Զույգաղբյուր
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Զույգաղբյուր (այլ կիրառումներ)
Զույգաղբյուր (նախկին անվանումը՝ Չիֆթալի), գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզի Աշոցքի տարածաշրջանում, մարզկենտրոն Գյումրիից 22 կմ հյուսիս, Քարախաչի լեռնանցքի արևմուտք կողմի լեռնալանջի ստորոտում։ Վերանվանվել է Զույգաղբյուր 1946 թվականի նոյեմբերի 12-ին[2]։
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Զույգաղբյուր | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Շիրակի | |
| Համայնք | Շիրակի մարզ և Ղուկասյանի շրջան | |
| Մակերես | 16.6 կմ² | |
| ԲԾՄ | 2010 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 500[1] մարդ (2012) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Բնակչություն
խմբագրելԳյուղի բնակիչների նախնիները Ադրիանապոլսի պայմանագրի կնքումից հետո Արևելյան Հայաստան են ներգաղթել և 1830 թվականին հաստատվել Փամբակի Շիրակամուտ (նախկին Նալբանդ) գյուղում։ Նրանք գաղթել են Արևմտյան Հայաստանի Բասեն գավառի Գերեք (Գյարագ), Վերևին և Ներքին Թարխոջա, Գոմաձոր և Իդ գյուղերից։ Սրանց մի մասը՝ 14 ընտանիք, 28 տարի Նալբանդում ապրելուց հետո 1858 թվականին տեղափոխվել և հիմնադրել են Չիֆտլիկ (ավելի ուշ՝ Չիֆթալի գյուղ)։ Սրանց է միացել նաև երկու ընտանիք Աղբուլաղ (այժմ՝ Լուսաղբյուր) և մեկ ընտանիք Սարիար գյուղերից[3][4]։
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Զույգաղբյուրի մշտական բնակչությունը կազմել է 411, առկա բնակչությունը՝ 362 մարդ[5], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև[6].
| Տարի | 1859 | 1873 | 1886 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 160 | 311 | 435 | 549 | 499 | 709 | 500 | 365 | 330 | 473[7] | 417 | 419[5] |
Տնտեսություն
խմբագրելԲնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի և խոտաբույսերի մշակությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներ
խմբագրելԶույգաղբյուրի եկեղեցու տարիքի և անվան խնդրի շուրջ կան տարբեր տարընթերցումներ և անճշտություններ։ Գյուղի հիմնադրումից (1858) ընդամենը երկու տարի անց նալբանդցի քահանա Տեր Իսրայելը հիմնում է գյուղի Չափաբերական մատյանը և 1861 թվականին գրանցում է ծնվածներին, իսկ 1862 թվականին՝ մահացածների անունները[8]։ 1882-1915 թվականներից գրանցում են կատարել գյուղից ձեռնադրած Տեր Ստեփան և Տեր Մեսրոպ քահանաները։ Արդեն 1864 թվականի գրանցումներում եկեղեցին հիշատակվում է Սուրբ Խաչ անվամբ։
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ ԱՎԾ տվյալներ
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 2, էջ 323
- ↑ ՀՀ ՊԱԱ, ֆոնդ 93, ցուցակ 1, գործ 82, 110։
- ↑ Սահակյան, Հրաչիկ (2007). Զույգաղբյուր գյուղի հիմնադրման և նրա եկեղեցու անվան հարցի շուրջ. Հանրապետական յոթերորդ գիտաժողով. էջ 115.
- ↑ 5,0 5,1 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 79» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Ապրիլի 29-ին.
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 670
- ↑ ՀՀ ՊԱԱ, ֆոնդ 47, ցուցակ 5, գործ 788։