran, with Some Observations on the Country and People Below. New York: Dodd, Mead and Co. 1911. էջ 370. OCLC 1742248.
  • The South American tour. New York: George H. Doran Co. 1913. էջ 398. OCLC 1712844.
  • Industrial and commercial South America. New York: Thomas Y. Crowell. 1927. էջ 489. OCLC 2097863.
  • Flying over South America : twenty thousand miles by air. New York: Houghton Mifflin Co. 1932. էջ 256. OCLC 1700039.

Գրականություն խմբագրել

  • Giffuni, Cathy. "Annie Peck Smith: A Bibliography, " Bulletin: Geography and Map Division, Special Libraries Association, No. 149, September 1987.
  • Kimberley, Hannah Scialdone. (2012). Woman at the Top: Rhetoric, Politics, and Feminism in the Texts and Life of Annie Smith Peck (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses Database. (AAT 3510626).ISBN 9781267349033.
  • Lamar, Christine. Annie Smith Peck, 1850—1935. Providence: Rhode Island Historical Society, 1985.
  • Magnus, Marilyn. Annie Smith Peck: Queen of the climbers. Macmillan: 1997. ISBN 0-02-182169-0.
  • Olds, Elizabeth Fagg. Women of the Four Winds: The Adventures of Four of America’s First Women Explorers. Mariner Books: 1999. ISBN 0-395-95784-2.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 https://en.wikisource.org/wiki/Woman_of_the_Century/Annie_Smith_Peck
  4. ↑ Polk, Milbry C. (2014 թ․ ապրիլ). «Peck, Annie Smith». American National Biography Online. American National Biography. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 Sutton, Brook (2014 թ․ նոյեմբերի 16). «Historical Badass: Annie Smith Peck». adventure-journal.com. Adventure Journal. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  6. ↑ Woman at the top: Rhetoric, politics, and feminism in the texts and life of Annie Smith Peck
  7. ↑ Potter, Russell A. «Annie Smith Peck». http://www.ric.edu/faculty/rpotter. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 2-ին. {{cite web}}: External link in |website= (օգնություն)
  8. ↑ Annie Smith Peck: A Woman’s Place Is at the Top, retrieved 12/8/20012.
  9. ↑ Annie Smith Peck: A Woman's Place Is at the Top" http://anniesmithpeck.org/pecks-bio-4/, retrieved 12/8/20012.
  10. ↑ 10,0 10,1 James, Edward T.; James, Janet Wilson; Boye, Paul S., eds. (1971 թ․ հունվարի 1). Notable American Women, 1607–1950: A Biographical Dictionary, Volume 1. Harvard University Press. էջեր 40–42. ISBN 0674627318. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  11. ↑ «Peck, Annie Smith». Encyclopedia.com. Encyclopedia of World Biography. 2005. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  12. ↑ «The Annie Smith Peck Collection». Brooklyn College Library Archives and Special Collections. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 2-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էննի Սմիթ Պեկ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էննի_Սմիթ_Պեկ&oldid=9804688» էջից