Վիքիպեդիա

Էմիլ Դիլոն

Էմիլ Դիլոն (Dillon) (մարտի 21, 1854(1854-03-21)[1], Դուբլին, Իռլանդիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - հունիսի 9, 1933(1933-06-09)[1], Բարսելոնա, Իսպանիա), իռլանդացի գիտնական ու լրագրող, արևելյան լեզուների և համեմատական լեզվաբանության մասնագետ։ 1880-ական թվականների սկզբին աշխատել է Ռուսաստանում՝ Պետերբուրգի, ապա Խարկովի համալսարաններում։ Ուսումնասիրել է հայոց լեզուն ու գրականությունը, պարապել Վենետիկի Մխիթարյան միաբանությունում։ Գրել է հայոց լեզվին նվիրված մի շարք աշխատություններ, թարգմանել հին հայկական սկզբնաղբյուրներ։ 1895 թվականին, որպես Լոնդոնի «Դեյլի թելեգրաֆ» թերթի թղթակից, եղել է Թուրքիայում, այցելել Արևմտյան Հայաստան՝ այնտեղի իրադարձությունները լուսաբանելու համար։

Էմիլ Դիլոն
Ծնվել էմարտի 21, 1854(1854-03-21)[1]
Դուբլին, Իռլանդիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Մահացել էհունիսի 9, 1933(1933-06-09)[1] (79 տարեկան)
Բարսելոնա, Իսպանիա
Մասնագիտությունլեզվաբան և լրագրող
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[2][3][3], ֆրանսերեն[3][3] և գերմաներեն[3][3]
 Emile Joseph Dillon Վիքիպահեստում

Չնայած թուրքական իշխանությունների հարուցած դժվարություններին, հավաքել է մեծ քանակությամբ արժանահավատ տեղեկություններ, որոնք վկայում են թուրքական կառավարող շրջանների մեղավորությունը հայ բնակչության զանգվածային ջարդերում։ Այդ տվյալների հիման վրա գրել է հայկական հարցին վերաբերող հոդվածաշար, որը տպագրվել է անգլերեն մամուլում։ «Հայաստանը և հայ ժողովուրդը» (1890), «Իրադրությունը Հայաստանում» (1895), «Հայաստան. դիմում» (1896), «Ձախողում Հայաստանում» (1896) և այլ հոդվածներ անգլերենով ընթերցողին ծանոթացնում են հայ ժողովրդի պատմությանն ու մշակույթին, փաստական հարուստ նյութ պարունակում թուրքական կառավարության 19-րդ դարի 90-ական թվականների հակահայկական քաղաքականության մասին, դրանցում տրվել է նաև եվրոպական տերությունների, մասնավորապես՝ Մեծ Բրիտանիայի ու Ռուսաստանի հայկական հարցում վարած քաղաքականության վերլուծությունը։ Դիլոնի հրապարակումներում արտահայտվել է անգլիական հասարակական շրջաններում ժամանակին լայն տարածում գտած այն կարծիքը, թե թուրքական լծից հայերի ազատագրման համար անհրաժեշտ է Ռուսաստանին իրավունք տալ գրավել արևմտյան Հայաստանը։

Դիլոնը գրում է, որ Մեծ Բրիտանիան, աչք փակելով հայ ժողովրդի նկատմամբ «թուրքական դաժանությունների» վրա, դրանով խրախուսել է զանգվածային ջարդեր կազմակերպելուն։ Նրա կարծիքով հայերը դարձել են Մեծ Բրիտանիայի շահադիտական քաղաքականության «անմեղ զոհը»։

Երկեր

խմբագրել
  • The Sceptics of the Old Testament: Job - Koheleth - Agur. London: Isbister & Co., 1895.
  • Maxim Gorky: His Life and Writings. London: Isbister & Co., 1902.
  • The Original Poem of Job. London: T. Fisher Unwin Ltd., 1905.
  • A Scrap of Paper: The Inner History of German Diplomacy and Her Scheme of World-Wide Conquest. London: Hodder & Stoughton, 1914.
  • From the Triple to the Quadruple Alliance: Why Italy Went to War. London: Hodder & Stoughton, 1915.
  • Ourselves and Germany. London: Chapman & Hall, 1916.
  • The Eclipse of Russia. London: J.M. Dent & Sons Ltd., 1918.
  • The Peace Conference. London: Hutchinson & Co.,1919.
  • Mexico on the Verge. London, Hutchinson & Co., 1921.
  • Russia Today and Yesterday: An Impartial View of Soviet Russia. London: J.M. Dent & Sons Ltd., 1929.
  • Leaves from Life. London: J.M. Dent & Sons Ltd., 1932.
  • Count Leo Tolstoy: A New Portrait. London: Hutchinson & Co., 1934.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Dictionary of Irish Biography — RIA.
  2. ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էմիլ Դիլոն» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էմիլ_Դիլոն&oldid=9043723» էջից